gratuity application letter in marathi

Fincash » आयकर परतावा » ग्रॅच्युइटी कायदा

Table of Contents

ग्रॅच्युइटी कायदा काय आहे?

नवीनतम 2021: पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा 1972, ग्रॅच्युइटी पात्रता, ग्रॅच्युईटी फॉर्म्युला, ग्रॅच्युइटीची गणना कशी करायची, ग्रॅच्युइटीवर कर, मृत्यूच्या बाबतीत ग्रॅच्युइटीची गणना, ग्रॅच्युइटी कायद्याचे नियम, पात्रता, सूत्र आणि गणना.

कर्मचार्‍यांसाठी ग्रॅच्युइटी ही सर्वात चांगली गोष्ट आहे कारण ती नियोक्त्याकडून शुभेच्छा म्हणून एकरकमी रकमेचे बक्षीस देते. ग्रॅच्युइटीचे बरेच फायदे आहेत जे एखाद्या व्यक्तीला एकाच कंपनीत 5 वर्षे पूर्ण केल्यानंतर मिळू शकतात.

ग्रॅच्युइटी कायदा, फायदे, पात्रता आणि ग्रॅच्युइटीची गणना याबद्दल तपशीलवार कल्पना मिळवा.

ग्रॅच्युइटी ही एक रक्कम आहे जी नियोक्त्याने कर्मचार्‍याला संस्थेमध्ये सेवा प्रदान करण्यासाठी दिली आहे. एखाद्या व्यक्तीने त्याच कंपनीत किमान पाच वर्षे किंवा त्याहून अधिक कालावधी पूर्ण केल्यावर ग्रॅच्युइटी हा भरपाईचा भाग असतो. हे पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा 1972 द्वारे शासित आहे.

कामगार आणि रोजगार मंत्रालयाची स्थापना झाली आहे नवीन ग्रॅच्युइटी नियम चार कामगार संहिता अंतर्गत (म्हणजे औद्योगिक संबंध संहिता, व्यावसायिक सुरक्षा संहिता, आरोग्य आणि कार्य परिस्थिती संहिता, सामाजिक सुरक्षा संहिता आणि वेतनावरील संहिता), जी 1 एप्रिल 2021 पासून लागू केली जाणार आहे. नवीन वेतन संहितेनंतर, काही कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या पगारात पुनर्रचना दिसू शकते कारण कंपन्यांना पगाराच्या 50% मूळ वेतन म्हणून देणे आवश्यक आहे. जर हे नसेल तर, चार कामगार संहितेअंतर्गत नवीन नियमांचे पालन करण्यासाठी नियोक्त्यांना पगाराची पुनर्रचना करावी लागेल.

ग्रॅच्युईटीची गणना मूळ वेतनावर आधारित असल्याने, मूळ वेतनात वाढ केल्याने कंपनीमध्ये पाच वर्षांहून अधिक काळ काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना जास्त ग्रॅच्युइटी देखील दिली जाते. हे अधिक फायदे देते सेवानिवृत्ती आधीपेक्षा. तथापि, ग्रॅच्युइटीची गणना करण्याचे सूत्र ग्रॅच्युइटी कायदा, 1972 अंतर्गत प्रदान केलेल्या सूत्राप्रमाणेच राहते.

ग्रॅच्युइटीसाठी, कंपनीला शेवटच्या काढलेल्या पगाराच्या 15 दिवसांच्या बरोबरीची रक्कम द्यावी लागेल. येथील पगार हा मूळ वेतन आणि महागाई भत्ता मानला जातो. शिवाय, जर एखादा कर्मचारी वर्षाच्या शेवटच्या सेवेत सहा महिन्यांहून अधिक काळ काम करत असेल, तर ते ग्रॅच्युइटी गणनेसाठी पूर्ण वर्ष मानले जाईल. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या कर्मचाऱ्याने सहा वर्षे आणि सहा महिने सतत सेवा पूर्ण केली, तर ग्रॅच्युइटी सातव्या वर्षासाठी असेल.

Ready to Invest? Talk to our investment specialist Disclaimer: By submitting this form I authorize Fincash.com to call/SMS/email me about its products and I accept the terms of Privacy Policy and Terms & Conditions. Processing... Get Started

ग्रॅच्युइटीच्या पात्रतेसाठी, तुम्हाला खालील पात्रता निकषांमध्ये बसणे आवश्यक आहे:

• कर्मचारी सेवानिवृत्तीसाठी पात्र असावा
• कर्मचाऱ्याने नोकरीतून निवृत्त व्हावे
• एका कर्मचाऱ्याने एकाच नियोक्तासह 5 वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर कंपनीचा राजीनामा दिला पाहिजे
• आजारपणामुळे किंवा अपघातामुळे मृत्यू किंवा अपंगत्व आल्यास

ग्रॅच्युइटीची गणना प्रामुख्याने दोन घटकांवर अवलंबून असते:

• कर्मचाऱ्याचा मूळ पगार
• कर्मचाऱ्याच्या सेवेची वर्षे

भारतात, ग्रॅच्युइटीची गणना यावर केली जाते आधार च्या-

शेवटचा काढलेला पगार X १५/२६ X सेवा वर्षांची संख्या

उदाहरणार्थ, तुम्ही ABC कंपनीत १५ वर्षे काम केले आणि तुमचा शेवटचा काढलेला मूळ पगार + महागाई भत्ता रु. ३०, 000 . तर, ग्रॅच्युइटीची गणना 30000 X15 /26 X 15= रु. म्हणून केली जाईल. २,५९,६१५.

ग्रॅच्युइटी सूत्राचे काही महत्त्वाचे मुद्दे येथे आहेत-

ग्रॅच्युईटी गणनेचे प्रमाण 15/26 आहे ते महिन्यातील 26 कामकाजाच्या दिवसांपैकी 15 दिवसांचे प्रतिनिधित्व करते. गणनेसाठी 4 सुट्ट्या वगळून महिन्यातील सरासरी 30 दिवसांचा विचार केला जातो.

शेवटचा काढलेला पगार = मूळ पगार + महागाई भत्ता (एकूण किंवा निव्वळ पगार मानला जातो)

जर कर्मचाऱ्याची एकूण सेवा 15 वर्षे 10 महिने असेल, तर तुम्हाला 16 वर्षांसाठी ग्रॅच्युइटी मिळेल.

जर एखाद्या कर्मचाऱ्याची एकूण 15 वर्षे 4 महिने सेवा असेल तर तुम्हाला 15 वर्षांसाठी ग्रॅच्युइटी मिळेल.

ग्रॅच्युइटीवर कर देय असतो जेव्हा उत्पन्न रु. पेक्षा जास्त 20 लाख. परंतु सरकारी कर्मचारी आणि केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांसाठी ग्रॅच्युइटीची रक्कम पूर्णपणे करमुक्त आहे.

सरकारी कर्मचाऱ्यांशिवाय ग्रॅच्युइटीवरही कर आहे. वर नमूद केल्याप्रमाणे, ग्रॅच्युइटीची गणना मूळ वेतनाच्या आधारे केली जाते. उदाहरणार्थ, परेश 25 वर्षे आणि 3 महिन्यांपासून नोकरीत आहे. परेशचा गेल्या 10 महिन्यांचा सरासरी पगार रु. ९०,०००. त्याला मिळालेली खरी ग्रॅच्युइटी रु. 11 लाख.

ग्रॅच्युइटी लाभांची गणना कर्मचाऱ्याने केलेल्या कार्यकाळाच्या आधारावर केली जाते.

रक्कम मात्र कमाल रु.च्या अधीन आहे. 20 लाख. एखाद्या कर्मचाऱ्याचा मृत्यू झाल्यास ग्रॅच्युइटीचे दर देय असतील हे खालील तक्त्यामध्ये दाखवले आहे.

तुम्ही सेवानिवृत्त झाल्यावर किंवा कंपनीत किमान वर्षे पूर्ण करता तेव्हा ग्रॅच्युइटी तुम्हाला मदत करते. ग्रॅच्युइटीचे अनेक फायदे आहेत, जे वयाच्या ६० नंतर तुमचे आयुष्य संतुलित करेल.

You Might Also Like

Rule 132 Of Income Tax Act

RD Calculator – Recurring Deposit Calculator

FD Calculator - Fixed Deposit Calculator

SWP Calculator -- Systematic Withdrawal Plan Calculator

Lumpsum Calculator

ELSS Calculator

Savings Calculator

Cagr Calculator

• SavingsPlus
• Explore Funds
• Mutual Fund Basics
• Financial Planning
• Mutual Fund Companies
• Best Performing Mutual Funds
• Best Liquid Funds
• Top 10 SIP Mutual Funds
• Top Balanced Funds
• Best ELSS Funds
• Best Equity Mutual Funds
• Best Large Cap Funds
• Best Ultra Short Term Funds
• Best Index Funds
• Tax Calculator
• Growth of Lumpsum
• Growth of SIP
• Retirement Planning
• Higher Education
• Marriage Expense
• Buy Vehicle
• Any Other Goal
• Building Trust
• Why Fincash
• Our Partners
• Media Center
• Corporate Solution

AMFI Registration No. 112358 | CIN: U74999MH2016PTC282153

• Privacy Policy
• Terms & Conditions
• Disclaimers

© 2024 Shepard Technologies Private Limited. All Rights Reserved

• LIVE TV थेट टीव्ही NEWS18 इंडिया LIVE TV
• News18 APP DOWNLOAD
• Latest बातम्या
• वेब स्टोरीज
• Cha-Sambhaji-Nagar
• अ‍ॅस्ट्रोलॉजी

तुमचे शहर निवडा

• छ. संभाजीनगर

Explainer : ग्रॅच्युइटी म्हणजे नक्की काय? ती कशी मोजतात? कोणाला आणि कधी मिळते ग्रॅच्युइटी? जाणून घ्या

ग्रॅच्युइटीकरिता कर्मचाऱ्याच्या वेतनातून छोटा हप्ता कापला जातो. मात्र त्यातला मोठा हिस्सा कंपनीकडून दिला जातो.

• Last Updated : June 17, 2021, 7:41 pm IST
• Follow us on

संबंधित बातम्या

मुंबई 17 जून : कुठलीही नोकरी करताना आपल्याला त्या कंपनीकडून अनेक सुविधा मिळतात. यात प्रॉव्हिडंट फंड (PF), मेडिकल इन्शुरन्स (Medical Insurance)  तसंच ग्रॅच्युइटी (Gratuity) अशा प्रकारच्या सुविधा असतात. नोकरी करणाऱ्या अनेकांनी ग्रॅच्युइटीबद्दल ऐकलेलं असतं; मात्र त्याबद्दल त्यांना याबद्दल फारसं काही माहिती नसतं. कोणत्याही कर्मचाऱ्यासाठी ग्रॅच्युइटी हा एक महत्त्वपूर्ण निधी असतो. अनेक वर्षं काम केल्याबद्दल कंपनीकडून कर्मचाऱ्याला दिली जाणारी भेट म्हणजे ग्रॅच्युइटी (Gratuity) होय. ग्रॅच्युइटीकरिता कर्मचाऱ्याच्या वेतनातून छोटा हप्ता कापला जातो. मात्र त्यातला मोठा हिस्सा कंपनीकडून दिला जातो. जेव्हा कर्मचारी अनेक वर्षं काम करून कंपनी सोडतो, तेव्हा त्याला पेन्शन (Pension) आणि प्रॉव्हिडंट फंडासोबत (PF) ग्रॅच्युइटीही दिली जाते. साधारणतः ग्रॅच्युइटी रिटायरमेंटनंतर दिली जाते; मात्र मधल्या काळात नोकरी बदलत असतानाही ठरावीक निकषांची पूर्तता केली असेल, तर ग्रॅच्युइटी मिळू शकते. पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी अॅक्ट 1972नुसार, एखाद्या कर्मचाऱ्याने चार वर्षं, 10 महिने आणि 11 दिवस सलग एकाच कंपनीत काम केलं आणि त्यानंतर नोकरी सोडली, तर त्याला ग्रॅच्युइटी देय होते.  थोडक्यात सांगायचं तर, सलग पाच वर्षं एकाच कंपनीत नोकरी केल्यानंतर कोणताही कर्मचारी ग्रॅच्युइटी मिळण्यास पात्र ठरतो. ज्या कंपनीत 10 किंवा त्यापेक्षा जास्त कर्मचारी काम करतात, त्या प्रत्येक कंपनीतल्या कर्मचाऱ्यांना हा लाभ मिळतो. संबंधित कर्मचाऱ्याने नोकरी बदलली, तो रिटायर (Retirement) झाला किंवा काही कारणाने त्याने नोकरी सोडली, तर त्याला ग्रॅच्युइटी मिळू शकते. अर्थात, त्यासाठी त्याला कंपनीत पाच वर्षं पूर्ण झालेली असायला लागतात. ग्रॅच्युइटी मोजण्याचा एक फॉर्म्युला (Formula) आहे. तो असा - 15 X मागचं मासिक वेतन (रुपये)  X काम करण्याचा कालावधी (वर्षं) -—————————————————————————-                                          26 मागचं वेतन म्हणजे मूळ वेतन (Basic Salary), महागाई भत्ता (Dearness Allowance) आदींचा समावेश आहे. समजा तुमचं मागचं मासिक वेतन 60 हजार रुपये आहे आणि तुम्ही सलग 12 वर्षं कंपनीत काम केलंय, तर ग्रॅच्युइटी अशा पद्धतीने मोजता येईल.                                  (15 X 60,000 X 12)              ग्रॅच्युइटी =  ————————— = 4,15,385 रुपये                                                 26 म्हणजेच 12 वर्षं नोकरी केल्यानंतर 4,15,385 रुपये ग्रॅच्युइटी मिळेल. प्राप्तिकर कायद्याच्या (Income Tax Act) कलम 10 (10) नुसार कोणत्याही कर्मचाऱ्याला ग्रॅच्युइटी म्हणून दिल्या जाणाऱ्या 20 लाख रुपयांपर्यंतच्या रकमेवर कोणताही कर आकारला जात नाही. सुरुवातीला 10 लाख रुपयांपर्यंतची ग्रॅच्युइटी करमुक्त (Tax Free) होती.

• First Published : June 17, 2021, 7:41 pm IST

एक ऑगस्टपासून होणारे कोणते बदल करणार 'खिशा'वर परिणाम?

Weird : भारतातील असं ठिकाण जिथं माणसांप्रमाणे प्राण्यांनाही असते रविवारची सुट्टी

ते थायलंडवरून आले, सोबत आणले 100 वेगवेगळे जीव, कस्टमचे अधिकारी बुचकळ्यात पडले

महत्वाच्या बातम्या.

पावसाचे पाणी साचलेल्या खड्ड्यात पोहायला गेले ते परतलेच नाही; भिवंडीत खळबळ

'दुसरीकडे असेल की मळ, तुमच्याकडे आला की...', उद्धव ठाकरेंचा भाजपवर घणाघात

पाकिस्तानी महिला सीमा हैदरला का मिळत नाही क्लीन चिट? हे आहे महत्त्वाचं कारण

राजासारखे जीवन जगण्यासाठी व्यक्तीने केली 4 लग्न, बांधला 14 मजली महाल

'दारू पिणं ही माझी सर्वात मोठी चूक' रजनीकांतचं वक्तव्य चर्चेत; म्हणाले...

Home » Letters » Request Letters » Request Letter to Employer for Gratuity Payment – Sample Application for Gratuity by an Employee

Request Letter to Employer for Gratuity Payment – Sample Application for Gratuity by an Employee

To, The Human Resources Manager, ___________ (Name Of Company), ___________ (Address)

Date: __/__/____ (Date)

Subject: Request for gratuity

Sir / Madam,

I would state that my name is ____________ (Name) and I used to work for your company as __________ (Designation) for last _________ (Duration). My employee ID is _____________ (Employee ID). I would like to state that I have worked in your organization for _________ (years) and as per the Government rules and regulations, I am eligible for the Payment Of Gratuity.

As per requirements, I have gone through all of the formalities and procedures.  In this regard, I humbly request you to kindly guide me through the procedure for claiming the same.

I look forward to your kind response.

Kind Regards, ______________ (Signature) ______________ (Name), ______________ (Address)

Incoming Search Terms:

• sample letter for requesting claim of gratuity
• request letter format for gratuity from company
• request letter to process gratuity payment

By letterskadmin

Related post, internship request letter – how to write an application for internship | sample letter.

Salary Increment Request Letter – Sample Request Letter for Salary Increment

Request letter for outdoor fitness equipment installation in parks – sample letter requesting for outdoor fitness equipment installation in parks, leave a reply cancel reply.

You must be logged in to post a comment.

Application for Half Day Leave – Sample Leave Application to Principal for Half Day Leave

Simple leave application in office – sample request letter for leave of absence.

ग्रॅच्युटी म्हणजे काय? ती कधी व कोणाला मिळते? (सोप्या सरळ भाषेत) | What is Gratuity? Who gets & How to calculate?

ग्रॅच्युटी म्हणजे काय, ग्रॅच्युटीचे नियम व अटी.

• ग्रॅच्युटी ची गणना/ कॅल्क्युलेशन
• ग्रॅच्युटी वर टॅक्स चे नियम
• ग्रॅच्युटी च्या नियमांमध्ये झालेले बदल

नमस्कार मित्रांनो, आमच्या आज च्या या नवीन लेखात आपण सर्वांचे पुन्हा एकदा खूप खूप स्वागत आहे. नेहमी प्रमाणे आज ही आम्ही तुमच्या साठी काही तरी नवीन व खूप उपयोगी माहिती घेऊन आलो आहोत. मित्रांनो आज आपण ग्रॅच्युटी म्हणजे काय, ती कशी कॅल्क्युलेट करायची, ती कधी व किती मिळते, या सर्व गोष्टी बद्दल सविस्तर पणे माहिती जाणून घेणार आहोत.

मित्रांनो, जेव्हा आपण एखादी कोणतीही नोकरी करतो तेव्हा आपल्याला त्या कंपनी कडून अनेक सुविधा मिळतात. त्यात प्रॉव्हिडंट फंड म्हणजेच PF, मेडिकल इन्शुरन्स, डीए, वगैरे अश्या अनेक सुविधा समाविष्ट असतात. पण जेव्हा एखादा कर्मचारी आपल्या आयुष्यातील बरीचशी वर्षे त्या कंपनीला देतो, तेव्हा त्याने केलेल्या कामाचे ऍप्रेसिएशन (कृतज्ञता) म्हणून त्याला जी रक्कम देते त्याला ग्रॅच्युटी असे म्हणतात.

मित्रांनो, नोकरी करणाऱ्या प्रत्येकाला ग्रॅच्युटी ची सुविधा मिळते. आणि कोणत्याही कर्मचाऱ्यासाठी ग्रॅच्युटी हा एक महत्त्व पूर्ण निधी असतो. पण बऱ्याचदा लोकांनी ग्रॅच्युटी बद्दल ऐकलेलं तर असत. परंतू त्याबद्दल त्यांना जास्त माहिती नसते. मात्र आता काळजी करू नका, कारण या लेखाद्वारे आम्ही तुम्हाला ग्रॅच्युटी बद्दल ची पूर्ण माहिती सांगणार आहोत. त्यामुळे आमचा हा लेख शेवट पर्यंत नक्की वाचा.

सर्वात पहिले ग्रॅच्युटी म्हणजे काय ते जाणून घेऊ या:-

मित्रांनो, पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युटी कायदा १९७२ नुसार, जर एखाद्या कर्मचाऱ्याने एकाच कंपनीत सलग पाच वर्षे किंवा चार वर्षे, दहा महिने आणि अकरा दिवस सलग काम केले असेल आणि नंतर नोकरी सोडली, तर तो कर्मचारी ग्रॅच्युटीच्या रकमेचा हकदार असतो. थोडक्यात सांगायचे झाले तर, ग्रॅच्युटीची रक्कम ही कर्मचाऱ्याच्या पगारातून न कापता ती पूर्ण रक्कम कंपनी स्वतः देते. सध्याच्या नियमा नुसार जर तुम्ही एखाद्या कंपनीत किमान ५ वर्षे काम केले असेल तर तुम्हाला ग्रॅच्युटीचा लाभ मिळतो. म्हणजेच तुम्ही पाच वर्षांनी कंपनी सोडल्यास तुम्हाला ग्रॅच्युइटी दिली जाईल.

मित्रांनो, जर एखाद्या कंपनी मध्ये 10 किंवा त्या पेक्षा जास्त कर्मचारी काम करत असतील तर त्या कंपनी ला जर तिथे काम करत असलेल्या कर्मचाऱ्याने पाच वर्षे पूर्ण केली आहेत, तेव्हा ते राजीनामा देताना किंवा रिटायर झाल्यावर त्यांना ग्रॅच्युटी देणे ही आता कायद्यामध्ये तशी त्याची तरतूद केली आहे. त्यात जर त्या कर्मचाऱ्याने सलग 4 वर्षे 10 महिने व 11 दिवस काम केले असेल तर तो कर्मचारी ग्रॅच्युटी साठी पात्र असतो.

तसेच जर एखाद्या कर्मचाऱ्याला राजीनामा द्यायचा असेल आणि जर त्याने 4 वर्षे 10 महिने व 11 दिवस हा क्रायटेरिया (निकष) पूर्ण केला असेल तर कंपनीला पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युटी कायद्या अंतर्गत त्या कर्मचाऱ्याला ग्रॅच्युटी देणे बंधनकारक आहे.

ग्रॅच्युटी ची गणना कशी केली जाते?

मित्रांनो, ग्रॅच्युटी कॅल्क्युलेट करताना तुम्हाला तुमचा मागील पगार व एकूण कामाचे वर्षे माहीत असायला हवे.

ग्रॅच्युटी फॉर्म्युला = 15 × मागील पगार (DA सह ) × कामाचे एकूण वर्षे ÷ 26

उदा. म्हणजे समजा तुमचा मागील पगार 60000 असेल आणि कामाचे एकूण वर्षे 12 आहे. तर, तुमची ग्रॅच्युटी ची रक्कम ही 15 × 60000 × 12 ÷ 26 = 4,15,385 ₹ इतकी होईल. म्हणजेच 12 वर्षानंतर तुमची ग्रॅच्युटी ची रक्कम ही 4,15,385 ₹ होईल.

ग्रॅच्युटी वर टॅक्स लावला जातो का?

मित्रांनो, आयकर कायद्याच्या कलम 10 (10) नुसार सेंट्रल, स्टेट, आणि लोकल बॉडी च्या कर्मचाऱ्यांना मिळणारी ग्रॅच्युटी ही टॅक्स फ्री आहे. आणि प्रायव्हेट कंपनीतील कर्मचाऱ्यांना ग्रॅच्युटी म्हणून मिळालेली 20 लाख पर्यंत ची किंवा त्या पेक्षा कमी असलेली रक्कम ही टॅक्स फ्री आहे.

ग्रॅच्युटी चे पैसे आधी मिळू शकतात का?

मित्रांनो, पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युटी कायद्या अंतर्गत कर्मचाऱ्याच्या गरजे नुसार कधी पण ग्रॅच्युटी दिली जात नाही. त्यासाठी त्याला वैध कारण द्यावे लागते. जर कर्मचाऱ्याला एखादा जीवघेणा आजार झाला असेल आणि त्याच्या उपचारासाठी खूप पैसे लागत असतील. तर मेडिकल कागदपत्र पडताळणी नंतरच तो कर्मचारी ग्रॅच्युटीचा हकदार बनतो.

आणि तसा अर्ज केल्यानंतर त्याला ग्रॅच्युटीचे पैसे दिले जाऊ शकतात. तसेच, अपघात झाल्यामुळे जर कर्मचारी अपंग झाला असल्यास, तो ग्रॅच्युटीची रक्कम काढू शकतो. मात्र यासाठी कंपनीत काम करताना ५ वर्षे पूर्ण झाली पाहिजेत. अन्यथा, 5 वर्षापूर्वी आजारपणातही तुम्हाला ग्रॅच्युटीचे पैसे मिळणार नाहीत.

ग्रॅच्युटी पगारातून कापली जाते का?

मित्रांनो, ग्रॅच्युटी ही पगारातून कापली जात नाही तर ती फक्त पगाराची किंमत/ मूल्य बघून कॅल्क्युलेट केली जाते. म्हणजे ग्रॅच्युटी चे हे पैसे आपल्याला कंपनी कडूनच मिळतात.

ग्रॅच्युटी च्या नियमांमध्ये काही बदल झाले आहेत का?

मित्रांनो, कायद्याच्या नवीन तरतुदी नुसार पगाराच्या एकूण स्ट्रक्चर मध्ये बेसिक हे 50 टक्के असायला पाहिजे. मित्रांनो, पूर्वी कंपनी ठरवायची की एम्प्लॉयच्या सॅलरी स्ट्रक्चर मध्ये बेसिक किती ठेवायचे, डीए किती ठेवायचे, अलौन्सेस किती ठेवायचे. पण आता पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युटी मध्ये नवीन प्रॉव्हिजन नुसार एम्प्लॉय च्या सॅलरी स्ट्रक्चर मध्ये 50 टक्के बेसिक हे असलेच पाहिजे.

त्यामुळे कर्मचाऱ्यांना दिलासा देणारा व बेनिफिट देणारा बदल आता ग्रॅच्युटी कायद्यामध्ये झाला आहे. आणि ज्या कंपन्यानी बेसिक 50 टक्के पेक्षा कमी ठेवले आहे त्यांनी सॅलरी री-स्ट्रक्चर करून कर्मचाऱ्याचे बेसिक 50 टक्के करणे हे त्यांना क्रमप्राप्त आहे.

तर मित्रांनो, अश्या प्रकारे आज आपण ग्रॅच्युटी म्हणजे काय? ती कधी व कोणाला मिळते, ती कॅल्क्युलेट कशी करायची, या सर्व गोष्टी बद्दल माहिती जाणून घेतली. मी आशा करतो की हा लेख तुम्हाला नक्कीच आवडला असेल, व या लेखातील माहिती वाचून तुम्हाला नक्कीच फायदा होईल. तसेच तुम्हाला जर हा लेख महत्व पूर्ण वाटला असेल तर तुमच्या मित्र व मैत्रिणीं सोबत नक्की शेअर करा. धन्यवाद.

मी कंपनीत काम करून पाच वर्षे पूर्ण झाली आणि जॉब सोडून तीन महिने झाले तरीही ग्रॅच्युटी मिळाली नाही, तर काय करावे?

मित्रांनो, अश्या परिस्थितीत तुम्ही कंपनी च्या एचआर डिपार्टमेंट ला मेल पाठवून ही गोष्ट लक्षात आणून देऊ शकता. आणि जर एचआर डिपार्टमेंट ने काही रिस्पॉन्स दिला नाही तर तुम्ही पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युटी कायद्याखाली असलेल्या कंट्रोल ऑथोरिटी अंतर्गत असलेल्या लेबत कमिशन कडे तक्रार करू शकता. किंवा pgportal.gov.in या पोर्टल वर ऑनलाईन पद्धतीने तक्रार करू शकता. आणि तुमच्या समस्येचे निरसन करून घेवू शकता.

ग्रॅच्युटी कधी मिळते?

मित्रांनो, एखाद्या कर्मचाऱ्याने त्याच कंपनीत किमान 5 वर्षे सेवा केल्या नंतर जर नोकरी सोडली किंवा रिटायर झाल्यावर कंपनी द्वारे त्या कर्मचाऱ्याला ग्रॅच्युइटी दिली जाते.

ग्रॅच्युटी ची रक्कम पगारातून कापली जाते का?

नाही मित्रांनो, ग्रॅच्युटी ची रक्कम पगारातून कापली जात नाही.

ग्रॅच्युटीसाठी किती दिवस लागतात?

मित्रांनो,जेव्हा तुम्ही तुमची ग्रॅच्युटी ची रक्कम मिळवण्यास पात्र असता तेव्हा ती देय झाल्या पासून 30 दिवसांच्या आत तुम्हाला त्यासाठी अर्ज करण्याची परवानगी दिली जाते. तसेच, जर तुम्हाला तुमच्या सेवानिवृत्तीची किंवा निवृत्तीची तारीख माहित असेल, तर तुम्ही 30 दिवसांच्या कालावधीपूर्वी तुमच्या ग्रॅच्युटीसाठी अर्ज करू शकता.

Tags: Gratuity Mhanje Kay, Gratuity Kadhi Dili Jate, Gratuity Konali Dili Jate, Gratuity Calculation Kase Karayche, Gratuity Che Fayde Kay, Gratuity Dili Nahi Tar Kay Karayche, Gratuity Company Det Nahi, Gratuity Company Kadhi Dete, Gratuity Kiti Divas Lagata, Gratuity Sathi Kiti Divas Kamavar Asave Lagte, Gratuity Che Ganit Samjava, Grachuiti Mhanje Kay, Mala Gratuity Kadhi Milnar

नमस्कार मित्रांनो आमच्या वेबसाईट वर तुम्हाला विविध क्षेत्रातील (सरकारी योजना, आरोग्य, गव्हर्नमेंट लायसन्स, लोन माहिती...) नवनवीन माहिती सहज सोप्या भाषेमध्ये तुमच्या व्हाट्सएप्प वर मिळेल, आत्ताच आमचा व्हाट्सएप्प चॅनेल फ्री मध्ये जॉईन करा. धन्यवाद

• प्लास्टिक PVC वोटर आयडी कार्ड ऑनलाईन तयार करा, Free मध्ये | Order PVC Voter ID Card
• 1 लिटरमध्ये 100 किलोमीटर पर्यंत मायलेज देणाऱ्या या स्वस्त गाड्या | Best Mileage Bike

• ताज्या बातम्या
• छत्रपती संभाजीनगर (औरंगाबाद)
• अन्य जिल्हे
• मुंबई क्राईम
• नागपूर क्राईम
• पुणे क्राईम
• सायबर क्राईम
• नाशिक क्राईम
• मराठी चित्रपट
• मूव्ही रिव्ह्यू
• मनोरंजन फोटो
• स्पोर्ट्स फोटो
• राजकीय फोटो
• लाईफस्टाईल फोटो
• मेघालय निवडणूक 2023
• नागालँड निवडणूक 2023
• त्रिपुरा निवडणूक 2023
• कर्नाटक निवडणूक 2023
• यूटिलिटी बातम्या
• अध्यात्म बातम्या
• राशीभविष्य बातम्या
• आंतरराष्ट्रीय

तुमच्या ग्रॅच्युटीशी संबंधित नियम बदलले! जाणून घ्या तुम्हाला किती आणि कसे पेमेंट मिळेल

केंद्र सरकारच्या अधिसूचनेनुसार, सेवानिवृत्ती ग्रॅच्युटी ही सरकारी कर्मचाऱ्याला त्याच्या सेवेची 5 वर्षे पूर्ण झाल्यावरच दिली जाईल. यासह, खाली नमूद केलेल्या अटी पूर्ण केल्या पाहिजेत..

नवी दिल्ली : केंद्र सरकारने अलीकडेच केंद्रीय नागरी सेवा (नॅशनल पेमेंट सिस्टम अंतर्गत ग्रॅच्युटीचे पेमेंट) नियम, 2021 अधिसूचित केले आहे. हा तुमच्या ग्रॅच्युटीशी संबंधित कायदा आहे. ग्रॅच्युटीचा हा नियम केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांना लागू होईल. यामध्ये संरक्षण सेवा आणि केंद्रासाठी सिव्हिल सर्व्हिसच्या पदावर नियुक्त नागरी सरकारी नोकरांचाही समावेश असेल. ज्यांची नियुक्ती जानेवारी 2004 च्या पहिल्या दिवशी किंवा नंतर झाली असेल त्यांच्यासाठी हा नियम लागू असेल. (Rules related to your gratuity changed, know how much and how much you will get paid)

राजपत्र अधिसूचनेनुसार, ग्रॅच्युटीसाठी पुढील कोणतेही दावे नवीन नियमानुसार लागू होतील. यासाठी, एखादा सरकारी कर्मचारी सेवानिवृत्त होत आहे, किंवा सेवानिवृत्त झाला आहे का, त्याला डिस्चार्ज देण्यात आला आहे का, त्याला सेवेतून निवृत्त होण्याची परवानगी देण्यात आली आहे की नाही हे पाहिले जाईल. कर्मचाऱ्याची परिस्थिती काहीही असो, त्यानुसार ग्रॅच्युटीचा दावा केला जाईल.

ज्या दिवशी एखादा सरकारी कर्मचारी सेवानिवृत्त होईल किंवा निवृत्त होणार आहे किंवा डिस्चार्ज होणार आहे किंवा राजीनामा देण्यास मंजुरी मिळाली आहे, तो दिवस कर्मचाऱ्याचा शेवटचा कामकाजाचा दिवस मानला जाईल आणि त्यानुसार ग्रॅच्युटीची गणना केली जाईल. ज्या दिवशी सरकारी कर्मचाऱ्याचा मृत्यू होईल, त्या दिवशी कामकाजाचा दिवस मानून ग्रॅच्युटीची गणना केली जाईल.

सेवानिवृत्ती ग्रॅच्युटीसाठी पात्रता

– केंद्र सरकारच्या अधिसूचनेनुसार, सेवानिवृत्ती ग्रॅच्युटी ही सरकारी कर्मचाऱ्याला त्याच्या सेवेची 5 वर्षे पूर्ण झाल्यावरच दिली जाईल. यासह, खाली नमूद केलेल्या अटी पूर्ण केल्या पाहिजेत. – कर्मचाऱ्याने सेवानिवृत्ती किंवा अवैधतेच्या वयात निवृत्त व्हावे. – किंवा कर्मचारी निवृत्त झाला आहे किंवा सेवानिवृत्तीच्या वयापूर्वी निवृत्त होणार आहे – किंवा ज्या नोकरीत कर्मचारी कार्यरत होता आणि नोकरीमध्ये तो अतिरिक्त घोषित झाला आणि अतिरिक्त कर्मचाऱ्याच्या बाबतीत विशेष स्वेच्छानिवृत्ती घेतली – किंवा जर केंद्र सरकार किंवा राज्य सरकारच्या कोणत्याही कंपनी किंवा महामंडळात सेवा किंवा पद मिळवण्याची परवानगी देण्यात आली असेल, केंद्र किंवा राज्य सरकारच्या कोणत्याही संस्थेत पद किंवा सेवा प्राप्त झाली असेल, तर अशा सरकारी कर्मचाऱ्यांना ग्रॅच्युइटी प्राप्त करण्याचा अधिकार आहे.

पेमेंट गणना

वर नमूद केलेल्या प्रकरणात, कर्मचाऱ्याला त्याच्या एकूण मोबदल्याच्या आधारावर दिले जाईल. नोकरीत पूर्ण झालेल्या 6 महिन्यांच्या एकूण मोबदल्याच्या एक चतुर्थांश हिस्सा ग्रॅच्युटीचा असेल. हा कमाल एकूण मोबदल्याच्या 161/2 पट असू शकते. येथे एकूण मोबदला म्हणजे सरकारी कर्मचाऱ्याला सेवानिवृत्तीपूर्वी किंवा मृत्यूच्या दिवशी किती मूलभूत पेमेंट मिळत होते. जर कर्मचाऱ्याला डॉक्टरच्या पदावर नियुक्त केले गेले असेल तर त्याच्या मूळ देयकामध्ये नॉन-प्रॅक्टिसिंग भत्ता देखील जोडला जाईल. (Rules related to your gratuity changed, know how much and how much you will get paid)

जगविख्यात बॉक्सर, हॉलिवूड अभिनेता माईक टायसन विरुद्ध भारताचा विजय देवरकोंडा, ‘लायगर’ अंगावर शहारे आणणार, करण जोहरचा नेमका प्लॅन काय? https://t.co/v9sXDrdGxV #Liger #MikeTyson #LIGER #NamasteTyson #PuriJagannadh #Karanjohar @TheDeverakonda @ananyapandayy — TV9 Marathi (@TV9Marathi) September 27, 2021

इतर बातम्या

गेवराईची जागा राष्ट्रवादीसाठी महत्वाची आहे आणि ती शंभर टक्के निवडून येईल, जयंत पाटलांनी व्यक्त केला विश्वास

अमेरीकेत भव्य दिव्य क्रिकेट स्टेडियम, पण त्या स्टेडियमला दोन भारतीयांचं नाव का?

• आमच्याबद्दल
• महत्वाचे
• _असंघटित कामगार
• _स्थानिक लोकांना रोजगार
• _कोर्ट आदेश
• _अग्रलेख
• _अनुकंपा (Compassion)
• विविध बातम्या
• किमान वेतन
• _किमान वेतन अधिसूचना
• _विशेष महागाई भत्ता
• कामगार योजना
• वेतन करार
• विविध कामगार कल्याण मंडळ
• _महाराष्ट्र कामगार कल्याण मंडळ
• _महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळ
• _माथाडी मंडळ
• _महाराष्ट्र राज्य सामाजिक सुरक्षा मंडळ
• _घरेलु कामगार कल्याण मंडळ
• कामगार पुस्तके
• संपर्क

The Payment of Gratuity Act, 1972 उपदान देण्याचा कायदा, १९७२

ग्रॅच्युइटी (Gratuity) म्हणजे काय ? :

साध्या शब्दांत सांगायचे झाले तर कंपनीप्रती ठेवलेली निष्ठा व प्रामाणिकता म्हणजे ग्रॅच्युइटी (Gratuity). ग्रॅच्युइटी ही अशी रक्कम असते जी नियोक्ताद्वारे कर्मचार्‍यांना संस्थेत सेवा देण्यासाठी दिली जाते. ग्रॅच्युइटी (Gratuity) मिळवण्यासाठी सलग पाच वर्षे कंपनीत काम करावे लागते. कर्मचाऱ्याचा मृत्यू किंवा अपंगत्व आल्यास ग्रॅच्युइटी पाच वर्षांआधी देखील देता येते.

कुणाला लागू होते ग्रॅच्युइटी (Gratuity) ? :

कारखाने, खाणी, तेल क्षेत्र, बागा, रेल्वे, दुकानं किंवा इतर संस्था ज्यांमध्ये १० किंवा यापेक्षा अधिक जण काम करतात, त्या संस्थेत काम करणाऱ्या सर्व कर्मचाऱ्यांना ग्रॅच्युईटी लागू होते. 

ग्रॅच्युइटी (Gratuity) मिळवण्याचे निकष :

हा कायदा लागू करण्याचा मुख्य उद्देश सेवानिवृत्तीनंतर कामगारांना सामाजिक सुरक्षा प्रदान करण्याचा आहे. सेवानिवृत्तीच्या नियमांनुसार किंवा शरीराचे महत्त्वपूर्व अंग निकामी झाल्यानं शारीरिक विकलांगतेच्या कारणामुळे सेवानिवृत्ती झाली असेल, तरी कामगारांना ग्रॅच्युइटी (Gratuity) लागू होते.

ग्रॅच्युइटी (Gratuity) रक्कम कशी काढली जाते :

कर्मचाऱ्याचा झालेली एकूण वर्षे  X १५ दिवसांचा मूळ पगार 

विविध महत्वाचे मुद्दे :

कर्मचाऱ्याच्या नोकरीच्या समाप्तीनंतर ३० दिवसांमध्ये ग्रॅच्युइटी (Gratuity) दिली गेली पाहिजे. ३० दिवसांपेक्षा अधिक कालावधी लागला तर व्याज आकारणी सुरू होते.

ग्रॅच्युइटीमधील २० लाखांपर्यंतची रक्कम करमुक्त (Tax Free) आहे.

ग्रॅच्युइटी (Gratuity) कायद्याबाबत कामगारांना माहिती करून देणे, तसेच याबाबत सूचना फलक लावणे हि कंपनीची जबाबदारी आहे.

कामगार नामा Youtube चॅनल पाहण्यासाठी :   क्लिक करा

कामगार विषयक बातम्या पाहण्यासाठी :   क्लिक करा

Total Views

कामगार विषयक सर्व बातम्या मिळवण्यासाठी ���� क्लिक करा.

• Compassion (अनुकंपा)
• Directorate of Industrial Safety and Health (औद्योगिक व आरोग्य सुरक्षा संचालनालय)
• Migrant Workers (स्थलांतरित कामगार)
• Old Pension (जुनी पेन्शन)
• Security Guards (सुरक्षा रक्षक)
• अग्रलेख
• असंघटित कामगार
• आशा व गटप्रवर्तक
• कामगार न्याय जगत
• कामगार नामा विविध योजना माहिती
• किमान वेतन अधिसूचना
• कोर्ट आदेश
• घरेलु कामगार कल्याण मंडळ
• महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळ
• महाराष्ट्र कामगार कल्याण मंडळ
• महाराष्ट्र राज्य सामाजिक सुरक्षा मंडळ
• माथाडी मंडळ
• विशेष महागाई भत्ता
• सफाई कामगार
• स्थानिक लोकांना रोजगार
• स्व.गोपीनाथ मुंडे ऊसतोड कामगार कल्याण महामंडळ

Kamgar Nama Telegram Channel

Current jobs.

Social Plugin

Popular posts.

कामावर असणाऱ्या कर्मचाऱ्यांचा हृदयविकाराचा झटका येऊन झालेला मृत्यू सुद्धा अपघाताच - कामगार न्यायालय

PF बॅलन्स चेक करण्याची पद्धत

The Employees Compensation Act, 1923 कामगार भरपाई कायदा, 1923

Kamgar Nama News

ग्रॅच्युइटी काय आहे ? Gratuity Marathi information

Table of Contents

ग्रॅच्युइटी म्हणजे काय आहे ?

नोकरी व्यवसायात आज बरीच स्थित्यंतरे होताना दिसत आहेत. पूर्वी नोकरी देणाऱ्या कंपनीवर बरचस  अवलंबून राहावं लागतं असे. नोकरी मागणाऱ्याला पगार  किंवा पगारासोबत मिळणारे इतर फायदे ,सुट्ट्या इत्यादी.

पण आज बरीच परिस्थिती बदलली, आता जिथं कौशल्य आधारितआहेत नोकरी आहेत त्या बाबत नोकरी मागणारा बरेच निर्णय घेताना दिसतात, जिथं नोकरी करायची ती कंपनी किती वेतन देतंय पॅकेज, त्या बाबत काय सुविधा मिळणार यावर नोकरदार आज निर्णय घेतात, कारण ज्यांच्या कडे त्या त्या क्षेत्रातल अद्यावत माहिती कौशल्य आहे त्यांना बरीच नोकरीचे ऑप्शन असतात. आणि हवी ती नोकरी निवडू शकतात.

सर्वच मोठ्या कंपन्या मध्ये चांगल्या स्टाफ ला सांभाळून ठेवण कठीण होत आहे, प्रत्येक कंपनी एकनिष्ठ, smart and hardworking  employee च्या शोधात असतात.

आजकाल ग्रॅच्युइटी  रक्कम चर्चेचा विषय बनलीय.काही बातमीनुसार केंद्र सरकार ग्रॅच्युइटी  नियमांमध्ये बदल करणार आहे.आपण या लेखात ग्रॅच्युइटी  म्हणजे काय ? आणि ग्रॅच्युइटी  कसे कॅल्क्युलेट करायचे ? , हे पाहणार आहोत ?

सरकार ग्रॅच्युइटी  5 वर्षाचे 1 वर्ष करण्याच्या विचारात आहे.जर असे झाले,तर याचा कर्मचाऱ्यांना नक्की फायदा होईल.आता कसे 5 वर्ष काम केल्यानंतर कर्मचाऱ्यांना ग्रॅच्युइटी  चा फायदा होतो पण भविष्यात एक वर्ष काम केल्यानंतर कर्मचाऱ्यांना ग्रॅच्युइटी  रककमेचा फायदा होईल.

ग्रॅच्युइटी  काय आहे ? Gratuity Marathi information

• ग्रॅच्युइटी म्हणजे काय तर एकाद्या कर्मचार्‍याला त्याने नोकरीच्या ठिकाणी केलेल्या एकनिष्ठ , प्रामाणिक आणि सातत्यपूर्ण पूर्ण काम करत कंपांनीच्या वाढीत दिलेल्या उत्तम योगदाना प्रती दिला जाणारा एक आर्थिक मोबदला.
• एका कंपनीमध्ये जास्त वर्ष काम केल्यानंतर कर्मचाऱ्याला सॅलरी, पेशन आणि प्रॉव्हिडंट फंड हा फायद्याच्या व्यतिरिक्त ग्रॅच्युइटी चा फायदा होतो.
• ग्रॅच्युइटी हा एक रिवार्ड असतो जो की जास्त वर्ष कंपनीमध्ये काम केल्यामुळे दिला जातो.समजा एका कर्मचाऱ्याने 5 वर्षांपेक्षा जास्त एका कंपनीमध्ये काम केले आणि त्याने ग्रॅच्युइटी  साठी कंपनीच्या नियमांचे पालन करून अप्लाय केले.तर त्याला ग्रॅच्युइटी  चा फायदा नक्की होईल.
• ग्रॅच्युइटी चा फायदा दोन हिष्यात वाटला जातो.त्यातील पहिला छोटासा हिस्सा कर्मचाऱ्यांच्या पगारातून आणि दुसरा मोठा हिस्सा हा कंपनीकडून दिला जातो.
• चालू नियमानुसार एक कर्मचारी जर एका कंपनीमध्ये 5 वर्षांपासून जर काम करत असेल तर त्याला ग्रॅच्युइटी रक्कम रिवार्ड म्हणून दिले जाते.

पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी  ऍक्ट 1972 – Gratuity Marathi information

पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी  ऍक्ट 1972 नियमानुसार ज्या कंपनीमध्ये 10 च्या वरती कर्मचारी आहेत,त्या कंपनीतील कर्मचाऱ्यांना ग्रॅच्युइटी  दिली जाते.समजा एका कंपनीतील कर्मचाऱ्यांने 5 वर्षापेक्षा जास्त सर्व्हिस केली आणि 5 वर्षांनंतर त्या कंपनीचे काम सोडून दुसरी कंपनी जॉईन केली किंवा तो कर्मचारी निवृत्त झाला.आशा वेळेस ग्रॅच्युइटी  रक्कम कंपनीकडून कर्मचाऱ्याला दिली जाते.

ग्रॅच्युइटी  रक्कम कॅल्क्युलेट कशी करतात ?

ग्रॅच्युइटी  रक्कम कॅल्क्युलेट करण्याचा एक फॉर्म्युला आहे.

सम्पूर्ण ग्रॅच्युइटी  रक्कम = शेवटचा पगार × (15/26) × कंपनीमध्ये किती वर्षे काम केले

ग्रॅच्युइटी  कॅल्क्युलेशन आपण उदाहरणावरून पाहु:

• समजा एका कर्मचाऱ्याने कंपनीमध्ये 20 वर्ष सेवा केली आणि त्याचा कंपनी सोडताना पगार होता 75,000 रूल्ये ( सर्व भत्ता मिळून)
• एक महत्वाची गोष्ट ग्रॅच्युइटी कॅल्क्युलेट करताना महिन्याचे फक्त 26 दिवस धरले जातात.कारण 4 ते 5 दिवस महिन्यामध्ये कंपनीला सुट्टी असतेच.
• सम्पूर्ण ग्रॅच्युइटी रक्कम = शेवटचा पगार × (15/26) × कंपनीमध्ये किती वर्षे काम केले
• सम्पूर्ण ग्रॅच्युइटी रक्कम = 75,000 × (15/26) × 20

वरील उदाहरणामध्ये संपूर्ण ग्रॅच्युइटी  रक्कम 8,65,385 रुपये इतकी होते.वरील उदाहरणामध्ये 20 वर्षे काम केलेल्या कर्मचाऱ्याला 8,65,385 रुपये इतकी ग्रॅच्युइटी  दिली जाईल.

वरील फॉर्म्युला नुसार जर एक कर्मचारी सहा महिन्यांच्या वर कंपनीमध्ये काम करत आहे,तर त्याची गणना एका वर्षांमध्ये केली जाते. म्हणजेच समजा एका कर्मचाऱ्याने 7 वर्ष अन 8 महिने कंपनीमध्ये काम केले आहे तर  ग्रॅच्युइटी  कॅल्क्युलेट करताना त्याने 8 वर्ष काम केले आहे असे समजले जाते आणि समजा एका कर्मचाऱ्याने एका कंपनीमध्ये 7 वर्ष 3 महिने काम केले आहे तर,ग्रॅच्युइटी  चेक करताना त्याने 7 वर्षे काम केले आहे असे समजले जाते.

शेवट –

आपण या लेखामध्ये ग्रॅच्युइटी  म्हणजे काय ? ग्रॅच्युइटी  रक्कम कशी कॅल्क्युलेट करायची ? याबद्दल माहिती पाहिली.आशा आहे तुम्हाला हा लेख नक्की आवडेल,

SIP KNOWLEDGE

ग्रॅच्युइटी काय आहे? | Gratuity Meaning In Marathi

जेव्हा तुम्ही एखाद्या कंपनीत काम करता आणि दीर्घकाळ त्या कंपनीसाठी आपला वेळ समर्पित करता मला बदल्यात एक  कर्मचारी म्हणून काही मोबदल्याची अपेक्षा तुम्हाला असते एक असा मार्ग आहे ज्यातून कंपन्या आपल्या कर्मचाऱ्यांना कमीत कमी पाच वर्ष काम केल्याबद्दल एक रक्कम देतात जे की ग्रॅच्युईटी स्वरूपात असते.

ग्रॅच्युइटी पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा 1972 अंतर्गत कंपन्या आपल्या कर्मचाऱ्यांना ग्रॅच्युरिटी अमाऊंट देतात ग्रॅच्युइटी रक्कम पाच किंवा अधिक वर्ष काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना दिली जाते. ग्रॅच्युरिटी हा कर्मचाऱ्यांच्या पगाराचा एक भाग असतो. ग्रॅच्युइटी अमाऊंट कर्मचाऱ्याला रिटायरमेंट किंवा कंपनी किंवा संस्था सोडून जाताना दिली जाते फक्त कर्मचाऱ्याने कमीत कमी पाच वर्ष त्या कंपनीत काम केले असावे. 

अनुक्रमणिका

ग्रॅच्युइटी म्हणजे काय? | What is Gratuity in Marathi

ग्रॅच्युइटी  ही  रक्कम कर्मचाऱ्याला पाच किंवा अधिक वर्ष कंपनीत काम केले असल्यास कर्मचाऱ्याला दिली जाते ग्रॅच्युइटी हा कर्मचाऱ्याच्या पगाराचा भाग असतो  जो की  रिटायरमेंट  किंवा कंपनी सोडताना दिली जाते जेणेकरून कर्मचाऱ्यांना एक आर्थिक समर्थन देता येईल याप्रकारे ग्रॅच्युइटी हा कायदा डिझाईन केलेला आहे.

ग्रॅच्युइटी कोणाला दिली जाते? | To Which Employees Gratuity will be given?

ग्रॅच्युइटी साठी खालील दिलेल्या काही मुद्दे  लक्षात घेतले पाहिजे जेणेकरून आपण यासाठी पात्र आहात का हे पडताळून  पाहता येईल.

• कर्मचारी त्याच्या/तिच्या सेवेतून निवृत्त झाला पाहिजे.
• कर्मचाऱ्याने कोणत्याही एका कंपनीत संस्थेत 5 वर्षे सेवा पूर्ण केल्यानंतर राजीनामा दिला असेल तर.
• कर्मचारी सेवानिवृत्तीसाठी पात्र असावा.
• जर कर्मचाऱ्याचे निधन झाले किंवा आजार किंवा अपघातामुळे अपंगत्व आले.

ग्रॅच्युइटी देण्यास कंपनीने नकार  केल्यास काय करावे ? | What to do if Gratuity is denied by Employer ?

तुमची ग्रेट शेवटी 30 दिवसाच्या कालावधीत दिली गेली नाही तर तुम्ही सर त्याबद्दल कंप्लेंट रजिस्टर करू शकता ही तक्रार तुम्ही नियंत्रक प्राधिकरणाकडे लेखी नोंदवावी.

भारतीय दंड संहितेनुसार ग्रॅच्युइटी न देणे हा दंडनीय गुन्हा आहे मोहिनी एक त्याला तीन महिने कारावास किंवा दहा हजार ते वीस हजार दंड भरावा लागू शकतो.

ग्रॅच्युइटीचे नियम | Gratuity Rules in Marathi

ग्रॅच्युइटीचे नियम पेमेंट्स ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा 1972 अंतर्गत तयार केले आहेत.

• साधारणता एका कंपनीत 10च्या वरती कर्मचारी काम करत असल्यास त्या कंपनीला ग्रॅच्युइटी देणे बंधनकारक असते पण जर 10 च्या खाली कर्मचारी असतील तरी तरीही हे लागू होते.
• ग्रॅच्युईटी मिळवण्यासाठी कर्मचाऱ्याने कंपनीत कमीत कमी पाच वर्षे काम केले पाहिजे.
• कर्मचारी ग्रॅज्युएटीची मागणी रिटायरमेंटच्या आधीही करू शकतो फक्त त्याला पाच वर्षे त्या कंपनीमध्ये पूर्ण करावी लागतात.
• कर्मचाऱ्यांचा मृत्यू झाल्यास त्याच्या नॉमिनीला ग्रॅच्युईटी दिली जाते आणि त्यामध्ये टॅक्स मधून सूट मिळते.
• कर्मचाऱ्याला अपंगत्व आल्यास किंवा एखादा अपघात झाल्यास ग्रॅच्युईटी मिळवण्याचा अधिकार असतो.
• गैरवताना फसवणूक मारहाण या प्रकारामुळे जर कर्मचाऱ्यांची नोकरी गेली असल्यास त्याला ग्रॅच्युइटी मिळवण्याचा अधिकार नसतो.
• दिवाळखोरीच्या बाबतीतही कंपनीला ग्रॅच्युईटी नाकारण्याचा अधिकार नसतो.

ग्रॅच्युईटी कॅल्क्युलेशन | Gratuity Calculation

ग्रॅच्युएटी कॅल्क्युलेशन करण्यासाठी  कर्मचाऱ्याला  शेवटच्या  महिन्यात किती पगार मिळाला आणि त्याने किती वर्ष सर्विस केली  यापासून काढता येतो.

ग्रॅच्युएटी =  शेवटच्या महिन्यात मिळालेला पगार * (15/26) * सर्विस केलेली वर्ष

इथे 26 म्हणजे महिन्यातील काम केलेल्या दिवसांची संख्या आणि ग्रॅच्युईटी कॅल्क्युलेशन 15 दिवसांसाठी  काढले जाते.

समजा तुमचा शेवटचा काढलेला मूळ पगार रु. 80,000 ज्या संस्थेसाठी तुम्ही 10 वर्षे आणि 4 महिने काम केले. आता, अशा परिस्थितीत तुम्हाला मिळणारी ग्रॅच्युइटीची रक्कम खालीलप्रमाणे मोजली जाईल-

ग्रॅच्युएटी = शेवटच्या महिन्यात मिळालेला पगार * (15/26) * सर्विस केलेली वर्ष

ग्रॅच्युइटी = 80,000 * (15/26) * 10

ग्रॅच्युइटी = रु. 4.62 लाख

पेमेंट्स ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा 1972 नुसार, दिली जाते कमीत कमी 5 वर्षे सर्विस केली असल्यास ग्रॅच्युईटी प्रदान केली जाते.  ही ग्रॅच्युईटी  रक्कम कर्मचाऱ्याला  रिटायरमेंट नंतर किंवा कंपनी सोडताना अपंगत्व आल्यास अथवा निधन झाल्यास नॉमिनीला दिली जाते. ही एक लाभ योजना मानली जाते जी कर्मचाऱ्याला त्याच्या/तिच्या सेवानिवृत्तीदरम्यान मदत करण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे.

संबंधित पोस्ट:

Leave a Comment Cancel reply

Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.

• The Economic Times Marathi
• gratuity tax rules know how to pay tax on gratuity income

Gratuity Taxable : ग्रॅच्युइटीच्या कमाईवर कर कसा लावला जातो? येथे संपूर्ण नियम जाणून घ्या

नियमांनुसार जर 10 कर्मचारी मागील वर्षात कोणत्याही वेळी एखाद्या आस्थापनात काम करत असतील, तर ते पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा 1972 च्या कक्षेत येतात..

Tax rules for Gratuity : तुम्ही नोकरी करत असाल तर तुम्हाला ग्रॅच्युइटीची माहिती असणे आवश्यक आहे. जेव्हा एखादा कर्मचारी एखाद्या संस्थेत पाच वर्षे किंवा त्याहून अधिक काळ काम करतो तेव्हा त्याला मालकाकडून ग्रॅच्युइटी दिली जाते. जर एखादा कर्मचारी केंद्र किंवा राज्य सरकारसाठी काम करत असेल तर त्याला मिळणारी ग्रॅच्युइटी पूर्णपणे करमुक्त असते. मात्र खाजगी क्षेत्रात काम करणार्‍या कर्मचार्‍याला जेव्हा Token of Appreciation मिळते, तेव्हा त्यासाठीचे कर नियम वेगळे असतात. ग्रॅच्युइटी कायदा 1972 कोणत्या संस्थांना लागू होतो? नियमांनुसार जर 10 कर्मचारी मागील वर्षात कोणत्याही वेळी एखाद्या आस्थापनात काम करत असतील, तर ते पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा 1972 च्या कक्षेत येतात. आता जर एखाद्या कर्मचाऱ्याला ग्रॅच्युइटी मिळाली तर कराच्या नियमात काही अटी आहेत. 1 > > ग्रॅच्युइटी म्हणून मिळालेली रक्कम. 2 > > 20 लाख रुपये. 3 > > शेवटचा काढलेला पगार X काम केलेल्या वर्षांची संख्या X 15/26. किमान रक्कम करमुक्त असेल नियमांनुसार वरील तीन अटींवर आधारित असलेली किमान रक्कम पूर्णपणे करमुक्त असेल. मोजणीसाठी फक्त मूळ आणि महागाई भत्ता पगारात समाविष्ट केला जातो. याशिवाय इतर कोणत्याही घटकाचा पगारात समावेश नाही. एकूण उत्पन्नात अतिरिक्त रक्कम जोडली जाईल वरील तीन अटींच्या आधारे ग्रॅच्युइटीची रक्कम करमुक्त असेल हे सहजपणे निश्चित केले जाऊ शकते. जर तुम्हाला त्यापेक्षा जास्त रक्कम ग्रॅच्युइटी म्हणून मिळाली, तर अतिरिक्त रक्कम तुमच्या एकूण उत्पन्नात समाविष्ट केली जाते. तुम्ही ज्या टॅक्स ब्रॅकेटमध्ये येत आहात त्यानुसार ते करपात्र बनते.

Form I - Application for gratuity by an employee

An employee who is eligible for payment of gratuity under the Act, or any person authorised, in writing, to act on his behalf, shall apply, ordinarily within thirty days from the date the gratuity became payable, in the given format to the employer.

If the date of superannuation or retirement of an employee is known, the employee may apply to the employer before thirty days of the date of superannuation or retirement. 

Discuss business needs, find out pricing or get a demo. We would love to talk.

• Marathi Quotes
• Success Story
• Today इतिहास
• Tech – तंत्रज्ञान
• Viral Topics

अर्ज कसा लिहावा?

Arj Kasa Lihava

पत्र, अर्ज हे जवळपास आपल्या रोजच्या वापरातले शब्द ज्यांना आपण आज मेल, अप्लिकेशन ई. शब्द वापरत असतो. शब्द काहीही वापरत असलो तरी ते विद्यार्थ्यांना किंवा कार्यालयीन कामकाजाकरीता फार उपयूक्त असा तो भाग आहे.

जसे बऱ्याचदा आपल्याला एखादि व्यक्ती किंवा एखादी संस्था आणि सरकारी कार्यालयात तर बरेचदा प्रत्यक्षच अर्ज करावा लागतो. त्यामुळे आपण अर्ज कुणाला करीत अहो आणि तो कश्या पद्धतीने करायचा आहे (How to write Application Letter) हे जाणून घेऊयात.

अर्ज कसा लिहावा? – How to write Application Letter in Marathi

तर आता आपण पाहूया अर्ज कसा करावा? – How to write Application Letter

सगळ्यात आधी आपण हे समजून घेऊ कि अर्जामध्ये अश्या गोष्टीचा, मायन्याचा समावेश असला पाहिजे कि त्यामुळे कमी शब्दात समोरच्या व्यक्तीला तुम्हाला अर्जातून काय सांगायचे आहे किवा अपेक्षित आहे हे चट्कन कळायला हवे.

या व अश्याच काही अर्जातील महत्वाच्या घटकांवर आपण थोडक्यात माहिती जाणून घेऊयात.

प्रमुख मुद्दे –

1. अर्जाच्या बाबतीत संक्षिप्त स्वरूपातील महत्वाचे मुद्दे- 2. चांगल्यात चांगल्या पद्धतीने अर्ज कसा करू शकतो – 3. वेगवेळ्या उद्देशांसाठी केलेल्या अर्जांचे काही उदाहरण –

• अर्ज करण्यामागचे उद्देश हे वेगवेगळ्या प्रकारचे असू शकतात पण शक्यतोवर आपण अर्ज एखादी व्यक्ती वा संस्था यांना काहीतरी विनंती करण्यासाठी केलेला असतो.
• प्रत्येक क्षेत्रात विनंती अर्जाची संकल्पना हि सर्वसामान्य आहे कारण एखाद्या मूळ मुद्द्यावर स्पष्ट आणि कमी शब्दात आपले उद्देश समोरची व्यक्ती किंवा संस्था यांच्या पर्यंत पोचवण्याचे ते सोपे माध्यम आहे.
• सर्वसामान्यपणे आपण एखादी शिक्षण संस्था, वित्तीय संस्था, रोजगार संस्था, सार्वजनिक किंवा खाजगी कार्यालये यांना आपल्या कामासंबंधी अर्ज करत असतो. या सगळ्यांना करत असलेल्या अर्जात थोड्याफार प्रमाणात तुम्हाला बदल करावा लागतो जो आपण पुढे पाहणारच आहोत.
• अर्ज म्हणजे हे काही एखाद्या प्रिय व्यक्तीला लिहेलेले पत्र नव्हे. त्यामुळेच अर्जामध्ये वापरत असलेली भाषाशैली हि शुद्द आणि शब्द हे मर्यादित असतील यावर तुमचे लक्ष असले पाहिजे.
• आपण करीत असलेला अर्ज हा कुणाला आणि कशा बाबतीत करीत आहोत हि गोष्ट अर्ज करीत असतांना सतत आपल्या डोक्यात असली पाहिजे.
• आपण करीत असलेल्या अर्जामधून मुद्दे, आदर आणि विनंती ह्या सगळ्या गोष्टी स्पष्टपणे जाणवायला हव्या.
• अर्जामध्ये कोणत्याही वैयक्तिक गोष्टींचा उल्लेख टाळावा. जर तुम्ही करत असलेल्या अर्जाचा विषयच वैयक्तिक असेल तर तो तुम्ही मोजक्या शब्दात करू शकता. शक्यतोवर तुमच्या जीवनाशी संबधित असणारे विषय अर्जामध्ये करू नये.

या मूळ गोष्टींवरून आपल्या लक्षात आले असेलच कि अर्ज लिहितांना कोणत्या मुद्द्यांवर आपलं लक्ष असलं पाहिजे. तर याबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया काही महत्वाचे मुद्दे.

कसा असला पाहिजे एक मुद्देसूद आणि आकर्षक अर्ज – Important Key Points About How to write Application Letter

• अभिवादन आणि आदरयुक्त शब्दाने आपल्या अर्जाची सुरवात करावी. त्यामुळे ‘विनंतीपूर्वक’ , ‘सेवेशी सादर’ ईत्यादि शब्दांचा वापर त्यात करावा. ती एक औपचारिकता असते.
• त्यानंतर खाली प्रती लिहून त्या व्यक्तीचे नाव, पद, आणि कार्यालयाचा पत्ता ईत्यादि लिहावे. उदाहरणार्थ – मा. प्राचार्य, मा. शाखा प्रबंधक, मा. जिल्हाधिकारी ईत्यादि.
• त्यानंतर नावाच्या ठीक खाली त्या व्यक्तीच्या कार्यालयाचा पत्ता लिहावा.
• अर्ज करण्यामागील स्पष्ट उद्देश हा तुमच्या विषयामध्ये येतो म्हणून विषय महत्वाचा. उदाहरणार्थ- खाते बदलणे बाबत, सुटी मिळणे बाबत, कर्ज मिळणे बाबत ईत्यादि.
• अशाप्रकारे तुमच्या अर्जाची सुरुवात होऊन त्या शेवटी ‘महोदय’, ईत्यादि शब्दांचा उल्लेख करावा. त्यानंतर सल्पविराम (कॉमा) देऊन खाली नवीन परिच्छेद करून आपल्या मुख्य मायन्याला सुरुवात करावी.
• त्याची सुरुवात विनंतीपूर्वक अर्ज सादर करतो कि असे. यावरून आपण नम्रतापूर्वक अर्ज सादर करत आहात हे त्यातून कळते.
• मुख्य भागात आपण विषयामध्ये स्पष्ट केलेल्या उद्देशाविषयी मर्यादित शब्दात माहिती द्यावी.
• अर्जाचा शेवट हा काही विशिष्ट शब्दांनी करावा. जसे कि, ”आपला आज्ञाधारी विध्यार्थी”, ”आपला नम्र” ईत्यादि.
• या शब्दानंतर ठीक त्याखाली आपला मोबाईल नंबर, त्यावेळची तारीख, जर ग्राहक असाल तर संबधित विवरण, आणि विद्यार्थी असाल तर तुमचा रोल नंबर ईत्यादि आणि आपली सही.
• बऱ्याचदा अर्ज हे औपचारिक उद्देशासाठीच केले जातात.

आतापर्यंत आपण महत्वपूर्ण बाबींकडे पाहिले आता आपण काही अर्जांचे उदाहरण पाहूयात त्यावरून आपण अर्ज कश्या पद्धतीने करावा ह्या गोष्टी स्पष्ट होतील.

वेगवेगळ्या कारणांसाठी केलेल्या अर्जांचे उदाहरण – Application Letter Format in Marathi

1 – बँकेकडून नवीन पासबूक मिळावे त्यासाठी केलेला अर्ज. २ – शाळेतील शिक्षक या पदासाठी केलेला अर्ज

उदाहरण 1 – बँकेकडून नवीन पासबूक मिळावे त्यासाठी केलेला अर्ज – Application for New Passbook

प्रती, शाखा व्यवस्थापक, स्टेट बँक ऑफ इंडिया कर्वे चौक, बापट मार्ग पुणे. सर, आपणास विनंतीपूर्वक अर्ज सादर करतो मी श्री.मयूर पाटील गेल्या ५वर्षांपासून तुमच्या बँकेच्या शाखेचा ग्राहक आहे, माझा खाते क्रमांक —————– आहे. गेल्या आठवड्यात काही वैयक्तिक कारणामुळे माझे पासबुक प्रवासात हरवले आहे, ज्याची तक्रार मी जवळच्या पोलीस ठाण्यात केली आहे. पण भविष्यात मला आर्थिक व्यवहारांची अडचण येऊ नये त्याकरिता पासबुकची गरज भासणार आहे तरी मला मला नवीन पासबुक देण्यात यावे हि विनंती. यासाठी मी अर्जासोबत जुन्या पासबूकची तसेच पोलीस स्टेशनच्या तक्रारिची दुय्यम प्रत सोबत जोडत आहे. मला खात्री आहे की येत्या काही दिवसांत माझ्या अर्जावर विचार केल्यानंतर, तुमच्या बँकेच्या शाखेतून मला लवकरच एक नवीन पासबुक उपलब्ध करून दिले जाईल.

तुमचा विश्वासू ग्राहक, मयूर पाटील स्वाक्षरी: ———— खाते क्रमांक: ——- मोबाईल नंबर:—— दिनांक:

उदाहरण २ – शाळेतील शिक्षक या पदासाठी केलेला अर्ज – Application for Job in School

प्रती, प्राचार्य श्री. छत्रपती शिवाजी विज्ञान, वाणिज्य व कला महाविद्यालय, अकोट रोड, अकोला. विषय- मराठी विषय शिक्षक पदासाठी अर्ज.

अर्जदार – आशिष रामचंद्र माने

मी खालील सही करणार आशिष माने विनंती पूर्वक अर्ज सदर करतो कि, तुमच्या शाळेत मराठी विषयासाठी आवश्यक शिक्षक पदासाठी वर्तमानपत्रातील जाहिरात वाचली आहे. मी तुम्हाला सांगू इच्छितो की, मी मराठी विषयात पदव्युत्तर शिक्षणासोबतच माझे शिक्षण पूर्ण केले आहे. आणि गेली ५ वर्षे मी मराठी शिक्षक म्हणून काम करत आहे. म्हणूनच मला तुमच्या शाळेत मराठी विषयासाठी शिक्षक म्हणून काम करायला आवडेल. मी तुम्हाला या अर्जाद्वारे नम्रपणे विनंती करतो की मला सेवेची संधी द्यावी जेणेकरून मी तुम्हाला मराठी या विषयासंबधीत काहीतरी करून दाखवू शकेन. मी या अर्जासोबत माझे ओळखपत्र जोडत आहे, मुलाखतीच्या वेळी मूळ कागदपत्रे तुमच्यासमोर सादर केली जातील. मला पूर्ण खात्री आहे की माझ्या या अर्जाचा तुमच्या बाजूने पूर्ण विचार केला जाईल आणि मला याबाबत लवकरच कळवले जाईल. आपला नम्र आशिष रामचंद्र माने सही दिनांक मो. नं. .—————- आदर्श कॉलनी, अकोला.

टीप: उदाहरणामध्ये दिलेले ठिकाण, व्यक्तीचे नाव आणि कंपनी किंवा संस्थेची माहिती हे फक्त एक उदाहरण आहे, ज्याचा कोणत्याही खऱ्या गोष्टीशी संबंध नाही, जर कोणत्याही परिस्थितीत असे साम्य आढळले तर तो केवळ योगायोग समजला जाईल.

अशा प्रकारे तुम्ही अर्जाच्या संपूर्ण पद्धतीसह याची काही उदाहरणे वाचलीत आम्हाला खात्री आहे की तुम्हाला दिलेली माहिती समजली असेलच. इतर विषयांशी संबंधित माहिती वाचण्यासाठी आमचे विविध विषयांवर केलेले लेख नक्की वाचा आणि ही महत्वाची माहिती सर्वांसोबत शेअर करा. तर जुळून रहा माझी मराठी सोबत धन्यवाद..!

अर्जासंबंधी विचारले जाणारे काही प्रश्न – Gk Quiz on Application

उत्तर: दोन प्रकारचे अर्ज आहेत, जे औपचारिक आणि अनौपचारिक अर्ज असतात.

उत्तरः तसे संबधित जाहिरातीत नमूद केले असेल तर माहिती द्यावी.

उत्तरः बँकेच्या शाखा व्यवस्थापकास

उत्तर: महाविद्यालयाचे प्राचार्य.

उत्तर: करू शकता पण, तुमच्या कार्यालयाच्या नियमांवर ते अवलंबून आहे.

Editorial team

Related posts.

MSCIT कोर्स बद्दल संपूर्ण माहिती

आजच्या 21 व्या शतकात सर्व माहितीची देवाण-घेवाण हि डिजिटल होत आहे, सर्वकाही ऑनलाइन होत आहे. माहिती हि डिजिटल फॉर्म मध्ये...

महिलांसाठी बेस्ट करिअर ऑप्शन

आज प्रत्येक क्षेत्रात महिला ह्या पुरुषांच्या खांद्याला खांदा लावून पुढे जात आहेत, आजकाल अस एकही क्षेत्र नाही कि ज्यामध्ये महिला...

MS Excel म्हणजे काय?

MS-Excel आपल्या कॉम्प्युटर मध्ये बरेच अशे सॉफ्टवेयर असतात, जे आपण खुप जास्ती प्रमाणात वापरतो, व ते आपले काम खुप सोप्पे...

Copyright © 2016-2023, MajhiMarathi.Com, All rights reserved

• Organisation Chart
• Rules & Manuals
• Circulars & Orders
• Citizen Charter
• Performance Budget
• Seniority List
• Useful Forms
• Pension Forms
• Recruitment Rules
• Roaster / Bindu Namavali
• Tenders and Quotations

Noticeboard

• Acts & Rules
• Gazette Notifications
• Cabinet Decisions
• Acts & Rules

Payment of Gratuity Act, 1972 in Marathi

No: 39 Dated: Aug, 21 1972

• बिहार तकनीकी सेवा आयोग चयन प्रक्रिया (संशोधन) नियमावली, 2024
• Probation period of Bihar Government Servants Rules, 2024
• Finance Act, 2024
• Appropriation (Vote on Account) Act, 2024
• Appropriation Act, 2024
• Jammu and Kashmir Appropriation Act, 2024
• Water (Prevention and Control of Pollution) Amendment Act, 2024
• Constitution (Scheduled Castes and Scheduled Tribes) Orders (Amendment) Act, 2024
• Jammu and Kashmir Appropriation (No.2) Act, 2024
• Constitution (Scheduled Tribes) Order (Amendment) Act, 2024
• Protection of Women from Domestic Violence Act, 2005 (HINDI)  घरेलू हिंसा से महिलओं का संरक्षण अधिनियम 2005
• Madhya Pradesh Civil Services (Conduct) Rules, 1965
• Narcotic Drugs and Psychotropic Substances (NDPS) Act,1985 (HINDI)
• Civil Procedure Code (CPC) 1908 in Hindi (Part 1)
• Negotiable Instruments (NI) Act 1881 in Hindi
• Specific Relief Act 1963 in Hindi
• Advertise With Us
• Privacy Policy
• Sitemap (XML)
• MPinfo RSS Feed

Gratuity in India: Eligibility, Calculation, Forfeiture and Related Forms

What is Gratuity? Applicability for Gratuity, Eligibility for Gratuity, Calculation for Gratuity, Reasons for Gratuity Forfeiture, Forms Related to Gratuity.

Table of Contents

Introduction

Gratuity is an important aspect of employee benefits in India. It is a monetary benefit provided to employees as a token of appreciation for their long and continuous service to an organization. This comprehensive guide aims to shed light on various aspects of gratuity in India, including its definition, eligibility criteria, calculation, taxation, and related forms.

Definition and Applicability

Gratuity is defined under the Payment of Gratuity Act, 1972, which is a statutory provision applicable to establishments employing ten or more employees. It covers employees working in factories, mines, oilfields, plantations, ports, railways, shops, or other establishments falling under the purview of the Act.

Eligibility Criteria for Gratuity

To be eligible for gratuity in India, an employee must meet the following criteria:

a. Completion of Five Years of Service: An employee becomes eligible for gratuity only after completing a minimum of five years of continuous service with the same employer. However, in the case of death or disability, this requirement may be waived.

b. Termination Due to Death or Disability: If an employee’s service is terminated due to death or disability before completing five years, the gratuity is payable even if the employee has not met the minimum service requirement.

c. All Categories of Employees: Gratuity is applicable to all employees, including permanent, temporary, contractual, and even trainees. However, apprentices covered under the Apprentices Act, 1961, are exempted from gratuity.

Calculation of Gratuity

The amount of gratuity is calculated based on a formula prescribed by the Act, which takes into account the employee’s last drawn salary and the number of years of service. The formula is as follows:

Gratuity = (Last Drawn Salary × 15/26) × (Number of Completed Years of Service)

Here, the last drawn salary refers to the basic salary plus dearness allowance (DA) and includes any commission received on sales. The 15/26 fraction represents 15 working days out of a total of 26 working days in a month.

For instance, if a person has been employed in the company for 16 years, and, the total last basic salary drawn and dearness allowance amounts to Rs. 35,000/-, then, as per the formula, gratuity is as follows:

Gratuity Amount = (Rs. 35,000 x 15/26) x 16 = Rs. 3,23,077/-

Points To Remember in Gratuity Calculation

• In gratuity calculation, the total number of months worked in the last year of employment is taken into account.
• If an individual has worked for more than six months in the final year, the employer considers the service period as a whole year.
• Conversely, if the duration is less than six months, that specific year is excluded from the calculation.

For instance, if the service period is 16 years and seven months, the gratuity calculation considers 17 years of service. On the other hand, if the service period is 16 years and four months, only 16 years are taken into account for gratuity calculation.

Taxation of Gratuity

Gratuity received by employees is subject to taxation, but there are certain exemptions and limits provided under the Income Tax Act, 1961. The tax exemptions on gratuity are as follows:

a. Government Employees: For government employees, the entire amount of gratuity received is tax-exempt.

b. Non-Government Employees: For non-government employees covered under the Payment of Gratuity Act, the exemption limit is the least of the following:

• Actual gratuity received.
• 15 days’ salary for each completed year of service, based on the last drawn salary.
• Rs. 20 lahks (subject to any future revisions by the government).

Forfeiture of Gratuity

The forfeiture of gratuity occurs under certain circumstances as specified in the Payment of Gratuity Act, 1972. According to the Act, an employee’s gratuity can be forfeited if the employee has been terminated from service due to any of the following reasons:

• Willful omission or negligence causing damage or destruction to the employer’s property.
• Behaving in a disorderly manner or committing an act of violence on the employer’s premises.
• Acts such as theft, fraud, or dishonesty related to the employer’s business or property.
• Unauthorized disclosure of any confidential information related to the employer’s business or trade secrets.
• A conviction for an offense involving moral turpitude while on duty.
• Any other act that constitutes an offense involving moral turpitude as specified by the employer in the employment contract.

Note: It’s important to note that the employer needs to establish that the employee’s actions fall within the above-mentioned grounds for forfeiture, and the forfeiture can only be made if it is explicitly provided for in the employment contract or company policy.

If an employer wishes to forfeit an employee’s gratuity, they must follow a proper disciplinary procedure, including providing the employee with an opportunity to present their case and conducting an inquiry into the allegations. The employer should communicate the reasons for the forfeiture in writing to the employee, clearly stating the grounds and providing an opportunity for the employee to respond.

If an employer unjustly forfeits an employee’s gratuity without proper justification or following due process, the employee has the right to challenge the forfeiture. In such cases, the employee can approach the appropriate labor authorities or labor court to seek redressal.

Forms Pertaining to Gratuity

Gratuity is a significant employee benefit in India that provides financial assistance to employees upon retirement, resignation, or death. To facilitate the gratuity process, certain forms need to be filled out by the concerned parties involved. Let’s dive into the details of these forms:

Form A – Notice of Opening

The employer is required to submit Form A to the relevant controlling authority of the area within 30 days from the date when the rules become applicable to the establishment.

Form B – Notice of Change

The employer must submit Form B to the controlling authority of the area within a period of 30 days in the event of any changes in the name, address, employer, or nature of business.

Form C – Notice of Closure

If an employer intends to cease operations and close down the business, they are required to submit a notice in the provided format (Form C) to the controlling authority of the area at least 60 days prior to the planned closure.

Form F – Nomination

The nomination should be submitted by the employee in duplicate and in the provided format (Form F). The submission can be done either by personal service, ensuring a proper receipt is obtained, or by sending it through registered post with acknowledgment due to the employer.

The deadline for accepting nominations is as follows:

• For employees who have already been employed for a year or more on the date of the implementation of these rules, the nomination should be submitted within 90 days from that date.
• For employees who complete one year of service after the date of implementation of these rules, the nomination should be submitted within 30 days of completing one year of service.

Form G – Fresh Nomination

If an employee does not have any family members at the time of making a nomination, they must submit a fresh nomination to the employer within the specified time limit.

The fresh nomination should reach the employer within 90 days of the employee acquiring a family.

A nomination, fresh nomination, or notice of modification of nomination should be signed by the employee. In case the employee is illiterate, their thumb impression should be affixed. This should be done in the presence of two witnesses who will also sign a declaration confirming the same in the nomination document.

Form H – Modification of Nomination

In case of any modifications to a nomination, including scenarios where a nominated individual passes away before the employee, a notice of modification must be submitted to the employer in duplicate and in the specified format (Form H).

A nomination, fresh nomination, or notice of modification of nomination should be signed by the employee. If the employee is illiterate, their thumb impression should be affixed. Two witnesses must be present during the signing, and they should also sign a declaration confirming their presence and attesting to the validity of the nomination.

Form I – Application for Gratuity by an Employee

Employees who are eligible for gratuity payment under the Act, or individuals authorized in writing to act on their behalf, are required to submit an application to the employer using the provided format (Form I). Typically, this application should be made within a period of 30 days from the date when the gratuity becomes payable.

However, if the date of superannuation or retirement of an employee is known in advance, they have the option to submit the application to the employer prior to 30 days from the designated date of superannuation or retirement.

Form J – Application for Gratuity by a Nominee

The nominee of an employee eligible for gratuity payment should typically submit an application to the employer, in the provided format (Form J), within 30 days from the date the gratuity becomes payable to them.

Form K – Application for Gratuity by a Legal Heir

The legal heir of an eligible employee, entitled to receive gratuity payment, should typically submit an application to the employer, in the provided format (Form K), within one year from the date the gratuity becomes payable to them.

Form L – Notice for Payment of Gratuity

If the claim is deemed valid upon verification, the employer must provide a notice to the applicant employee, nominee, or legal heir within the prescribed time after receiving the application for gratuity payment. The notice should specify the amount of gratuity to be paid and set a payment date, which should not exceed 30 days from the date of receiving the application.

Additionally, a copy of the notice should be sent to the controlling authority for their records.

Form M – Notice Rejecting Claim for Payment of Gratuity

If the claim for gratuity is deemed inadmissible, the employer is obligated to issue a notice to the applicant employee, nominee, or legal heir within the designated timeframe upon receiving the application for gratuity payment. The notice should specify the reasons why the claim for gratuity is not considered admissible.

Furthermore, a copy of the notice should be forwarded to the controlling authority for their reference.

Form N – Application for Direction Before the Controlling Authority

If an employer refuses to accept a nomination, accepts a claim with a reduced amount, or fails to provide either Form M or N within the specified time limit, the claimant employee, nominee, or legal heir, as applicable, has the right to apply to the controlling authority for the issuance of a direction. This application should be made within 90 days from the occurrence of the cause for the application, using the provided format. The application should include as many extra copies as there are opposing parties involved.

Form T – Application for Recovery of Gratuity

If an employer fails to make the gratuity payment as required by the Act, following the notice from the controlling authority, the concerned employee, nominee, or legal heir, as applicable, to whom the gratuity is owed, may submit an application for recovery to the controlling authority. This application should be made in duplicate using the provided format (Form T).

Gratuity plays a significant role in recognizing an employee’s long-term commitment and loyalty toward an organization. It provides financial security to employees and serves as a vital employee benefit. Understanding the eligibility criteria, calculation methods, and taxation provisions associated with gratuity is essential for both employers and employees in India. By adhering to the provisions of the Payment of Gratuity Act, employers can ensure the well-being and satisfaction of their workforce, while employees can be aware of their rights and entitlements.

Frequently Asked Questions:

Q: what is gratuity.

Ans: Gratuity is a lump sum amount paid to an employee by their employer as a token of appreciation for the employee’s long and meritorious service. It is typically paid at the time of retirement, resignation, or upon death or disablement due to an accident or illness.

Q: Who is eligible to receive gratuity in India?

Ans: In India, gratuity is applicable to employees working in establishments with 10 or more employees. To be eligible for gratuity, an employee must have completed a minimum of five years of continuous service with the same employer.

Q: Is gratuity applicable to all types of employees?

Ans: No, gratuity is not applicable to all types of employees. It is applicable to employees covered under the Payment of Gratuity Act, 1972, which includes employees in factories, mines, oil fields, plantations, ports, railways, shops, or other establishments as specified by the government.

Q: How is the gratuity amount calculated?

Ans: The gratuity amount is calculated based on a formula specified under the Payment of Gratuity Act. As of September 2017, the formula is: (Last drawn salary × 15 × number of completed years of service) / 26. Here, the “last drawn salary” refers to the employee’s basic salary plus dearness allowance.

Q: Is there a maximum limit on the gratuity amount?

Ans: Yes, the maximum limit on the gratuity amount is currently set at Rs. 20 lahks. Even if the formula calculation exceeds this limit, the gratuity amount cannot exceed Rs. 20 lahks.

Q: Is there a minimum limit on the gratuity amount?

Ans: Yes, the minimum limit for the payment of gratuity is the equivalent of 15 days of wages for each completed year of service. However, it is important to note that some employers may provide higher gratuity benefits than the minimum requirement.

Q: Can gratuity be forfeited or withheld?

Ans: Yes, gratuity can be forfeited or withheld in certain cases. If an employee has been terminated for any act involving moral turpitude, such as theft or dishonesty, the employer has the right to forfeit the gratuity. Additionally, if an employee’s service has been terminated due to willful omission or negligence causing damage or loss to the employer, the gratuity can be withheld.

Q: Is gratuity taxable in India?

Ans: No, gratuity is not fully taxable in India. There are certain tax exemptions available for gratuity. As of the current tax regulations, the maximum tax exemption limit for gratuity is Rs. 20 lahks. Any amount received as gratuity up to this limit is exempt from income tax. However, any amount exceeding this limit will be taxable as per the individual’s income tax slab.

Q: When should an employer pay gratuity to an employee?

Ans: An employer should pay the gratuity amount to an eligible employee within 30 days from the date it becomes payable. If there is any delay, the employer may have to pay the employee interest on the delayed payment.

Q: Are there any specific rules regarding the utilization of gratuity?

Ans: There are no specific rules regarding the utilization of gratuity. Once received, the employee has full discretion over how they wish to utilize the gratuity amount. They can use it for any personal or financial purpose according to their needs and preferences.

You May Read Also :

• Understanding Exempted and Unexempted Establishments in EPF
• Exploring the ESI Scheme: Eligibility, Coverage, Benefits, and Employer Liability
• Labour Court in India: Resolving Employment Disputes
• Arbitration in India: A Comprehensive Guide to Alternative Dispute Resolution
• Maternity Leave Rules in India 2023: A Comprehensive Guide

Leave a Comment Cancel reply

Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.

• Submit Post
• Union Budget 2024
• Corporate Law

Gratuity: Meaning, Calculation, Applicability and Taxation

In this comprehensive guide, we will provide you with a fundamental understanding of gratuity, covering its meaning, applicability, calculation, taxation rules, penalties, forfeiture, and common FAQs.

Meaning of Gratuity

• Gratuity is the amount paid by an employer to the employee for the services rendered by him/her during the period of employment.
• Gratuity is mandatory under Payment of Gratuity Act,1972.
• This is given to employees on there superannuation, retirement or resignation and death or disablement.

Applicability of Gratuity

• Gratuity is only applicable to employees who have completed continuous service of five years. Continuous service means it should be an uninterrupted service.
• Gratuity is only applicable to companies which has 10 or more employees on one day in previous 12 months. The applicability of gratuity will remain even if subsequently the number of employees fall below ten.
• Gratuity is fully paid by the employer. No part of the gratuity comes from an employee’s salary.

Calculation of gratuity

• The Gratuity amount is 15 days of salary for each year of service years (rounded years), where daily salary is calculated considering 26 days in a month.
• Gratuity=(Monthly basic salary*15*completed years of service)/26
• According to this formula, the time period of over six months or more is considered as one year
• Monthly basic salary is the addition of basic pay and dearness allowance.
• As per the new rules proposed of gratuity, organizations must ensure that 50% of employees’ CTC (cost to company) is basic pay and the remaining 50% comprises employee allowances, house rent, and overtime. This is a proposed rule and not implemented yet.

Payment of Gratuity

• The gratuity payable under the Act shall be paid in cash or in Demand Draft or bank cheque to the eligible employee, nominee or legal heir.
• Companies have two options which is funded gratuity or unfunded gratuity. Funded gratuity is also known as Approved Gratuity Trust.

Taxation rules of Gratuity

• The gratuity received by all the government employees, employees of municipalities and defense forces is fully exempt without any upper monetary limit.
• For other employees the gratuity to the extent of minimum payable under the Payment of Gratuity Act, 1972 is tax-free.
• In absolute terms, gratuity received in aggregate upto 20 lakhs is exempt during your lifetime and gratuity received beyond the limits becomes taxable for other category of employee.
• For calculating gratuity exemption, only the basic salary and dearness allowance is to be considered.
• For non-payment of gratuity, there is a sentence of minimum 6 months and it can go up to 2 years.
• For making false statement or false representation to avoid payment of gratuity, there could be a six-month imprisonment or fine up to 10000 rupees and in some cases both.

• Gratuity shall be partially paid or not paid in case of termination of service of member. This could happen if the person has done any act of violence.
• In case the person has done any damage or destruction of property belonging to employer his/her gratuity upto the amount of the damage shall be forfeited.

Q.1 What is the maximum gratuity payable to employee?

Ans. The maximum gratuity amount payable to an employee is 20 lakhs.

Q.2 If the employee died during 1 st to 4 th year before completion of 5 th year, then what would be the benefit for employee’s nominee?

Ans. The employee’s nominee will get the gratuity payment from the Employer.

Q.3 If the employee resigned during 1 st to 4 th year before completion of 5 th year, then what would be the benefit for employee?

Ans. The employee will not get any Gratuity Payment from the Employer.

Q.4 Example of gratuity calculation.

Ans. For example, if you are in a company for 10 years and 10 months and your last drawn salary is 50,000 then the  calculation of the gratuity amount done is as follows:-

Gratuity amount:- (15*50000*11)/26 = 3,17,308

Q.5 In case an employee worked in a ABC company for 3 years, then switched the company and then came back and worked for 3 years again. So would this employee be subject to payment of gratuity?

Ans. As this employee didn’t do a continuous service of five years, so we can say that he/she is not eligible for gratuity payment.

• Payment of Gratuity Act 1972
• « Previous Article
• Next Article »

Name: Kapil Kumar Gokharu

Qualification: ca in practice, company: apkg, location: maharashtra, in, member since: 08 feb 2018 | total posts: 4, my published posts, join taxguru’s network for latest updates on income tax, gst, company law, corporate laws and other related subjects..

• Join Our whatsApp Channel
• Join Our Telegram Group

WHAT IS THE MAXIMUM YEARS OF SERVICE CONSIDERED FOR CALCULATION FO GRATUITY?

Can anyone elaborate with an example for new gratuity rules?

If my CTC is 5 lakhs and it is bifurcated into: 1. Basic and DA : 1 lakh 2. Other allowances : 4 lakhs, how will the gratuity be calculated?

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Post Comment

Notice: It seems you have Javascript disabled in your Browser. In order to submit a comment to this post, please write this code along with your comment: 064940303835f490fb4c1a0e82fce24d

Subscribe to Our Daily Newsletter

Latest posts.

Comparing AIS, TIS, Form 26AS with Income Tax Return (ITR)

Refunded Security Deposit not taxable under section 56(2)(vii)(a)

ITAT Directs AO to Verify Commission Agents’ Income Declaration & Service Renderings

Action under Section 153C cannot be based solely on Survey Material

No Section 68 Addition If Taxpayer Proves Share Subscribers’ Genuineness & Creditworthiness

Bombay HC Invalidates GST Demand on Ocean Freight

Deceased Partner’s Heirs Not Liable for Firm’s Obligations: SC

Freight Insurance cost not includible in ATF Duty Calculation for Aircraft Fuel Tanks

No Deduction if Employees’ Contribution Not Paid to PF & ESI: Kolkata ITAT

Section 80P deduction allowable on Interest Income Of Co-Op Society From Investment With Other Co-op Society: Mumbai ITAT

Featured posts.

Multiple Data provided by AIS/TIS/Form 26AS: Whether helps or confuses Assessee?

NFRA imposes penalty of 4.5 Cr on CA and CA Firm for Audit Lapses

How to Respond to DRC-01C Notice for ITC Mismatch: GSTR-2B vs. GSTR-3B

What’s new in section 115BAC: Optional scheme to default scheme of taxation

CBIC extends due date of furnishing GSTR-1 for March 2024 to 12th April

Representation on deficiency in GST Portal functioning

GST recommends Extension of GSTR-1 due date to 12th April 2024

For Tax Filing – Analyze the Old and New Tax Regime

Auto-populate HSN-wise summary from e-Invoices into Table 12 of GSTR-1

• Sample letter to claim Gratuity
• Topics >>
• Letter samples >>
• Claim Sample Letter - format and samples    -03/21/14
• « Previous
• Next »
• RE: Sample letter to claim Gratuity -kripa shankar ojha (05/12/21)
• I have already sent gratuity payment letter to our employer by last month but not yet received any reply
• RE: Sample letter to claim Gratuity -Victor siluyele (08/02/18)
• I resigned five months before my contracts end.The company will only going to me my salary and my leave days but I to claim gratuity because I have worked one year eight months from my two years contract.
• RE: Sample letter to claim -AAKASH (07/01/17)
• I resigned from Indian railway and my provident fund which comes under NPS is due. So tell me in a sample letter how to request to get my PF. Thanking u.
• RE: Sample letter to claim Gratuity -savita (02/24/16)
• This is good , I really need it
• RE: Gratuity, Salary and sunday working day not recieved yet time after resigination -Chandrakant (12/08/15)
• please help for this request letter 9987525078
• Sample letter to claim Gratuity -Mayura Parab (03/23/14)

Related Content

• Sample letter to claim Property
• Sample letter to claim Salary or benefits
• Sample letter to claim Tax back
• Sample letter to claim Compensation
• Sample letter to claim Insurance
• CareerRide on YOUTUBE
• CareerRide on INSTAGRAM

Related Topics

• Application sample - format and templates
• Order Sample Letters - format and templates
• Customer Letter Samples - format and templates
• Sales Letter Samples - format and templates
• Income tax letter samples - format and templates
• Sample Cover Letters

Current Size: 100%

Header Tiltes

• भारत सरकार Government of India
• श्रम एवं रोजगार मंत्रालय M/o Labour & Employment

Chief Labour Commissioner (Central) Ministry Of Labour & Employment Government Of India -->

You are here

Payment of gratuity act.

The Act is applicable, to factories, mines, oil fields, plantations, ports, railways, motor transport undertakings, companies, and to shops and other establishments, Employing 10 or more workmen. The Act provides for payment of gratuity at the rate of 15 days wage s for each completed year of service subject to a maximum of Rs. ten lakh. In the case of seasonal establishment, gratuity is payable at the rate of seven days wages for each season. The Act does not affect the right of an employee to receive better terms of gratuity under any award or agreement or contract with the employer. Central Government is the Appropriate Government in relation to an establishment belonging to or under the control of the Central Government or having branches in more than state or an establishment of a factory belonging to or under the control of Central Government or of a major port, oilfield railway or mine.

Footer Utility

• Hyperlinking Policy
• Terms & Conditions
• Privacy Policy
• Accessibility Statement

Contents on this website is published and managed by the Chief Labour Commissioner(C). For any query regarding this website Please contact the "Web Information Manager: Shri Santosh Kumar Mahur, ALC(C) at eMail: santosh[dot]mahur[at]gov[dot]in

Copyright © 2024 Chief Labour Commissioner(C)