milk business plan in marathi

कृषी महाराष्ट्र

दूध डेअरी व्यवसाय बद्दल संपूर्ण माहिती, मिळवा भरघोस उत्पन्न

• November 19, 2023
• दूध डेअरी व्यवसाय

डेअरी फार्म सुरू करणे सामान्यतः ‘ऑल-सीझन संधी’ म्हणून ओळखले जाते कारण भारतात किंवा जगात कुठेही दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांची सतत मागणी असते. व्यवसायासाठी दररोज 14 ते 18 तासांची आवश्यकता असते. भारतात दुधाचे उत्पादन नेहमीच उच्च असते आणि दरवर्षी 3% – 4% वाढते.

या सर्व कारणांमुळे डेअरी फार्मिंग व्यवसाय व्यावसायिक लोकांसाठी एक संपन्न बाजार म्हणून उदयास येत आहे. डेअरी फार्मचे संचालन हे व्यापक प्रयत्न, लक्षणीय वेळ आणि उपयुक्त संसाधनांचे एकत्रीकरण आहे. यासोबतच शेताची स्वच्छता, शेडचे व्यवस्थापन, गुरांना खायला घालणे, किंवा जनावरांना धुणे आणि दुध घालणे यासारख्या अनेक कामांचा समावेश होतो.

• दुग्ध व्यवसाय कसा सुरू करावा ? (How to Start Dairy Farming Business)

डेअरी बिझनेस प्लॅनमध्ये काय समाविष्ट आहे ते समजून घेऊया प्रथम परिचय म्हणजे व्यवसायाचे स्वरूप, त्याची व्याप्ती आणि उद्दिष्टे, मुख्य समस्या आणि आर्थिक सारांश. कंपनीचे ध्येय, दृष्टी आणि उद्दिष्टे दुग्ध व्यवसायाची उद्दिष्टे समाविष्ट असतात जसे की उत्तम दर्जाचे दूध किंवा उत्पादने तयार करणे किंवा पैशाचे मूल्य देऊन ग्राहकांचे समाधान प्रदान करणे.

स्थानाचा तपशील आणि कंपनीचा इतिहास: यात सामान्यत: कंपनी एका विशिष्ट प्रदेशात कुठे आहे याचा दुवा जोडलेला असतो. मालकीचे, भाड्याने किंवा भाडेतत्त्वावर दिलेल्या क्षेत्राचा तपशील समाविष्ट करावा. उपकरणाबद्दल अधिक माहितीसह गुरे आणि शेताचा तपशील: व्यवसायात वापरल्या जाणाऱ्या एकूण गुरांच्या संपूर्ण तपशीलांचा डेटा आणि त्यांच्या बिलिंग तपशीलांसह मिळवलेल्या विविध प्रकारच्या उपकरणांची माहिती देखील महत्त्वाची आहे. दूध डेअरी

• दुग्ध व्यवसायाची मार्केटिंग : 

या योजनेमध्ये विविध व्यवसाय प्रस्ताव, मार्केटिंग योजना, जाहिराती, नवीन गुंतवणूक सुरू करणे आणि ब्रँडच्या मोहिमांचा तपशील असणे आवश्यक आहे. योजनेची अंमलबजावणी- यामध्ये त्याच्या अंमलबजावणी आणि व्यवस्थापनाशी संबंधित व्यवसाय योजनांचे पूर्ततेसाठी पूर्वानुमानित कालमर्यादेसह वर्णन केले पाहिजे. पुढील पाच वर्षांच्या उद्दिष्टांचा अंदाज, वार्षिक विश्लेषण आणि व्यावहारिक माहिती, आणि एकूण परवानग्या आणि परवान्यांचे तपशील, हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आवश्यक आहे.

• दुग्ध व्यवसाय योजना (Milk Business Plan)

चला तर मग डेअरी फार्मिंग व्यवसायाच्या घटकांवर एक नजर टाकू ज्याचा वापर व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी आणि नंतर केला जाईल:

ज्यांच्याकडे शेती आहे त्यांनी गुरांसाठी चारा उत्पन्न करण्यासाठी जमीन राखीव ठेवली पाहिजे जेणेकरून जनावरांना चारा बेटेल. साधारणपणे, 7 ते 10 गायींसाठी एक एकर जमीन पुरेसी आहे. गुरांच्या आवश्यक जाती आणि त्यांचे लसीकरण: अधिक दुधासाठी, गुरांच्या जाती चांगल्या प्रकारे निवडणे आवश्यक आहे. गुरांच्या रोग नियंत्रणासाठी आणि त्यांच्या आरोग्याचे रक्षण करण्यासाठी, लसीकरणाचे योग्य वेळापत्रक पाळणे आवश्यक आहे.

शेड हे आपल्या शेतात आणि जिथे आपली जमीन आहे तिथे घेणे आवश्यक आहे जेणेकरून गुरांना चारा आणि पाणी वेळेवर बेटेल. गुरांचा चारा आणि पाणी: हे भरपूर प्रमाणात ठेवावे, कारण हिरवा चारा आणि जनावरांच्या पोषण वाढीसाठी पाण्याची आवश्यकता असते.

• दूध व्यवसायासाठी कोणती गाय किवा म्हैस निवडावी?

चांगल्या प्रतीच्या गायी प्रति दिन 1500 ते 2000 रुपये दुधाचे उत्पादन देतात, आणि गायी प्रत्येक 13-14 महिन्यांत एक वासरू देतात. अधिक विनयशील असल्याने, ते सहजपणे व्यवस्थापित केले जाऊ शकतात. होल्स्टीन आणि जर्सीच्या क्रॉसना भारतीय हवामानाची चांगली सवय झाली आहे.

गायीच्या दुधाची चरबी टक्केवारी म्हशींपेक्षा कमी असते. भारतात मुर्रा आणि मेहसाणा सारख्या चांगल्या म्हशीच्या जाती आहेत. लोणी आणि लोणी तेल (तूप) तयार करण्यासाठी म्हशीच्या दुधाला अधिक मागणी आहे.

चहा तयार करण्यासाठी म्हशीचे दूध देखील अनुकूल आहे. पुन्हा, म्हशी अधिक खडबडीत पिकांच्या अवशेषांवर ठेवल्या जाऊ शकतात, त्यामुळे खाद्य खर्च कमी होतो. म्हशींना गार पाण्याची सोय लागते. भारतीय परिस्थितीनुसार, डेअरी फार्ममध्ये दहा गायी आणि दहा म्हशींसारख्या किमान 20 जनावरांचा समावेश असावा. ही ताकद 50:50 किंवा 40:60 च्या प्रमाणात आरामात 100 जनावरांपर्यंत जाऊ शकते.

• दूध डेयरी मशीन

दूध डेयरी मशीन ही आपण ऑनलाइन अनेक वेबसाइट आहेत त्यावरून विकत घेऊ शकतो. त्यामुळे आपल्याला बिजनेस करणे सोपे आणि फायदेशीर जाईल. ऑनलाइन मशीन विकत घेण्यासाठी आपण इंडिया मार्ट वरुण विकत घेऊ शकता खाली याची लिंक दिली आहे. https://dir.indiamart.com/impcat/milk-processing-plants.html

• दुग्ध व्यवसाय फायदे

1. हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी दुसर्‍या व्यवसायापेक्षा या व्यवसायामध्ये सुरवातीला कमी गुंतवणूक लागती. 2. दूध आणि त्याच्या उत्पादनांची मागणी कधीही कमी होणार नाही कारण शाकाहारी आणि मांसाहारी दोघांनाही दुधाची गरज लागते. 3. आपल्याला उत्पादनांच्या मार्केटिंगची काळजी करण्याची गरज नाही कारण हा एक पारंपारिक व्यवसाय आहे म्हणून आपण उत्पादने सहज विकू शकतो. 4. हा पर्यावरणपूरक व्यवसाय आहे. 5. तुम्ही मजुरी वापरण्याऐवजी यांत्रिकीकरणाद्वारे दुग्ध उत्पादन वाढवू शकता. 6. योग्य नियोजन, व्यवस्थापन आणि आपल्या जनावरांची चांगली काळजी घेतल्यास जास्तीत जास्त नफा मिळेल, आणि आपल्याला उत्पन्नाचे उत्तम स्त्रोत मिळेल.

• नाबार्ड कर्ज योजना महाराष्ट्र

7 लाख कर्जावर 33% पर्यंत सबसिडी डेअरी फार्म उघडण्यासाठी दिली जाते. ही सबसिडी नॅशनल बँक फॉर अॅग्रीकल्चर अँड रुरल डेव्हलपमेंट (नाबार्ड) ने डेअरी उद्योजकता विकास योजना (डीईडीएस) अंतर्गत अनुदान योजना सुरू केली आहे जे शेतकऱ्यांना दुग्ध व्यवसाय कर्ज मंजूर बँकांद्वारे सबसिडी मिळवण्याचा लाभ देते.

शेतकऱ्यांना डेअरी फार्मिंग कर्जावर संपूर्ण प्रकल्प खर्चाचे 33.33% अनुदान मिळू शकते. मंजूर प्रादेशिक ग्रामीण बँकांना (आरआरबी) भेट देऊन 7 लाख. किंवा व्यावसायिक आणि सहकारी बँका. अर्जदार सबसिडी आणि कर्ज सुविधांशी संबंधित सर्व आवश्यक माहिती जवळच्या बँकेच्या प्रतिनिधीकडून देखील गोळा करू शकतात. दूध डेअरी

• इतर माहिती :- वेलवर्गीय भाजीपाला लागवड माहिती – दोडका, कारली, दुधी भोपळा

दूध डेअरी दूध डेअरी दूध डेअरी दूध डेअरी दूध डेअरी दूध डेअरी दूध डेअरी दूध डेअरी

• agriculture information in marathi , complete information about milk dairy business , dairy business , dairy farm , dudh dairy vyavsay , krushi maharashtra , maharashtra , कृषी महाराष्ट्र , डेअरी फार्म , दूध डेअरी , दूध डेअरी व्यवसाय

शेतीविषयी माहिती व्हाट्सअँपवर मिळवण्यासाठी खाली दिलेला फॉर्म भरा व आपल्या ग्रुप मध्ये शामिल व्हा..

नवीन माहिती.

Cotton Market : कापसाला ७३०० ते ८००० रुपयांचा भाव ! परभणी बाजार समिती

PM Kisan : ‘पीएम, नमो’चा हप्ता महिना अखेर !

गाभण जनावरांची प्रसूतिपूर्व काळजी कशी घ्यावी : संपूर्ण माहिती

Soybean Market : सोयाबीन साठवावे की विक्री करावे हा प्रश्‍न

डेअरी फार्म व्यवसाय संपूर्ण माहिती 2024: Dairy Farming Business Information In Marathi

Dairy Farming Information 2024 भारतामध्ये दुध व्यवसाय पारंपरिक व्यवसाय म्हणून ओळखला जातो परंतु बदलत्या काळानुसार या व्यवसायाने आता संपूर्ण रूप बदलले, आहे यामध्ये आधुनिक टेक्नॉलॉजीचा वापर होऊ लागलेला आहे, यामुळे डेअरी फार्म व्यवसायला अधिक गती प्राप्त झाले आहे तसेच नव्या टेक्नॉलॉजीमुळे या व्यवसायात नफा वाढलेला आहे त्यामुळे आजची नवी तरुण पिढी या व्यवसायाकडे वळत आहे.

Table of Contents

कुठलाही व्यवसाय चालू करायचा म्हटले की त्यासाठी एक विशिष्ट ध्येय ठेवणे गरजेचे असते आणि ते धरूनच जर व्यवसायाला सुरुवात केली तर अधिक प्रगती होतो तसेच डेअरी व्यवसायाचे आहे व्यवसायामध्ये एक विशिष्ट ध्येय ते निश्चित करून त्याप्रमाणे त्या व्यवसायाची वाटचाल करणे आवश्यक असते.

डेरी व्यवसाय म्हणजे काय ? What is dairy farming

डेअरी फार्म व्यवसाय म्हणजे दूध देणाऱ्या गाई म्हशीचे पालन करून त्यापासून दूध उत्पादन करणे व ते दूध डेअरीला घालणे  किंवा त्यापासून विविध बायप्रॉडक्ट बनवणे त्यालाच डेअरी व्यवसाय म्हणतात.

आज आपण या लेखामध्ये डेअरी फार्मबद्दल  माहिती पाहणार आहोत  यात डेअरी काम व्यवसाय कसा करायचा त्याचे फायदे तोटे डेअरी फार्म व्यवसायासाठी लागणारी जनावरे त्यांच्या जाती इत्यादीचा अभ्यास करणार आहोत.

डेअरी फार्मिंग प्रोजेक्ट कसा सुरु करावा ? Dairy farm project report 2024

डेरी फार्मिंग प्रोजेक्ट सुरू करत असताना किंवा तो सुरू करण्यापूर्वी त्यामध्ये अधिक तोटा होऊ नये किंवा अधिक अडचणीचा सामना करावा लागू नये यासाठी डेअरी फार्मिंग इन्फॉर्मेशन घेणे गरजेचे आहे,तर आपण व्यवसाय सुरू करण्याआधीच डेअरी  फार्मिंग प्रोजेक्ट  इन्फॉर्मेशन घेतली तर या व्यवसायात आपल्याला आर्थिक नुकसान सहन करावे लागणार नाही.

तसेच या व्यवसायासाठी डेअरी फार्म लोन कोठे भेटेल तसेच डेरी फार्मिंग प्रोजेक्ट कसा तयार करावा याविषयी सविस्तर माहिती घेणे गरजेचे आहे.

व्यवसायात उतरण्यापूर्वी भारतातील प्रसिद्ध अशा अमृत डेअरी फार्म,मॉडर्न डेअरी फार्म, सागर डेअरी फार्म, अमूल डेअरी फार्म इत्यादी डेअरी फार्म चा अभ्यास ही करावा.

या व्यवसायात उतरण्यापूर्वी आपल्या आसपास व्हेरी डिप्लोमा असेल तर त्याची डेअरी डिप्लोमा माहिती घ्यावी या डेरी डिप्लोमा मध्ये डेअरी उद्योग अधिक उलघडून शिकवला जातो त्यामुळे डेअरी मिल उत्पादन कसे घ्यावे याची माहिती मिळून जाते.

डेअरी उद्योजक्ता विकास योजनेअंतर्गत कुठले डेअरी फार्म लोन मिळते का तेही पाहून आपण या व्यवसायात उतरावे.

डेअ री फार्मिंग व्यवसायाचे फायदे

आपली आर्थिक प्रगती तर होतेच त्याचबरोबर त्याचे अनेक फायदे आहेत या व्यवसायामुळे वाढत  चाललेली दुधाची कमतरता भरून येते.

घटत चाललेली जनावरांची संख्या वाढ होण्यास मदत होते .

तसेच खालील मुख्य फायदे दिसून येतात

शेतकऱ्याची आर्थिक प्रगती होते व शेतीस जोडधंदा प्राप्त होतो.

व्यवसायिक स्वरूपात करता येतो.

डेअरी फार्मिंग मध्ये दूध विक्री बरोबरच प्राप्त होणाऱ्या शेनाचा वापर बायोगॅस निर्मितीसाठी करता येतो.

हा व्यवसाय वर्षभर चालणारा व्यवसाय आहे त्यामुळे आर्थिक प्राप्ती वर्षभर होते.

स्वतःच्या मालकीच्या पडीक जमिनीचा वापर डेरी फार्मिंग साठी करता येतो.

व्यवसायासाठी बँकेमार्फत डेअरी फार्मिंग लोन सहज मिळून जाते त्यामुळे स्वतःचे भांडवल लावण्याची गरज नाही.

या व्यवसायाच्या वाढीसाठी शासन विविध डेअरी फार्मिंग लोन योजना राबवत आहे त्यामुळे या योजनांचा फायदा घेऊन भरपूर मोठ्या प्रमाणात सबसिडीचा ही फायदा घेता येतो.

या व्यवसायाला पूरक असे डेअरी प्रॉडक्ट चा व्यवसाय चालवता येतो.

तसेच आपल्या व्यवसायातील असणाऱ्या जनावरंपासून होणाऱ्या वासरांची  विक्री करून अधिकचे आर्थिक प्राप्ती होते .

डेअरी फार्मिंग बिझनेस मॉडेल dairy farming business model 2024

स्वतंत्र व्यवसाय म्हणून तसेच शेतीला जोड धंदा म्हणूनही करता येतो भारतामध्ये हा व्यवसायत आता बदल झालेला आहे, फार्मिंग बिझनेस मॉडेल नवीन स्वरूपा आले आहे,पारंपारिक पद्धत सोडून Dairy farmers of America या पद्धतीचा वापर करून यामध्ये सुधारणा घडवून येत आहे यात आपण पाच जनावरापासून सुरुवात करून ते यात पाचशे ते हजार जनावरापर्यंत वाढ करू शकतो व आपल्या व्यवसायाला एक मोठे स्वरूप देऊ शकतो.

देशात वाहतूक व्यवस्था अधिक तेज झाल्यामुळे या व्यवसायातही तेजी आलेली आहे व्यवसायात दुधापासून होणारे बायप्रॉडक्ट तयार करून आपण जलद गतीने संपूर्ण भारतात वितरित करू शकतो

डेअरी फार्म व्यवसाय कसा सुरू करावा संपूर्ण माहिती

डेअरी फार्मिंग करण्यापूर्वी किंवा या उद्योगात येण्यापूर्वी काही गोष्टीची काळजी घेणे आवश्यक असते त्या गोष्टी खालील प्रमाणे,

या व्यवसायात येण्यापूर्वी सुरुवातीला स्वतःचे भांडवल किती आहे व आपल्याला बँकेमार्फत किती डेअरी फार्मिंग लोन होणार आहे किंवा यासाठी कुठल्या शासकीय डेयरी फार्मिंग लोन योजना आहेत का ते तपासून पहावे.

जर आपण स्वतःच्या जागेत हा व्यवसाय करणार असेल तर सर्वप्रथम त्या जागेची निवड करावी तेथे असणारे चारा पाणी याची उपलब्धता तपासून घ्यावी.

डेयरी फार्मिंग व्यवसाय सुरू झाल्यानंतर यातून जी दूध निर्मिती होते ती वितरित करण्यासाठी जवळचे मार्केट कुठले आहे याचा अभ्यास करावा.

या व्यवसायासाठी लागणारा मजूर पुरवठा आपल्याला होईल का हेही याप्रमाणे विचारात घ्यावे.

या व्यवसायासाठी लागणाऱ्या चारा आपल्याला उपलब्ध होईल का हे आधी तपासून घ्यावे.

या व्यवसायासाठी लागणाऱ्या गाय म्हैस यांच्या अधिक दुध देणाऱ्या जातीचा अभ्यास करून त्या कोठे मिळतील हे तपासून पहावे.

डेअरी फार्मिंग चे प्रकार types of dairy farm

लहान दुग्ध व्यवसाय mini dairy farm छोटा डेयरी फार्म.

हा व्यवसाय बहुदा शेतीबरोबर एक ते दोन जनावरे पाळून केला जातो हा व्यवसाय विशिष्ट नियोजनाने केला जात नाही

तिथे उपलब्ध असणाऱ्या चारा किंवा बांधावरील गवत इत्यादी उपलब्ध साधनाच्या आधारे हा व्यवसाय केला जातो

बहुतेक शेतकरी आपल्या शेतात शेतीबरोबर एक ते दोन जनावरे पाळतात त्याचा उद्देश नफा मिळवणे नसून आपल्या दैनंदिन आरती गरजा भागवणे हा असतो

उपलब्ध दुधापैकी घरी वापरून राहिलेले दूध विक्री करून जे पैसे येतील त्यातून हे आपल्या घरातील आर्थिक गरजा भागवत असतात यात मुख्यतः लोकल जातीच्या जनावरांची पालन केले जाते.

जनावरांच्या जातीकडे विशेष लक्ष दिले जात नाही उपलब्ध असणाऱ्या जाती खरेदी करून त्या शेतात पाळल्या जातात व त्यातून उपलब्ध होणारे दूध प्राप्त केले जाते त्यामुळे या व्यवसायात जास्त असा नफा प्राप्त होत नाही.

या व्यवसाया प्रकारात  फारशी गुंतवणूक नसते त्यामुळे नफाही कमी असतो यात दिवसाला पाच ते दहा लिटर दूध उत्पादन होते.

मध्यम दुग्ध व्यवसा य   M edium size dairy farm

मध्यम दुग्ध व्यवसाय म्हणजे व्यवसाय उद्योग करण्याच्या दृष्टीने सुरुवात केलेला व्यवसाय असतो यासाठी कमी भांडवल असणारे व्यक्ती Medium size dairy farm व्यवसायाची सुरुवात करतात व नंतर हळूहळू प्रमाणात भांडवल वाढवून या व्यवसायाला मोठे स्वरूप दिले जाते.

 मध्यम दुग्ध व्यवसाय सुरू करण्यासाठी पाच ते दहा लाखाचे भांडवली गुंतवणूक करावी लागते.

यामध्ये विविध शासकीय योजना चार लाभ घेता येतो तसेच बँकेमार्फत कर्ज पुरवठा हे केला जातो.

यामध्ये पाच ते दहा जनावरांचा समावेश असते मग त्या गाई किंवा म्हशी असू शकतात .

आपल्या प्रदेशाच्या उपलब्धतेनुसार अधिक दूध देणाऱ्या गाई व म्हशीच्या जाती निवडून त्या व्यवसायात आणल्या जातात व त्यापासून नफा प्राप्त केला जातो .

यासाठी विशेष नियोजनाची गरज असते तसेच या व्यवसायात मध्यम भांडवल गुंतवणूक असल्यामुळे मध्यम नफा प्राप्त होतो.

परंतु या व्यवसायात काही काळ गेल्यानंतर या व्यवसायाची वाढ करता येते यात मुख्यत्वे दिवसाला 100 ते 200 लिटर दूध उत्पादन होते व यातून महिना दोन लाखापर्यंत नफा प्राप्त करू शकता.

मोठ्या स्तरावर दुग्ध व्यवसाय big dairy farm in india

ज्या व्यक्तीची भांडवली क्षमता अधिक आहे ती व्यक्ती किंवा शेतकरी सुरुवातीलाच मोठ्या प्रमाणात भांडवल गुंतवणूक करून 50 ते 100 म्हशीचा गोठा तयार करून या व्यवसायात उतरते .

यासाठी ज्याप्रमाणे भांडवली गुंतवणूक अधिक असते त्याप्रमाणेच या व्यवसायात नफाही अधिक असतो.

हा व्यवसाय देखील शासकीय योजनेचा लाभ घेऊन किंवा बँकेचे कर्ज घेऊन करता येतो .

यासाठी विविध शासकीय योजना उपलब्ध आहेत तसेच बँक कर्जही मंजूर होऊन करता येते.

हा व्यवसाय मुख्यता होणाऱ्या दूध उत्पादनातून विविध बाय प्रॉडक्ट म्हणजे मिल्क प्रॉडक्ट बनवले जातात व त्यांची पॅकिंग करून ते मार्केटमध्ये विक्री केले जातात .

यात दिवसाला हजार ते दीड हजार लिटर दूध उत्पादन होते या व्यवसायात अधिक नियोजनाची गरज असते.

डे अ री फार्मिंग साठी गाईंची निवड best cow for dairy farm

डेयरी फार्मिंग व्यवसायात  जर यशस्वी व्हायचे असेल तर यामध्ये जर आपण गाई पाळणार असाल तर त्या गाईंचा सुरुवातीला अभ्यास असणे गरजेचे आहे.

 त्याप्रमाणे योग्य जातीच्या अधिक प्रमाणात दूध उत्पादन देणाऱ्या गाईंची निवड करणे गरजेचे आहे.

त्या निवड करताना त्यांची जात आरोग्य प्रदेश यांचा अभ्यास करून निवडावे म्हणजे हा व्यवसाय अधिक यशस्वी होइल.

जास्त दूध देणाऱ्या गाई च्या जाती कोठे मिळतात ते पाहून तेथून त्या जनावरांची खरेदी करावे मुख्यतः डेअरी फार्मिंग व्यवसायासाठी खालील गाईंच्या जातीची निवड केली जाते.

       विदेशी गायी

डेअरी फार्मिंग साठी म्हशी ची निवड ,भैंस की डेयरी फार्म best buffalo for dairy farm.

जगामध्ये सर्वात जास्त मशीनची संख्या भारतामध्ये आहे म्हैस पालनामध्ये भारत हा एक नंबर देश आहे

भारतात एकूण म्हशीच्या 26 जाती आहेत त्यापैकी बारा जातीची नोंद आहे की त्या जाती दूध व्यवसायामध्ये जास्त दूध देणाऱ्या जात म्हणून ओळखल्या जातातभारतात उत्तर प्रदेशात सर्वाधिक जास्त मशीन आहे

गाय किंवा म्हशी खरेदी करताना घ्यावयाची काळजी

डेअरी  फार्मिंग व्यवसाय यशस्वी करण्याची पहिली पायरी म्हणजे गाई म्हशी खरेदी  करताना घेतलेली काळजी.

आपण जिथे हा व्यवसाय करणार आहोत तेथील वातावरणात सूट होणाऱ्या गाई म्हशी खरेदी करावे.

गुरांची खरेदी करताना प्रत्येकाची दूध उत्पादन क्षमता वेगवेगळी असते ते लक्षात ठेवून त्याप्रमाणे खरेदी करावी.

गाई म्हशी खरेदी करताना मोठ्या प्रमाणात फसवणूक झालेली आढळून येते त्यामुळे निरोगी व दुधाची खात्री घेऊनच जनावरांची खरेदी करावी.

उच्च प्रतीच्या जातीच्या जनावरांचे खरेदी कधीही दूध व्यवसायात फायदेशीर ठरते.

खरेदी करण्यापूर्वी किंवा खरेदी करताना सोबत एखादा पशु तज्ञ किंवा पशुवैद्यकीय विशेषतज्ञ सोबत घेऊन जावे त्यामुळे जनावरांच्या खरेदी फसवणूक होणार नाही.

चारा व्यवस्थापन fodder management

डेअरी फार्मिंग व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी आपल्या शेतामध्ये ज्या महिन्यात जनावर येणार आहे त्यापूर्वीच चारा लागवड करणे आवश्यक असते.

दूध व्यवसायात पुढील एक ते दीड वर्ष पुरेल एवढ्या चाऱ्याचे नियोजन करणे गरजेचे असते किंवा तेवढा चारा आपल्याकडे शिल्लक असणे आवश्यक आहे.

पावसाळ्याच्या काळात अतिरिक्त हिरव्या चाऱ्यापासून मुरघास बनवून तो साठवून ठेवणे हाही चारा नियोजनाचा एक भाग आहे यामुळे दुष्काळी काळात याचा वापर करता येतो.

दर्जेदार दूध उत्पन्नासाठी हिरवा चारा अत्यंत महत्त्वाचा आहे त्यामुळे दूध उत्पादक शेतकऱ्यांनी हिरवा चाऱ्याचा नियोजन करणे आवश्यक आहे,त्यांच्याकडे बारा महिने हीरवा चारा उपलब्ध असणे आवश्यक आहे, जनावरांनी भरपूर प्रमाणात दूध देण्यासाठी व त्यांचा आरोग्य निरोगी राहण्यासाठी हिरवा चारा खूप महत्त्वाचा आहे.

दहा लिटर दूध क्षमता असणाऱ्या एका गुरांसाठी अंदाजे आठ ते नऊ किलो वाळलेला चारा आणि 25 ते 26 किलो हिरवा चारा दररोज देणे आवश्यक आहे.

आधुनिक तंत्रज्ञानाने उगवण्यात येणारी पद्धत म्हणजे हायड्रोपोनिक्स ही पद्धत अवलंबून ही मातीशिवाय चारा निर्मिती केल्या जाऊ शकतो त्यामुळे चारा टंचाई भासणार नाही.

अझोला की एक सेवाळ वर्णीय वनस्पती आहे, नजदीकच्या काळात याचा दूध देणाऱ्या जनावरांसाठी वापर वाढला आहे, ही एक बहुगुणी वनस्पती आहे याच्या वापराने दुधाचे उत्पादन वाढलेले दिसून आले आहे, याचे कुठलेही दुष्परिणाम नाहीत त्यामुळे अझोला चाऱ्यास उत्तम पर्याय आहे.

गोठ्या चे नियोजन dairy farming shade desig n

आधुनिक पद्धतीचा बंदिस्त गोठा.

हा गोटा पूर्णतः बंदिस्त असतो यामध्ये नवीन टेक्नॉलॉजिचा वापर करतो जसे की दूध काढणी यंत्र जनावरांना धुण्यासाठी मशीन वातावरण कुल करण्यासाठी विविध फोगरचा वापर.

हा गोठया चे  पूर्णता आधुनिक तंत्रज्ञान यावर बांधकाम केलेला असतो.

या गोट्यामुळे जनावरांचे पूर्णतः सुरक्षितता होते वन्य प्राण्यापासून कुठलाही धोका नसतो.

यामुळे जनावरावर वेळोवेळी लक्ष ठेवता येते व योग्य पद्धतीने चारा नियोजन व पाण्याचे व्यवस्थापन करता येते.

प्रत्येक गुरांकडे जातीने लक्ष घालता येते त्यांच्या प्रत्येक हालचाली टिपता येतात.

बिग डेअरी फार्मिंग मध्ये हा गोठा खूप फायदेशीर ठरतो.

यामधील गुरे संपूर्ण काळ बांधून असतात त्यांना मोकळे सोडले जात नाही त्याप्रमाणेच अनुकूल जातींची निवड केली जाते.

अर्धबंदिस्त गोठा

यामध्ये गुरांसाठी सेड  बांधले जाते त्याबरोबरच त्यांना काही काळ मोकळे सोडले जाते त्याला अर्धबंदिस्त गोठा म्हणतात.

बंदिस्त गोट्यावरील होणारा जास्तीचा खर्च टाळण्यासाठी अर्धबंदिस्त गोठा बांधला जातो.

अर्धबंदिस्त गोठ्यात जनावरे खाण्यापुरती शेडमध्ये असतात व खाणे झाल्यानंतर त्यांना मोकळे सोडले जाते.

यामध्ये सर्व जनावरे मिक्स असल्याकारणाने रेतन करण्यासाठी फायदेशीर ठरते.

यासाठी जास्त जागेचा वापर होतो.

मुक्त संचार गोठा

मुक्त संचार गोठा म्हणजे यामध्ये गुरांना पूर्णपणे मुक्त सोडले जाते.

त्या गोट्याचा मुख्य फायदा असा होतो की कन्स्ट्रक्शन वरील खर्च पूर्णतः कमी होतो.

यामध्ये जनावरांना एका मोठे कंपाउंड बांधून त्यामध्ये पाण्याची व चाऱ्याची सोय केली जाते.

गुरे जेव्हा वाटेल तेव्हा चारा खातात व जेव्हा वाटेल तेव्हा पाणी पितात यामुळे दूध उत्पादन वाढल्याचे दिसून येते.

यामध्ये मजुरा वरील खर्च बऱ्याच प्रमाणात कमी होतं त्यामुळे ज्यांना मजुरांचे टंचाई आहे ते या पद्धतीचा वापर करू शकता.

डेयरी फार्म रजिस्ट्रेशन dairy farm registration

हे सर्व झाल्यानंतर आपल्या डेरी फार्म रजिस्ट्रेशन करणे आवश्यक असते यासाठी खालील रजिस्ट्रेशन लागतात.

• शॉप ॲक्ट shop act
• फुड लायसन fasai

डेयरी फार्म लोन dairy farm loan scheme

पंचायत समिती मार्फत विविध डेअरी फार्म गुण मिळतात यामध्ये दोन ते दहा म्हेस किंवा गाय पाळण्यासाठी लोन मिळते त्यासोबतच जिल्हा पशू विभागामार्फत विविध लोन मिळतात तसेच नाबार्ड अंतर्गत विविध लोन साठी dairy farm subsidy सबसिडी मिळते.

डेअरी फार्म हा फायदेशीर व्यवसाय आहे का ?

हो हा फायदेशीर व्यवसाय आहे योग्य पद्धतीने नियोजन करून हा जर व्यवसाय केला तर आपण यातून अधिक आर्थिक प्रगती करू शकतो यासाठी काही प्राथमिक शिक्षण घेणे गरजेचे आहे त्यामुळे या उद्योगात आपला यश प्राप्त होईल.

डेअरी उद्योग कसा चालतो ?

याची सुरुवात गोठ्यापासून चालू होते सुरुवातीला काही गुरांचे पालन करून त्यापासून होणारे दूध उत्पादन हे मिल्क प्लांट मध्ये येते व तेथून दुग्धजन्य पदार्थ निर्मिती होते व पॅकेजिंग करून ते मार्केटमध्ये विक्री येतात.

डेअरी उद्योगासाठी कोणत्या पद्धती वापरल्या जातात ?

यासाठी वेगवेगळ्या पद्धती वापरल्या जातात यामध्ये गुरांची खरेदी चारा नियोजन गोठा बांधणी व आजारांचे योग्य नियोजन जनावरांचे स्वच्छता इत्यादी पद्धती वापरून यश मिळवले जाते.

डेअरी फार्म साठी किती लोन मिळते ?

डेअरी फार्म साठी आपल्याला आवश्यक आहे तेवढे लोन मिळते त्यासाठी आपल्याला काही कागदपत्राची पूर्तता करणे आवश्यक असते.

डेअरी फार्म साठी शासकीय योजना आहेत का ?

होय डेअरी फार्म साठी विविध शासकीय योजना आहेत त्या मार्फत आपणास गाई व म्हशी पाळण्यासाठी अनुदान मिळते.

वरील लेखांमध्ये आपण दुग्ध व्यवसाय कसा फायदेशीर आहे आपण सविस्तरपणे पाहिले नाही याचा आधारे आपण आपला दुग्ध व्यवसाय सुरू करू शकता उपलब्ध स्थानिक स्त्रोत व इतर माहितीच्या आधारे सर्व माहिती आपणास देण्याचा प्रयत्न केलेला आहे यामध्ये शेतकऱ्यांचा फायदा व्हावा हा मुख्य उद्देश आहे या मार्फत आम्ही शेतकऱ्यांपर्यंत नवीन माहिती पोहोचण्याचा प्रयत्न केला आहे जर सदरील लेखात काही अडचणी असतील तर आपण आम्हाला आमच्या मी ईमेल आयडीवर कमेंट बॉक्समध्ये आपले मत नोंदवून कळवू शकता.

4 thoughts on “डेअरी फार्म व्यवसाय संपूर्ण माहिती 2024: Dairy Farming Business Information In Marathi”

अतिशय चांगल्या पद्धतीने माहिती दिली माझ्याकडे जर्सी आहेत डेअरी फार्म टाकायचे आहे मला अशा पद्धतीने मार्गदर्शन करत जावा

धन्यवाद माहिती आवडली असेल तर आपल्या whatsap ग्रुप वर नक्की शेयर करा

अतिशय चांगल्या पद्धतीने माहिती दिली माझ्याकडे जर्सी आहेत डेअरी फार्म टाकायचे आहे मला अशा पद्धतीने मार्गदर्शन करत जावा mo9503620393

Leave a Comment Cancel reply

Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.

• उद्योग संधी
• ऑनलाइन वेबिनार
• बिजनेस नेटवर्किंग मिटिंग
• व्यवयास प्रदर्शन
• व्यवसाय प्रशिक्षण
• उद्योग योजना
• उद्योग idea
• उद्योग वार्ता
• उद्योग उपयोगी
• यशस्वी उद्योजक
• डिजिटल मार्केटिंग
• व्यवसाय नोंदणी

• 05 Apr, 2021
• 4 Secs Read

दुध व्यवसाय चालू करताय ह्या गोष्टी लक्षात घ्या | Milk Business Plan। Udyog idea

दूध उत्पादन हा पारंपरिक व्यवसाय आहे ज्यामध्ये वेगवेगळे दुभती जनावरांचा समावेश आहे .वेगवेगळ्या जातीच्या म्हशी आणि गायांचा समावेश होतो ,रोजच्या खाद्यपदार्थ तसेच ,चहासाठी भारतात च नव्हे तर जगभर मोठ्या प्रमाणावर दुधाचा वापर केला जातो .

ग्रामीण भागातील लोकांसाठी हि खूप चांगली संधी आहेत आज बऱ्याच लोकांसाठी हे उपजीविकेचे साधने आहेत बऱ्याच ठिकाणी दूध प्रक्रिया कारखाने आहेत .त्यामुळे दूध कुठे विकावं हा प्रश्न आजकाल राहिला नाही .

पण बऱ्याच अजूनही पारंपारिक पद्धतीने च दूध उत्पादन केले जाते .आजकाल नवनवीन तंत्रज्ञान विकसित झाले आहेत ,वेगवेगळे खुराक ,चारा उपलब्ध आहेत त्याचबरॊबर वेगवेगळ्या संकरित जाती विकसित झाल्या आहेत त्याचा उपयोग करून आपण दूध व्यवसाय वाढीवर लक्ष देऊन अधिक नफा मिळवला पाहिजे .

व्यवसाय चालू करताना कोणत्या गोष्टी विचारात घ्याव्यात

दूध व्यवसाय चालू करताना खालील गोष्टींचा विचार करावा लागतो .

१)सर्वात पहिल्यांदा तुम्ही किती जनावर पाळणार आहेत याचा विचार केला पाहिजे ,त्याचबरोबर जवळची कोणतं मार्केट आहे .याचा विचार करावा .

२)तसेच या व्यवसायातील तज्ञ लोकांकडून सल्ले घेतले पाहिजेत ,तसेच तुम्हाला जनावरांच्या आजारांविषयी संपूर्ण माहिती असली पाहिजे .

३)तसेच जनावरांच्या उरलेल्या खाऊन उरलेला चारा ,व शेणापासून चांगल्या प्रकारचा खतनिर्मिती कशी करता येईल त्याची माहिती घ्यावी.

४)जर तुमच्याकडे जास्त प्रमाणात जनावरे दूध काढण्यासाठी आधुनिक मशीनचा वापर कसा करावा ,तसेच आणखी व्यवसाय वाढीसाठी आणखी कुठल्या तंत्रज्ञानाचा वापर करावा याची माहिती घ्यावी .

दूध उत्पादन करण्यासाठी जनावरांच्या कुठकुठल्या जाती उपलब्ध आहेत .

गायीच्या  साहिवाल, गिर, जर्सी, रेड सिंधी, ब्राउन स्विस म्हशीच्या जाती  मुर्रा, सुरती, भद्वारी, मेहसाना, जाफराबादी, नील रवि, नागपुरी

जनावरांसाठी चारा नियोजन

दुग्धोत्पादन  वाढीसाठी योग्य व्यवस्थापनासोबत समतोल आहार हा खूप महत्वाचा आहे. त्यादृष्टीनेच शेतक-यांनी दुभत्या जनावरांची काळजी घेतली पाहिजे. गायीच्या पचनसंस्थेवरच गुणवत्तापूर्ण व अधिक दुग्धोत्पादन अवलंबून आहे, हे लक्षात घेऊन तिचे चारा, पाणी व इतर आहार याबाबतचे नियोजन करणे ही आता काळाची गरज बनली आहे. गाई व म्हशींची शारीरिक वाढ, प्रजोत्पादन, गर्भाची वाढ, कासेतील ग्रंथीच्या योग्य वाढीसाठी तसेच व्याल्यानंतर दूध निर्मितीसाठी प्रथिने, ऊर्जा, खनिजे, जीवनसत्त्वे या सर्व अन्नघटकाची योग्य प्रमाणात गरज असते. चांगल्या दुग्धोत्पादनासाठी गाई-म्हशींना सकस आणि आवश्यक अन्नघटकांनीयुक्त आहार देणे गरजेचे आहे.

दुग्धोत्पादन करताना सर्वात जास्त खर्च हा चाऱ्यावर होतो पशुखाद्यात साधारणतः २५ ते ३५ टक्के पेंड, २५ ते ३५ टक्के तृणधान्य, २५ ते ४५ टक्के तृणधान्यापासून आणि २० ते ३० टक्के कडधान्यापासून मिळणारे दुय्यम पदार्थ, एक ते दोन टक्के खनिज मिश्रण आणि एक टका मीठ याचा समावेश होतो.

आणि जवळपास एक किलो अंबोण प् प्रति अडीच किलो दूध उत्पादनासाठी द्यावे तसा विचार करायचा झाला म्हणजेच करायचा 500 किलो वजनाची गाय 15 लिटर दूध उत्पादन देत असेल तर असेल तर शरीर पोषणासाठी पाच किलो अंबोन 15 लिटर दूध उत्पादनासाठी असे एकूण साडे सहा किलो द्यावे ,त्याचबरोबर पाच ते सात किलो सुका चारा आणि आठ ते दहा ओला चारा घ्यावा.

म्हशीच्या दुधामध्ये सिग्नाधांचे प्रमाण गाईच्या दुधापेक्षा जास्त असते त्या कारणाने दळण मशीन दूध उत्पादनासाठी लागणारे अन्नघटक हे काही पेक्षा जास्त असावे लागतात म्हशीच्या शरीर पोषणासाठी दोन किलो प्रति दोन लिटर उत्पन्नासाठी लागते जनावरास आंबून देण्यापूर्वी आठ ते बारा तास पाण्यात भिजवून ठेवावे, त्यामुळे त्यात रुचकर आणि पचकता वाढते.

त्याचबरोबर दहा लिटर दूध देणाऱ्या गाईस 15 ते 20 किलो हिरवा चारा द्यावा दोन तीन किलो मका भरडा तसेच दोन ते चार किलो सुका चारा दिल्यास अन्नघटकांच्या गरजा पूर्ण होतात..

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.

दूध डेअरी व्यवसाय माहिती Milk Dairy Information in Marathi

Milk Dairy Information in Marathi – Dudh Utpadan Information in Marathi दुध व्यवसाय माहिती मित्रहो, दुधाचे उत्पादन करणे आणि त्यावर योग्य पद्धतीने संस्करण करून दुधाची विक्री करणे  तसेच, दुधापासून अनेक गोड पदार्थ बनविणे व बाजारामध्ये किंवा बेकरीमध्ये या पदार्थांची विक्री करणे इत्यादी गोष्टींचा खासकरून दुग्ध व्यवसायामध्ये समावेश केला जातो. याशिवाय, दुधाचे उत्पादन करण्याच्या प्रक्रियेमध्ये दुधाळ जनावरांचे प्रजनन, खाद्य, दूध काढणे आणि जनावरांची योग्यरित्या देखभाल करणे हे ओघानेच येते.

आजकाल दूध आणि त्यापासून उत्पादित होणारे इतर पदार्थ व्यवस्थितरीत्या हाताळण्याच्या तंत्रज्ञानामध्ये झालेल्या विकासामुळे, तसेच औद्योगिकीकरणामुळे होणाऱ्या शहरांच्या वाढीमुळे आणि त्यामुळे निर्माण झालेल्या दुधाच्या वाढत्या मागणीमुळे, खरंतर एकोणिसाव्या शतकाच्या मध्यापासूनच दुग्धव्यवसायाला कृषि अर्थशास्त्रामध्ये अत्यंत महत्त्वपूर्ण स्थान मिळाले आहे.

आशिया खंडाच्या नैर्ऋत्य भागांमध्ये ख्रि. पू. ९००० च्या जवळपास अनेक पशुपक्षी माणसाळविण्यात आले होते आणि याच काळात गाय सुद्धा माणसाळविण्यात आली असावी, असे संशोधकांच्या मते मानले जाते.

दूध डेअरी व्यवसाय माहिती – Milk Dairy Information in Marathi

दुध व्यवसाय माहिती – dugdh vyavsay information in marathi.

याखेरीज गाय , शेळी आणि मेंढी या दुधाळ प्राण्यांपासून मिळणाऱ्या दुधाचा अन्न म्हणून उपयोग करण्याच्या पद्धतीचा प्रसार या प्रदेशातून दुसऱ्या राष्ट्रांत झाला असावा. मेसोपोटेमियातील म्हणजे आजच्या इराक, पूर्व सिरिया व दक्षिण–पूर्व तुर्कस्तान या प्रदेशांतील ख्रि. पू. ६००० वर्षांपूर्वीच्या सुमेरियन संस्कृतीच्या कालखंडामध्ये उदयास आलेल्या लेणी व कोरीव चित्रकलेच्या अभ्यासावरून त्या काळातील लोकांची दूध काढण्याची पद्धत आणि त्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या भांड्यांच्या संबंधीचा उल्लेख होतो.

खरंतर दूध विरजणे, लोणी काढणे यांसारख्या अन्य क्रिया देखील सुमेरियन प्रजेने पहिल्यांदा केल्या असाव्यात असे मानले जाते. शिवाय, वैदिक ऋचा व संस्कृत वाङ्‌मयातील लिखित साधनांवरून दूध व त्यापासून उत्पादित होणाऱ्या लोणी, दही यांसारख्या इतर पदार्थांचा उपयोग भारतामध्ये ख्रि. पू. ६००० वर्षांपासून केला जात होता असेल, असे आपल्याला  दिसून येते.

त्याचबरोबर, महाभारतातील भगवान श्रीकृष्ण आणि गवळणी यांच्या अनेक पारंपारिक कथा पूर्वीपासून भारतभर प्रचलित झालेल्या आहेत. अशा अनेक कथांमधून गाय, तिचे दूध व त्यापासून तयार करण्यात आलेले दही, ताक व लोणी यांसारखे पदार्थ भारतीय जीवनाशी संबंधीत असल्याचे आपल्याला दिसून येते.

शिवाय, ईजिप्शियन संस्कृतीमधील लोक म्हणजे ख्रि. पू. ३००० वर्षांपूर्वीचे अनेक लोक दूध, लोणी व चीज या पदार्थांचा त्यांच्या दैनंदिन जीवनात वापर करीत असत आणि हे लोक गायीच्या मागच्या बाजूने दूध न काढता त्यांना सोयीस्कर असलेल्या एका बाजूने दूध काढीत तसेच, दूध काढताना गायीच्या वासराचे पुढचे पाय बांधून ते गायीपुढे धरीत असतं.

या काळातील लोकांचा असाही समज होता की, भगवान ‘ताह’ वळूच्या रूपामध्ये प्रकट झाला होता. रोमन व ग्रीक लोक त्यांच्या रोजच्या आहारामध्ये दूध आणि चीज या पदार्थांचा अन्न म्हणून वापर करीत असतं.

या काळातील लोक गायीपेक्षा शेळ्या व मेंढ्या या दुधाळ प्राण्यांच्या दुधाचा उपयोग जास्त प्रमाणात करीत होते. शिवाय, दुधापासून तयार होणाऱ्या लोण्याचा वापर आपल्या कातडीवरील जखमांसाठी मलम म्हणून केला जात होता.

• नक्की वाचा: शेळी पालन माहिती  

दुग्धोत्पादन व दुधाळ जनावरे

आज एकविसाव्या शत कात झालेल्या अनेक सुधारणांमुळे आणि नवीन तंत्रज्ञानामुळे  दुग्धव्यवसायाच्या तंत्रज्ञानामध्ये आवश्यक असे अनेक  बदल होत आहेत. तसेही, मुळात दुधाचे उत्पादन वाढविणे भारतीय व्यवसायांच्या विकासाच्या दृष्टीने अत्यंत आवश्यक होते. याशिवाय, अठराव्या शतकाच्या मधल्या काळाच्या सुमारास दुधाळ गायींच्या पैदाशीच्या बाबतीत देखील अनेक महत्वाचे क्रांतिकारी बदल होत गेले.

यामध्ये इंग्लंडमधील ग्रामीण भागांत बऱ्याच शेतकऱ्यांनी गायींची दुग्धोत्पादक्षमता वाढविण्याच्या उद्देशाने आनुवंशिकी सिद्धांतावर आधारित असे प्रजननाचे अनेक प्रयास केले आहेत. यासोबतच कळपामध्ये असणाऱ्या एकान-एक गायीच्या दररोजच्या दुग्धोत्पादनाची नोंद देखील होऊ लागली आहे आणि इतर गायींपेक्षा जास्त दुग्धोत्पादन करणाऱ्या गायींच्या वासरांची काळजी व्यवस्थितरीत्या  घेतली जाऊ लागली आहे.

तसेच, पैदाशीसाठी कळपांमध्ये अधिक दूध देणाऱ्या गायींच्या प्रजातीचा अधिकाधिक उपयोग केला जात आहे आणि यासोबतच निकृष्ट दर्जाचे दुग्धोत्पादन करणाऱ्या गायींच्या प्रजातीचा वापर कमी करण्यात येत आहे. खरंतर, दुसऱ्या एखाद्या कळपातील सिद्ध वळूचा उपयोग करून स्वतःच्या कळपातील पुढील पिढी दुग्धोत्पादन क्षमतेमध्ये परिपूर्ण ठरावी यासाठी प्रजननाचे नवीन धोरण ठरवण्यात येत आहे.

अशा प्रकारच्या यशस्वी ठरत असणाऱ्या विविध धोरणांसोबतच, उत्तम दर्जाचे दुग्धोत्पादन करणाऱ्या गायींची नोंद करण्यासाठी दर्जेदार संघटना देखील स्थापन झाल्या आहेत आणि गोपालक अशा संघटनांचे अथवा संस्थांचे सभासद होत आहेत, शिवाय एकत्रितरित्या काम केल्यामुळे या सभासदांमध्ये आपुलकीची व सहकाराची भावना निर्माण झाली आहे.

या सभासदांचे स्वभाव इतके जुळून येत आहेत की अशा बऱ्याच संघटनांनी वार्षिक दुग्धोत्पादन मोजण्याच्या पद्धतींसंबंधीचे अनेक नियम देखील तयार केले आहेत. या कामासोबतच त्यांनी दुग्धोत्पादनाच्या विविध स्पर्धा आयोजित केल्या आहेत. याखेरीज, या सभासदांनी दुधाळ गायींच्या नोंदणी वह्या, त्यांचा वंशवृक्ष इत्यादी गोष्टींबद्दल माहिती नोंद करण्यासाठी अधिकृत अशा वंशावळी तयार केल्या आहेत.

यूरोपातील अनेक देशांमध्ये सुद्धा गरजेचे असणारे सर्व प्रयत्न केले जात आहेत. शिवाय, अनेक देशांमध्ये गायींच्या जातीनुसार जातवार संघटना स्थापन झाल्या आहेत आणि अशा पद्धतीची पहिली संघटना इसवी सन १८९५ मध्ये डेन्मार्क या प्रदेशामध्ये स्थापन झाली आहे. मित्रहो, अमेरिकेमध्ये ‘स्टँडर्ड डेअरी हर्ड इम्प्रूव्हमेंट ॲसोसिएशन’ ही अशाच प्रकारची एक नामांकित संस्था आहे.

प्रजननातील संघटनेच्या या प्रयत्नांना जनावरांच्या खाद्यातील आणि व्यवस्थापनातील संशोधनाचा आधार मिळाल्यामुळे दुग्धोत्पादन अजुन किफायतशीर होऊ लागले आहे. पूर्णपणे नैसर्गिक असलेल्या हिरव्या चाऱ्यापासून अथवा गवतापासून मूरघास तयार करणे शक्य झाले आहे. त्यामुळे, गुरांच्या चाऱ्याचा कस वाढला आहे.

दुग्धोत्पादनासाठी आवश्यक असलेल्या पोषक अशा आहाराचा अभ्यास पशूंचे शरीरक्रियात्मक काम लक्षात घेऊन झाल्यामुळे संतुलित व पोषक आहाराचे महत्त्व सर्वांना कळून आले आहे. शिवाय, दुधाळ जनावरांच्या आहारामध्ये असलेल्या विविध पदार्थांच्या अन्नघटकांचे पोषणमूल्य काळजीपूर्वक अभ्यासण्यात आले आहे आणि अगदी त्या पद्धतीनेच पशूंचे पशुखाद्य उत्पादित करण्याचे कारखाने अस्तित्वात आले आहेत.

शिवाय, जास्तीत जास्त अर्थोत्पादनासाठी व्यवस्थापनामधील अत्यंत बारीकसारीक बाबींकडे व्यवस्थित लक्ष दिले जात आहे. त्याचबरोबर, दुधाळ पशूंच्या बाबतीत सर्वांत अधिक प्रमाणात आढळणारा लाळ रोग आणि अन्य संसर्गजन्य रोग यांचे निर्मूलन करण्यासाठी अनेक  प्रतिबंधात्मक उपाय करण्यात आले आहेत आणि या उपायांच्या सहाय्याने रोगराईला देखील पळवून लावले आहे.

भारतातील दुग्धव्यवसाय – Milk business information in Marathi

दूध आणि त्यापासून बनवण्यात आलेले विविध पदार्थ आपल्या भारत देशामध्ये फार प्राचीन काळापासून जरी वापरण्यात येत असले, तरीदेखील आपल्या देशातील दुग्धव्यवसाय मात्र मोठ्या प्रमाणात मोडकळीस आला होता आणि पूर्वी ज्याठिकाणी दुग्धव्यवसाय चालू होता तो केवळ आपल्या कौटुंबिक पातळीवरच चालला होता. त्याकाळी दुग्धव्यवसायाला मोठ्या व्यवसायाचे स्वरूप फारसे काही नव्हते.

पूर्वीच्या काळी केवळ पावसावर अवलंबून असणारी  शेती करणारे अनेक लोक मुख्यत्वे शेतकामासाठी लागणाऱ्या बैलांच्या निपजीसाठी गायी आणि घरातील लोकांची दुधाची गरज भागविण्यासाठी जास्तीत जास्त एक किंवा दोन म्हशी पाळत असत. एकंदरीत, दुग्धोत्पादन आणि दुग्धव्यवसाय हा त्यांचा दुय्यम हेतू होता.

खरंतर, हेच लोक आपल्या भारत देशातील मुख्य दुग्धोत्पादक होते आणि ते अद्यापही आहेत. वर्षातील केवळ थोडेसेच महिने उपलब्ध होणारा, जनावरांना अपुरा पडणारा चारा, वाळके गवत आणि निकृष्ट दर्जाचे खुराक या गोष्टींमुळे दूध देणारी जनावरे देखील  निकृष्ट प्रतीची बनली गेली.

मित्रांनो, आपला भारत देश हा एक खंडप्राय देश आहे. दळणवळणाची साधने जास्त उपलब्ध नसल्यामुळे आणि दूध हा पदार्थ नाशवंत पदार्थ असल्यामुळे पूर्वीच्या अशिक्षीत लोकांनी आपल्या रस्त्यापासून जास्त लांबवर असलेल्या अन्य ग्रामीण भागांमधून दूध जमा करण्याचा म्हणावा तितका प्रयत्न केला नाही. त्यामुळे, शहरी भागांमध्ये दुधाचा पुरवठा खूपच अपुरा पडू लागला.

मुंबई, दिल्ली, कलकत्ता आणि मद्रास यांसारख्या अन्य शहरांमध्ये देखील बरेच लोक म्हशी पाळून दुधाचा व्यवसाय करत होते. सुरुवातीच्या काळात हे लोक ग्रामीण भागांमधून म्हशींची आयात करीत असतं आणि या म्हशी दूध देण्यासाठी असक्षम बनल्या की त्यांना शहरातील खाटिकखान्यात पाठवत असत. खरंतर मित्रहो, या कारणामुळे आपल्या देशातील दुधाळ म्हशींची संख्या दिवसेंदिवस कमी होऊ लागली आहे.

                     तेजल तानाजी पाटील

                       बागीलगे, चंदगड.

आम्ही दिलेल्या milk dairy information in marathi माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू.

मित्रानो तुमच्याकडे जर दूध डेअरी व्यवसाय माहिती मराठी बद्दल अधिक माहिती असेल तर आम्हाला कंमेंट बॉक्स मध्ये कळवा आम्ही ते या dudh utpadan information in marathi या article मध्ये upadate करू, मित्रांनो हि milk dairy business information in marathi माहिती जर तुम्हाला आवडली असेल तर तुमच्या मित्र मंडळींमध्ये dugdh vyavsay information in marathi pdf Share करायला विसरू नका धन्यवाद अधिक माहितीसाठी भेट द्या : इनमराठी.नेट

Share this:

Leave a comment उत्तर रद्द करा..

पुढील वेळेच्या माझ्या टिप्पणी साठी माझे नाव, ईमेल आणि संकेतस्थळ ह्या ब्राउझरमध्ये जतन करा.

Notify me of follow-up comments by email.

Notify me of new posts by email.

Milk Business Information: 2024 मध्ये दूध व्यवसाय कसा सुरु करावा? संपूर्ण माहिती जाणून घ्या मराठी मध्ये.

Published by KrushiBatmi on January 11, 2024 January 11, 2024

नमस्कार शेतकरी मित्रांनो आज आपण आजच्या या लेखामध्ये Milk Business Information म्हणजेच दूध व्यवसाय माहिती जाणून घेणार आहोत ती पण मराठी भाषेमध्ये, तुम्हाला शेतीसोबत जोडधंदा म्हणून हा दूध व्यवसाय करता येईल, त्यामूळे शेतकरी मित्रांनो आजचा हा लेख शेवटपर्यंत नक्की वाचा.

शेतकरी मित्रांनो तुम्हाला माहितच असेल की दूध हा आपल्या दैनंदिन जीवनातील एक अविभाज्य भाग बनला आहे. सकाळ झाली की लोकांना चहा लागते आणि चहा साठी दूध तर पाहिजेच त्यामुळे दुधाला खूप मोठ्या प्रमाणात मागणी असते. सध्याच्या परिस्थितीत शेतकऱ्यांचा शेतीमध्ये वाढणारा अधिक प्रमाणात खर्च, मजुरांची कमतरता, दिवसेंदिवस वाढणारा मजुरांचा रोजगार त्यात नैसर्गिक आपत्ती किंवा वातावरणात बदल इत्यादि कारणांमुळे शेतीमध्ये मिळणारा नफा हा कमी कमी होत चालला आहे. त्यामुळे दूध व्यवसाय हा शेतीला जोडधंदा म्हणून केला जाऊ शकतो.(Milk Business Information)

सरकारकडून राज्यातील शेतकरी बांधवांना ड्रोन खरेदीसाठी मिळणार अनुदान

Table of Contents

Milk Business Information: दूध व्यवसाय म्हणजे काय?

दूध व्यवसाय करण्याचे दोन मार्ग आहेत:

• घरोघरी जाऊन दूध विकणे
• दूध डेअरीमध्ये जाऊन दूध विकणे

दूध व्यवसाय म्हणजे तूम्ही शेतीसोबत गायी म्हशी पाळून त्यांचं जे दिवसाचं दूध निघेल त्या दुधाला तूम्ही बाजारात विकून पैसे कमवू शकता हा एकप्रकारे व्यवसायच आहे.किंवा तूम्ही तुमच्या गावातील दूध संकलन केंद्रात सुध्दा दूध देऊन आठवड्याला त्या दुधाचे पैसे घेउ शकता. दूध व्यवसाय म्हणजे फक्त दूध विकणे नाही तूम्ही त्या दुधापासून वेगवेगळे पदार्थ बनवून जास्त भावात सुध्दा विकु शकता. जसे की: पनीर, खवा, बटर, तूप, इत्यादि अनेक पदार्थ बनवून सुध्दा तूम्ही हा व्यवसाय करु शकता.

दूध व्यवसाय किती प्रकारे केले जाते?

मित्रांनो दुग्ध व्यवसाय विविध प्रकारे केला जातो जसे की: दूध घरोघरी जाऊन विकणे किंवा गावातील दूध डेअरी मध्ये दूध विकणे, दुधापासून अनेक पदार्थ बनवून सुध्दा तूम्ही हा व्यवसाय करु शकता दुधापासून तूम्ही पनीर, दही, तूप, खवा इत्यादी दुग्धजन्य पदार्थ विकून तूम्ही हा व्यवसाय करु शकता.

दूध व्यवसाय सुरू करण्यासाठी गुंतवणुक किती करावी लागेल?

जर तुम्हाला गायी आणि म्हशींच्या दुधाचा व्यवसाय करायचा आहे तर तुम्हाला साधारणतः दूध व्यवसाय करण्यासाठी 50हजार ते 1लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणुक करावी लागेल. तसेच जर तुम्ही दुग्धजन्य पदार्थ विक्री करून पैसे कमवू इच्छिता तर तुम्हाला दुकान उघडणे दुधाचे पदार्थ बनवून विकण्यापर्यंत अंदाजे एकूण 2 लाख ते 5लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणुक करावी लागेल.

दूध व्यवसायाची नोंदणी कशी करतात?

शेतकरी मित्रांनो जर तुम्ही गायी व म्हशींच्या दुधाचा कमी प्रमाणात व्यवसाय करत आहात तर तुम्हाला कोणत्याही प्रकारच्या नोंदणी करण्याची आवश्यकता नाही. परंतु जर तुम्ही दुधावर आधारित मोठे व्यवसाय म्हणजेच दूध डेअरी, दुग्धजन्य पदार्थांची कंपनी इत्यादी व्यवसाय करण्याचा विचार करत असाल तर तुम्हाला तुमच्या व्यवसायाची नोंदणी करणे बंधनकारक आहे. अन्यथा तुमच्यावर काही विपरीत प्रकार झाला तर कार्यवाही देखील होऊ शकते.

दूध व्यवसाय सुरू करण्यासाठी कोणत्या जातीच्या गाई निवडल्या पाहिजे?

दुध व्यवसाय सुरू करण्यासाठी तुम्हाला खालील जातीच्या गायींची निवड करावी लागेल –

• लाल सिंधी गाय
• लाल कंधारी गाय

दूध व्यवसाय सुरू करण्यासाठी कोणत्या जातीच्या म्हशी निवडल्या पाहिजे?

दुध व्यवसाय सुरू करण्यासाठी तुम्हाला खालील जातीच्या म्हशींची निवड करावी लागेल –

वरील गायी आणि म्हशींच्या जाती दुग्ध व्यवसाय आणि दुधासाठी योग्य असतात.तसेच वरील जातीच्या गाई व म्हशी निवडण्याअगोदर त्या जातीच्या गाई व म्हशी आपल्या वातावरणात सुट होतील अश्याच जातीच्या गाई व म्हशी निवडल्या पाहिजे.

चारा व्यवस्थापन कसे करावे?

दुग्ध व्यवसायामध्ये चाऱ्याचे व्यवस्थापन योग्य ठेवणे गरजेचे असते. उन्हाळी वातावरणात पुरेल एवढा कडबा एकत्रित करून साठून ठेवणे. आपल्या शेतामध्ये गवत, घास, चारा इत्यादी करावा जेणेकरून तुम्हाला या गोष्टीत जास्त पैसे लावावी लागणार नाही आणि गायी व म्हशी यांच्या आहारात सकस व पौष्टिक आहार दिल्याने त्यांच्या दुधाची क्षमता पण वाढते. यामुळे कडबा , मका, हिरवा चारा इत्यादी गोष्टी शेतात नक्की करावी.

दूध व्यवसाय साठी आवश्यक असणारी चाऱ्याची निर्मिती स्वतःच्या शेतीमध्ये केली तर या व्यवसायात खर्च खूप कमी होतो आणि या व्यवसायात तुम्हाला भरपूर नफा मिळू शकतो.

शेतकरी मित्रांनो आजच्या या लेखात Milk Business Information दूध व्यवसाय बद्दल माहिती जाणून घेतली आहे. जर तुम्हाला आजचा हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या शेतकरी मित्रांसोबत नक्की शेयर करा जेणकरून त्यांना सुद्धा या माहितीचा उपयोग होईल व ते शेतीसोबत स्वतःचा जोडधंदा सुरू करतील.

Related Posts

7/12 उतारा ऑनलाईन कसा शोधायचा | ऑनलाइन सातबारा काढण्याची सोपी पद्धत (7/12 Utara Download)

7/12 Utara Download : शेतकऱ्यांना 7/12 उतारा ऑनलाईन पद्धतीने जर तुम्हाला सुद्धा काढायचा असेल तर या लेखामध्ये आम्ही तुम्हाला संपूर्ण माहिती देणार आहोत. तुम्हाला सुद्धा माहित असेल महाराष्ट्र शासनाद्वारे 7/12 उतारा, 8-अ, भू नकाशा फेरफार Read more…

सरकारी योजना

प्रधानमंत्री वय वंदना योजना: 60 वर्षावरील नागरिकांसाठी मोठी बातमी सरकार देत आहे 15 लाख रुपयांपर्यंत पेन्शन.(pradhanmantri vaya vanadana yojana).

प्रधानमंत्री वय वंदना योजना ही केंद्र सरकारद्वारे खास साठ वर्षावरील नागरिकांसाठी राबवली जात आहे. वय वंदना योजनेची सुरुवात 2017 मध्ये करण्यात आली होती. या योजनेअंतर्गत साठ वर्षावरील नागरिकांना पेन्शन दिले जात आहे. यासोबतच त्यांना दहा Read more…

Pm Awas Yojana : प्रधानमंत्री आवास योजना ग्रामीण महाराष्ट्र: घरकुल बांधकामाला 1.20 लाख रुपयांचे अनुदान, जाणून घ्या सविस्तर माहिती!

Pm Awas Yojana : सरकारद्वारे सामान्य नागरिकांना करता नेहमीच नवनवीन योजना राबवल्या जात असतात. आपल्या सर्वांना माहिती आहे की सामान्यनागरिक तसेच सर्व करिता अन्न वस्त्र निवारा ह्या तीन गरजा खूप महत्त्वाच्या आहेत. मात्र अजून अशी Read more…

बिझनेस प्लान कसा बनवायचा ? ( ९ स्टेप ) | How To Write Business Plan In Marathi ( 9 Steps )

बिझनेस सुरू करण्यासाठी आपण Business Ideas शोधत असतो आणि आपल्याला एक चांगली बिझनेस आयडिया सापडते देखील परंतु नुसत बिझनेस आयडिया ने काम भागत नाही.

जर तुम्हाला तुमच्या बिझनेस आयडिया ला Reality मध्ये उतरवायचं असेल तर तुम्हाला एक बिजनेस प्लान बनवावा लागतो.

नुसतच हवेत गप्पा मारण्यापेक्षा तुमच्याकडे जर एक Business Plan असेल तर तुमची बिझनेस सुरू करण्याची शक्यताही वाढते आणि त्यात यशस्वी होण्याची शक्यताही वाढते.

म्हणूनच तुम्ही सर्वात आधी तुमचा बिजनेस प्लान बनवला पाहिजे.

What is Business Plan In Marathi ( बिजनेस प्लान म्हणजे काय ? )

बिजनेस प्लान ही एका बिझनेस ची लिखित स्वरूपातील Strategy असते किंवा planning असते ज्यामध्ये बिजनेस चे सर्व डिटेल्स दिलेले असतात.

बिजनेस प्लान मध्ये कंपनीचं काय ध्येय आहे, ते ध्येय कसं पूर्ण करणार आहे, ते ध्येय पूर्ण करताना कोणकोणत्या अडचणी येणार आहे आणि त्या अडचणीतून कसा मार्ग काढायचा अशी सर्व माहिती त्या बिझनेस प्लॅन मध्ये असते.

बिजनेस प्लान मध्ये कंपनीचा संपुर्ण Road-Map लिहिलेला असतो. भविष्यामध्ये जशी परिस्थिती आणि गरज बदलते त्यानुसार बिजनेस प्लान देखील हा बदलत असतो.

बिजनेस प्लान तुम्ही तुम्हाला हवा तसा बनवू शकता परंतु बिजनेस प्लान मध्ये काही ठराविक Elements हे असलेच पाहिजे. ते Elements काय आहे हे तुम्हाला पुढे या पोस्टमध्ये समजेलच.

Benefits of business plan In Marathi ( बिजनेस प्लान बनवण्याचे फायदे )

• बिजनेस मध्ये गुंतवणूक करण्याआधी इन्वेस्टर तुमचा बिजनेस प्लान बघतात
• बँकेतून लोन मिळवण्यासाठी देखील बिजनेस प्लान चा उपयोग होतो
• चांगले Employee मिळवण्यासाठी देखील बिजनेस प्लान चा उपयोग होतो
• बिजनेस करताना अनेक अडचणी येतात आणि बिजनेस प्लान मुळे तुम्हाला आधीच त्याची तयारी करता येते
• बिजनेस प्लान मुळे तुम्हाला स्वतःला Clearity येते की बिझनेस च ध्येय पूर्ण करण्यासाठी तुम्हाला नेमकं काय करण्याची गरज आहे

How To Make a Business Plan In Marathi ? ( बिझनेस प्लान कसा बनवायचा ? )

बिजनेस प्लान तुम्ही तुम्हाला हवा तसा बनवू शकता परंतु प्रत्येक बिझनेस प्लॅन मध्ये काही ठराविक गोष्टी या असल्याच पाहिजे. त्या गोष्टी काय आहे हे तुम्हाला पुढे या पोस्टमध्ये समजेलच परंतु त्याआधी आपण जाणून घेऊया बिजनेस प्लान चे कोणकोणते प्रकार आहे.

Types Of Business Plans In Marathi ( बिजनेस प्लान चे प्रकार )

बिजनेस प्लान चे मुख्यतः दोन प्रकार आहे पहिला प्रकार आहे Traditional Business Plan ज्याला One Page Business Plan अस देखील म्हटले जात आणि दुसरा प्रकार आहे Simple Business Plan.

Traditional Business Plan

हा बिझनेस प्लान एकदम Detail मध्ये लिहिलेला असतो. हा बिझनेस प्लॅन कधीकधी 25 ते 30 पानांचा देखील असू शकतो.

हा बिजनेस प्लान तुम्हाला भविष्यात अनेक वर्षे मागदर्शन करत राहतो कारण यामध्ये सर्व माहिती एकदम Detail मध्ये लिहिलेली असते. बँका आणि Investor व्यवसायला Loan देण्याआधी किंवा Business मध्ये Investment करण्याआधी या बिजनेस प्लान ची मागणी करतात

1. Executive Summary

हे तुमच्या बिझनेस प्लान च सर्वात महत्त्वाचं Section असतं. हे Section तुम्हाला बिजनेस प्लान च्या सर्वात शेवटी लिहायच असत कारण या ठिकाणी तुम्हाला तुमच्या संपूर्ण बिझनेस प्लॅन ची एक Summary लिहायची असते. ज्या प्रमाणे आपण आपल्या प्रॉडक्ट विकताना जाहिरात करतो त्याच पद्धतीने हि Executive Summary तुम्हाला अशा पद्धतीने घ्यायचे आहे समरी वाचून वाचणाऱ्याला तुमच्या बिजनेस मध्ये इंटरेस्ट निर्माण झाला पाहिजे आणि त्याला हा संपूर्ण प्लान वाचण्याची इच्छा झाली पाहिजे.

तुम्ही जो बिझनेस करत आहात त्यामध्ये नेमकी काय संधी आहे हे तुम्हाला इथे लिहायचं आहे. नेमका कोणता असा प्रॉब्लेम आहे आणि तो तुम्ही कशा पदधतीने Solve करणार आहात.

याची Short मध्ये तुम्हाला माहिती द्यायची आहे.

त्याचबरोबर तुम्हाला जर बँकेकडून Loan हवं असेल तर ते किती हवं आहे ते इथ लिहायच आहे.

2. Company Description

ह्या सेक्शन मध्ये तुम्हाला तुमच्या कंपनी ची माहिती द्यायाची आहे. खालील Points नुसार तुम्ही माहिती लिहू शकता. 

• तुमच्या कंपनीचे नाव काय आहे
• तुमच्या कंपनी चा किंवा व्यवसायाचा चा प्रकार कोणता आहे.कंपनी चे प्रकार जाणून घ्यायचे असतील तर Types of Business In Marathi हि पोस्ट वाचा. 
• तुमचं Business Model काय आहे आणि कशा पद्धतीने तुमचा Business काम करतो
• तुमच्या कंपनीचा इतिहास काय आहे जसे कि कंपनी सुरु कधी झाली, याआधी कंपनी ने काय केले आहे. 
• कंपनी च ध्येय किंवा Mission Statement, एका Sentence मध्ये सांगायचे आहे
• व्यवसायाचे ठिकाण आहे, व्यवसाय कोणत्या भागात काम करतो.

3. Products and Services

या भागात तुम्ही नेमके कोणते प्रॉडक्ट किंवा सर्व्हिसेस देणार आहात त्याची माहिती द्यायची आहे. ही माहिती देताना तुम्हाला तुमच्या कस्टमर च्या दृष्टिकोनातून विचार करायचा आहे. 

तुमचा Product. नेमका कोणता प्रॉब्लेम Solve करतो, कशा पद्धतीने Solve करतो  हे इथं तुम्हाला सांगायचं आहे.

त्याच बरोबर तुमच्या प्रॉडक्ट ची Price काय आहे ते देखील तुम्हाला इथ सांगायचं आहे. तुमचं Pricing Model  काय आहे ते देखील सांगायचं आहे. तुमचं प्रॉफिट Margin किती आहे ते देखील इथं तुम्हाला सांगायचं आहे. 

त्याच बरोबर तो प्रॉडक्ट Manufacture कसा केला जातो म्हणजे तुम्ही स्वतः मॅनिफॅक्चर करता का इतर कोणाकडून Manufacturer करून घेता.

4. Marketing Plan

कोणताही व्यवसायामध्ये यशस्वी होण्यासाठी सर्वात महत्त्वाचा जर काही असेल तर ते आहे मार्केटिंग आणि म्हणूनच तुमच्या Business च्या मार्केटिंग ची प्लॅनिंग अत्यंत महत्त्वाची आहे.

मार्केटिंगच्या प्लॅनमध्ये खालील मुद्दे असण अत्यंत गरजेचे आहे.

Market Research – बिझनेस सुरू करण्याआधी तुम्हाला तुमच्या मार्केटचा रिसर्च करणे अत्यंत गरजेचे आहे तुम्ही जो प्रोडक विकत आहात त्या प्रॉडक्ट मार्केट किती मोठा आहे, त्या मार्केट मध्ये किती Competition आहे, त्या मार्केट च भविष्य कस आहे.

याची सर्व आकडेवारी तुम्हाला इथे द्यायची आहे. तुम्हाला ऑनलाईन देखील याची आकडेवारी मिळून जाईल परंतु काही गोष्टींचा रिसर्च हा तुम्हाला स्वतः करावा लागेल.

Target Customer –

तुम्हाला तुमचे टार्गेट कस्टमर कोण आहे हे माहीत असणे अत्यंत गरजेचे आहे अनेकांना त्यांचे टार्गेट कस्टमर कोण आहे हेच माहीत नसतं त्यांना जर असे विचारले की तुमची टार्गेट कस्टमर कोण आहे तर ते सांगतात की सगळेजण.

सगळेजण हे जवळपास कधीच तुमचे टार्गेट कस्टमर असत नाही. For Example तुम्ही जर महिलांचे कपडे विकत असाल तर तुमचे टार्गेट कस्टमर आहे महिला. 

तुमचे जे कोणी टारगेट कस्टमर आहे त्यांची संपूर्ण माहिती तुमच्याकडे असणे गरजेचे आहे जसे की –

• Marital status
• Income Source
• Buying Habits

Competitive Analysis – बिजनेस करत असताना तुम्हाला तुमच्या Competition ची संपुर्ण माहिती असणे गरजेचे आहे. जसे की –

• तुमचे स्पर्धक कोण आहेत ?
• त्यांच्या काय Strength आहे ?
• त्यांच्या काय Weakness आहे ?
• त्यांच्या Products च्या काय किमती आहे ?
• त्यांची Marketing Strategy काय आहे ?
• तुमच्यात आणि त्यांच्यात काय वेगळेपण आहे ?
• तुमच्या आणि त्यांच्या Product मध्ये काय सारखं आणि काय वेगळं आहे.
• त्यांची टीम कशी आहे ?
• त्यांच्या Customer चे Reviews कसे आहे ?

Competitive Advantage – जवळपास बिजनेस मध्ये Competition हि असतेच आणि जर तुम्हाला तुमच्या कम्पीटीशन ला मात द्यायची असेल तर तुमच्याकडे काही Competitive Advantage असलं पाहिजे. मग तुमच्याकडे नेमक कोणत Competitive Advantage आहे हे तुम्हाला इथं सांगायचं आहे. तुमच्या कस्टमरने तुमच्या Competition ऐवजी तुमच्याकडं का यावं हे तुम्हाला इथं Explain करायचा आहे.

Positioning – या बिजनेस मध्ये तुम्ही नेमकं कोणत्या क्षेत्रात काम करणार आहात, तुमची ओळख काय असेल, तुमची Positioning काय असेल सरसकट सगळेच काम करून चालत नाही तुम्हाला एखाद्या ठराविक क्षेत्रांमध्ये एक्सपर्ट असणे गरजेचे आहे.

जसे की तुम्ही जर हेल्थ चा प्रॉब्लेम Solve करणार असाल तर तुमची Positioning Health Brand अशी होईल किंवा तुमचा प्रॉडक्ट्स हा फक्तं महिलांसाठी Special असेल तर तुमची ओळखं तशी होते.

तुमची Expertise कशात आहे किंवा तुम्ही नेमकं कोणत्या Category चे expert म्हणुन लोकांनीं तुम्हाला ओळखावं हे तुम्हाला इथ सांगायच आहे.

Method of Marketing – तुम्ही तुमच्या प्रॉडक्टची किंवा सर्विसेस ची मार्केटिंग कशी करणार आहात त्याची माहिती तुम्हाला इथे लिहायची आहे जसे की Digital Marketing, Social Media Marketing, Facebook Ads, Google Ads, YouTube Marketing, Mobile Marketing, Website, Trade Shows, Tv, Word Of Mouth, Events, Logo, Branding

Marketing Budget – बिजनेस मध्ये यशस्वी होण्यासाठी सर्वात महत्त्वाचा जर काही असेल तर ते आहे मार्केटिंग अनेक लोक मार्केटिंग कडे दुर्लक्ष करतात.

बिझनेस करत असताना मार्केटिंग साठी वेगळा बजेट राखून ठेवणे अत्यंत गरजेचे आहे आणि म्हणूनच तिचं तुम्हाला तुमचं मार्केटिंग च बजेट काय आहे ते लिहायचं आहे.

5. Operational Plan

Staffing – तुम्हाला कोणत्या प्रकारच्या कामगारांची आवश्यकता आहे किती कामगारांची आवश्यकता आहे त्यांना तुम्ही काय सल्ला देणार आहात त्यांना कोणत्या प्रकारची ट्रेनिंग येणार आहात.

Production – तुम्ही जर मॅन्युफॅक्चरिंग करत असाल तर तुमच्या प्रॉडक्शनची प्रोसेस काय आहे ती इथं तुम्हाला सांगायचे आहे त्यासाठी तुम्ही कोणकोणते मशनरी ची तुम्हाला गरज आहे त्याची माहिती तुम्हाला द्यायची आहे.

Location – तुम्हाला जर तुमच्या बिझनेस साठी फिजिकल लोकेशन ची आवश्यकता असेल त्याची माहिती तुम्हाला द्यायची आहे, त्याच भाड किती असणार आहे, Maintenance Cost किती असणार आहे.

Legal Environment – तुमच्या बिजनेस साठी जर तुम्हाला काही लायसन्स, ट्रेडमार्क, copyright, insurance ची आवश्यकता असेल तर त्याची माहिती तुम्हाला द्यायचे आहे.

Inventory – या बिजनेस साठी जर तुम्हाला जर काही Raw Material किंवा Inventory ची आवश्यकता भासणार असेल तर त्याची माहिती तुम्हाला इथे द्यायची आहे.

Suppliers and Vendors – तुमच्या बिझनेस साठी जर तुम्ही काही सप्लायर्स आणि Vendors चा वापर करणार असाल तर किंवा करत असाल तर त्यांचे Details इथ द्यायचे आहे.

Payment Terms – तुम्ही कस्टमर कडून पेमेंट कशा पद्धतीने घेता याची माहिती तुम्हाला इथ द्यायची आहे. तुम्ही जर उधारीवर Products देत असाल तर त्याची माहिती तुम्हाला इथ द्यायची आहे, मग ती उधारी वसूल कशी करता ते देखील सांगायच आहे.

6. Management Team

इथ तुम्हाला तुमच्या टीम ची माहिती द्यायची आहे. एक मजबूत आणि सॉलिड टीम असल्याशिवाय कोणताही बिझनेस पुढ जाऊ शकत नाही.

तुमच्या टीम मध्ये कोणकोण मेम्बर्स आहे, त्यांची नाव काय आहे, ते कशामध्ये Expert आहे, त्यांच्या Resumes ची Summary तुम्हाला इथ द्यायची आहे.

7. Budgets and Expenses

इथं तुम्हाला तुमच्या बजेटची आणि खर्चाची माहिती द्यायचे आहे जसे की

बिझनेस सुरू करण्यासाठी तुम्हाला किती खर्च लागला किंवा लागणार आहे ?

बिझनेस सुरू करताना आपल्याला जेवढं वाटतं असतं त्यापेक्षा जास्त पैशांची गरज पडत असते त्यामुळे हे Extra Funds तुम्ही इथ आधीच हिशोबात धरले पाहिजे.

बिजनेस करताना प्रामुख्याने दोन प्रकारचे खर्च असतात एक म्हणजे Capital Expenses आणि दुसरा म्हणजे Operating Expenses. 

तुम्हाला अगदी सुरुवातीपासून बिझनेस सुरू करण्यासाठी जो खर्च लागतो त्याला Captial Expenses अस म्हणतात जसे की मशिनरी खरेदी केली, गाळा विकत घेतला, Furniture घेतलं

तसेच Business Operate करण्यासाठी जो खर्च येतो त्याला Operating Expenses अस म्हणतात. जसे की day to day transaction, गाळ्याच दर महिन्याचं भाडं, लाईट बिल, कामगारांचा पगार

तसेच जर आधीच तुमच्या बिजनेस मध्ये कोणी इन्वेस्टमेंट केली असेल तर त्याचे डिटेल्स तुम्हाला द्यायचे आहे.

तसेच तुम्ही आधी एखादया बँकेकडून काही Loan घेतलेले असेल तर त्याचे डिटेल्स मला द्यायचे आहे.

त्याच बरोबर जे कोणी बिझनेसचे Owner’s आहे त्यांची किती मालमत्ता आहे किंवा देणे आहे याची देखील माहिती तुम्हाला इथ द्यायची आहे.

तुम्ही जर बँकेमध्ये Loan साठी आपलाय करत असाल तर त्याचे डिटेल द्यायचे आहे आणि त्या पैशाचा वापर कशासाठी करणार आहे कुठे करणार आहे हे इथ सांगायचा आहे.

8. Financial plan

इथे तुम्हाला तुमच्या Financial Planning ची माहिती द्यायची आहे जसे की –

Cash Flow Statement – हा फायनान्शिअल प्लॅनिंग मधील एक अत्यंत महत्त्वाचा मुद्दा आहे. यात तुमचा बिजनेस मध्ये Total किती Cash येत आहे आणि किती Cash बाहेर जात आहे याचे डिटेल्स द्यायचे आहे.

तुमच्याकडे जर केस फ्लो स्टेटमेंट नसेल तर तुम्ही आयुष्यात किती कॅश तुमच्या बिजनेस मध्ये येईल आणि जाईल हे सांगायचं आहे.

Profit and Loss Projection – इथे तुम्हाला तुमच्या बिजनेस मधील Profit आणि Loss बद्दलची माहिती द्यायचे आहे.

भविष्यात तुम्हाला किती प्रॉफिट होईल तो कुठून येईल कसा येईल याची सर्व माहिती याठिकाणी तुम्हाला द्यायची आहे.

Balance Sheet –  तुमच्या व्यवसायाची Assets आणि Liability याबद्दलची माहिती तुम्हाला याठिकाणी द्यायचे आहे. 

Assets जसे की जमीन, मशिनरी, रिअल इस्टेट, फर्निचर 

Liability जसे की bank loan, काही देणं असेल तर त्याची माहिती

तुम्ही किती Revenue Expect करत आहात ?

तुम्ही किती खर्च Expect करत आहात ?

9. Sales Plan

• तुम्ही मागची आणि आताची Sales किती आहे ?
• किंवा किती Sale तुम्ही Expect करता ?
• ती Sale कुठून येइल?
• कशा पदधतीने येइल ?

याची माहिती इथ तुम्हाला द्यायची आहे.

Simple Or One Page Business Plan In Marathi

या बिजनेस प्लान मध्ये Short मध्ये एका Page मध्ये सर्व माहिती सांगितलेली असते. हा Business प्लॅन देखील लोकांमध्ये अत्यंत प्रसिद्ध आहे. खाली तुम्हाला काही पाणी दिले आहे या पॉईंटचा वापर करून तुम्हाला तुमचा वन पेज बिजनेस प्लान लिहायचा आहे. हे Points काय आहे हे मी आधीच वरती सांगितलेल आहे. पाच ते दहा Lines मध्ये, Short मध्ये हे Points तुम्हाला Explain करायचे आहे.

• Business Opportunity
• Company Description
• Market Research
• Target Customer
• Marketing Plan
• Competitive Advantage
• Financial Plan
• Funding Required

हे दोनीही बिजनेस प्लान तुम्हाला फक्त एक मार्गदर्शन म्हणून दिलेला आहे. हा Business प्लान अगदीं जसाच्या तसा कॉपी करण्याची गरज नाही

वरील Business प्लान मध्ये तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार अनेक गोष्टी अजून Add करू शकता किंवा यातील काही गोष्टी कमी देखील करू शकता.

अशाच नवनवीन Post मिळवण्यासाठी खाली तुमचा ‘Email’ Submit करा.

हे देखील वाचा

• १०१ नवीन उद्योग व्यवसायांची यादी
• व्यवसाय कोणता करावा ?
• Business Ideas कशा शोधायच्या ?
• व्यवसायाचे ८ मुख्य प्रकार
• Online Business Ideas In Marathi
• Agri-Tourism व्यवसाय कसा करावा ?

Swapnil Shinde

Leave a reply cancel reply.

Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.

This Post Has 2 Comments

अतिशय छान बिझनेस प्लॅन कसा असावा या विषयी आपण माहिती दिली आहे .तुमचे मनापासून आभार 🙏🙏🙏🙏

It’s very inspiring information for all new business ideal members thanking for this information!

You Might Also Like

कन्स्ट्रक्शन कंपनी साठी 22 नावांची यादी | 22 construction company name ideas in marathi.

किराणा दुकानासाठी 205 नावे ( मराठी व इंग्लिश ) | 205 Kirana Store Name Ideas List In Marathi

कृषी पर्यटन व्यवसाय कसा सुरु करावा ? | Agri-Tourism Business In Marathi

( उद्योग ) व्यवसाय कोणता करावा? (2023) | Business कोणता करावा ? [2023]

कृषि आधारित २८ व्यवसाय | Agriculture business ideas in Marathi For Farmers

• Neeraj Gurav
• August 30, 2022
• कृषी व्यवसाय

Agriculture business ideas in Marathi – मित्रांनो, जर तुमच्याकडे काही शेत जमीन आहे आणि तुम्ही देखील कृषी क्षेत्राशी संबंधित असाल आणि या शेती क्षेत्रात किंवा तुमच्याकडे असलेल्या जमिनीचा वापर करून तुम्ही नवीन व्यवसाय सुरू करू इच्छित असाल पण तुम्हाला शेती क्षेत्राशी निगडीत असणारे व्यवसाय कोणते? किंवा शेतीवर आधारित व्यवसाय कोण कोणते आहेत? असा प्रश्न पडला असेल तर आमचा हा लेख नक्कीच तुम्हाला मदत करेल.

आम्ही तुम्हाला अगदी सविस्तर सांगू की तुम्ही कशा प्रकारे हा शेती व्यवसाय किंवा कृषी उद्योग सुरू करून लाखो पैसे कमवू शकता. आजच्या या लेखात आम्ही तुम्हाला शेतीवर आधारित व्यवसाय कल्पना दिल्या आहेत, त्यापैकी एक निवडून तुम्ही तुमचा कृषी उद्योग सहजपणे चालू करू शकाल आणि चांगला नफा कमवाल.

चला तर बघूया, शेतीशी संबंधित व्यवसाय कोणते आहेत, त्याचे महत्त्व, प्रॉफिट, त्यासाठी लागणारे भांडवल आणि शेती व्यवसायासाठी उपलब्ध असलेल्या योजना या सर्व बाबींवर आपण नजर टाकूया.

Table of Contents

महाराष्ट्रात कृषी व्यवसायाच्या संधी (Agriculture Business opportunities in Maharashtra in Marathi)

सर्व प्रथम एक गोष्ट लक्षात घ्या कि व्यवसाय हा शेतीशी संबंधित असेल तर तुम्हाला जास्त भांडवल गुंतवण्याची सुद्धा गरज पडणार नाही. आणि तुम्ही हा व्यवसाय प्रथम लहान स्तरापासून सुरू करू शकता आणि मोठ्या पातळीवर देखील नेऊ शकता एवढी ताकद या शेती व्यवसायात आहे. कदाचित तुम्हाला माहित असेल, कृषी व्यवसाय हा प्रामुख्याने पशुधन आणि पिकांवर अवलंबून आहे, तुम्ही या पिकांची विक्री करून आणि पशुधन संबंधित आणि त्या वस्तूंचे उत्पादन करून कृषी क्षेत्रात व्यवसाय करून चांगले पैसे कमवू शकता. शेतीशी निगडित व्यवसायातील सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे त्यामध्ये तयार होणाऱ्या माल. भारत हा एक कृषीप्रधान देश आहे, त्यामुळे येथील कृषी व्यवसायावर आधारित व्यवसायाचे भविष्य खूप फायदेशीर आहे.

• 50+ मराठी किराणा दुकानांची नावे
• ज्यूस शॉपचा व्यवसाय कसा करावा
• शेळी पालन व्यवसाय माहिती
• किराणा दुकान कसे चालू करावे
• स्टेशनरी व्यवसाय चालू करा
• केक बनवण्याचा व्यवसाय कसा चालू करावा

शेतीवर आधारित व्यवसायांची यादी (Agriculture business ideas list in Marathi)

आपण पुढे एक एक सविस्तर बघुयात परंतु आधी समजून किती सारे कृषी आधारित वेगवेगळे व्यवसाय आहेत जे तुम्ही सहज करू शकतात. पुढे शेतीवर आधारित एक यादी आम्ही दिलेली आहे ज्यातून तुम्ही तुमच्या आवडीचा विषय निवडून त्याबद्दल खाली सविस्तर माहिती वाचू शकतात.

• भाजीपाला शेती
• रेशीम कीटक पालन / रेशीम शेती
• दूध उत्पादन
• मशरूम उत्पादन
• गांडूळ खत उत्पादन
• मधमाशी पालन
• औषधी वनस्पतींची लागवड
• बियाणे उत्पादन आणि मार्केटिंग
• बोटॅनिकल कीटकनाशक उत्पादन
• पीठ दळणे आणि पॅकिंग युनिट
• लँडस्केप तज्ञ
• हायड्रोपोनिक शेती उपकरणे वितरक
• आधुनिक नर्सरीची स्थापना आणि व्यवस्थापन
• ग्रीन हाऊस तंत्रज्ञान
• इत्यादी….
• प्रोडक्शन रिसोर्सेज/ उत्पादक संसाधने (Productive Resources)
• शेतीमाल (Agricultural Commodities)
• सुलभ सेवा (Facilitative Services)
• खतांचा व्यवसाय (Fertilizer business)
• जट्रोफा लागवड (Jatropha Cultivation)
• पल्स मिल व्यवसाय (Pulse mill business)
• काजू प्रोसेसिंग यूनिट (Cashew Processing Unit)
• रजनीगंधा फुलशेती (Rajnigandha farming)
• लाकडाची शेती (Wood Farming)

हळदीची लागवड कशी करावी

या व्यतिरिक्त आम्ही पुढे शेती सोबतचे काही जोड धंदे म्हणजे शेती करता करता सोबतच तुम्ही अजून बरेच वेग वेगळे बिझिनेस करू शकता अशी वेगळी यादी आणि त्या बद्दल सविस्तर माहिती पुढे दिलेली आहे. चला तर मग प्रत्येक कृषी उद्योगाबद्दल सविस्तर माहिती बघुयात,

• या शेतीच्या व्यवसायातून लाखो रुपयांची कमाई करू शकतात

 इतर पोस्ट,

• 50+ गिफ्ट शॉपसाठी मराठीत नावे
• 50+ किराणा दुकानांसाठी मराठीत नावे
• 70+ केक शॉप साठी मराठीत नावे
• अफिलिएट मार्केटिंग म्हणजे काय

Small Scale Agriculture Business ideas in Maharashtra

1. भाजीपाला शेती (vegetable farming information in marathi ).

भाजीपाला शेती फायदेशीर ठरू शकते बघा, आपल्या रोजच्या दैनंदिन जीवनात भाजी पोळी चे मुख्य स्थान आहे विशेषतः शाकाहारी लोकांच्या जीवनात महत्त्वाचे स्थान आहे. पोषणतज्ञांच्या मते, संतुलित आहारासाठी, प्रौढ व्यक्तीने दररोज ८५ ग्रॅम फळे आणि ३०० ग्रॅम हिरव्या भाज्या आणि भाज्यांचे सेवन केले पाहिजे. भाज्या, फळभाज्या हे अन्नाचे असे स्त्रोत आहेत जे माणसाचे पोषणमूल्य वाढवतातच पण त्याची चवही वाढवतात. परंतु सध्या आपल्या देशात हिरव्या भाज्या आणि भाज्यांचे उत्पादन स्तर प्रति व्यक्ती केवळ १२० च ग्रॅम आहे.

याच गोष्टीचा फायदा घेऊन तुम्ही छोट्याश्या जागेत सुद्धा भाजीपाला उगवून आणि त्याला योग्य दराने विकून चांगला नफा मिळवू शकतात. हा धंदा बरेच लोक करताना तुम्ही बघत असाल परंतु प्रत्येकाचा स्वतःचा एक type असतो. काही लोक मर्यादित धंदा करतात तर काही लोक तोच धंदा हळू हळू वाढवत असतात आणि मोठ्या स्तरावर नेऊन जास्त पैसे कसे कमवता येतील याचा शोध घेत असतात.

• टिश्यू पेपर बनवण्याचा व्यवसाय कसा करावा

भाजीपाला बाग /शेती कुठे करणं सोप्प असेल?

हे बघा, घरघुती भाजीपाला शेती आणि मोठ्या प्रमाणात भाजीपाला शेती असे २ प्रकारे हि शेती जाऊ शकते, 1. घरघुती भाजीपाला शेती – स्वयंपाकघर आणि स्नानगृहातील पाण्याबरोबर उपलब्ध स्वच्छ पाण्याचा वापर करून आपण घराच्या मागच्या अंगणात उपयुक्त भाज्या पिकवण्याची योजना करू शकता. यामुळे, एक संकलित निरुपयोगी पाण्याची विल्हेवाट लावण्यात तुम्ही सक्षम व्हाल आणि दुसरे म्हणजे यामुळे होणाऱ्या प्रदूषणापासून सुटका होईल. शिवाय मर्यादित क्षेत्रात भाजीपाला पिकवल्याने घरगुती गरजही पूर्ण होईल. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे भाजीपाला उत्पादनात रासायनिक पदार्थ वापरण्याची गरज भासणार नाही. म्हणून, ही एक सुरक्षित पद्धत आहे आणि उत्पादित भाज्या देखील कीटकनाशकांपासून मुक्त असतील.

2. मोठ्या प्रमाणात भाजीपाला शेती – मोठ्या प्रमाणात भाजीपाला शेती म्हणजे १ ते २ एकर एवढा मोठ्या जागेत हि शेती करणे. तुमच्याकडे जर एवढी जमीन तुम्ही हा भाजीपाला शेती व्यवसाय करावा. यामुळे उत्पादन वाढेल आणि मोठ्या प्रमाणात विक्री वाढेल. TURNOVER मोठा असल्याने प्रॉफिट सुद्धा मोठा मिळेल. फक्त यासाठी तुम्हाला थोडी इन्व्हेस्टमेंट नक्कीच करावी लागेल जसे कि, काही माणसं लागतील कारण एकट्याने हे शक्य नाही, नन्तर पाणी पुरवठ्यासाठी सुद्धा तुम्हाला काहीतरी उपाय योजना कराव्या लागतील.

• क्लाऊड किचन व्यवसाय कसा चालू करावा
• घरघूती मेस अणि टिफ़िनचा व्यवसाय करा चालू

भाजीपाला लागवड करण्यासाठी शेत कसे तयार करावे?

• सर्वप्रथम, ३०-४० सेंटीमीटर खोलीपर्यंत कुदळ किंवा नांगराच्या मदतीने नांगरनी करा.
• शेतातून दगड, झुडपे आणि निरुपयोगी तण काढा.
• शेतात १०० किलो चांगले तयार गांडूळ खत पसरवा.
• गरजेनुसार ४५ सेमी किंवा ६० सेमी अंतरावर बंधारा बनवा.

भाजीपाला बियाणे पेरणी आणि लागवड

थेट पेरणी होणाऱ्या भाज्या – भेंडी, बीन आणि चवळी सारख्या इत्यादी भाज्यांची पेरणी हि थेट २ बंधाऱ्यांच्या मधल्या कॅरी बनवून पेरता येतात. प्रत्येकी ३० सेंटीमीटर अंतरावर दोन दोन रोपे लावावीत. या शिवाय शेताच्या बंधाऱ्यांवर कांदा, पुदिना आणि धणे पिकवता येतात, यामुळे तुमची तेवढी सुद्धा जागा वापरात येईल.

प्रतीरोपित पिके – टोमॅटो, वांगी आणि मिरची इत्यादी प्रतीरोपित पिके एक महिना अगोदर नर्सरी किंवा कुंड्यांमध्ये उगवता येतात. पेरणीनंतर मुंग्यांपासून संरक्षण होण्यासाठी कडुनिंबाच्या शेंगाची २५० ग्रॅम पावडर मातीने झाकल्यानंतर त्यावर शिंपडली जाते. टोमॅटो हे पेरणीनंतर ३० दिवस आणि वांगी, मिरची आणि मोठ्या कांद्यासाठी ४०-४५ दिवसांनी नर्सरी मधून ते रोप बाहेर काढले जाते. लागवडीनंतर तिसऱ्या दिवशी झाडांना पाणी दिले जाते. सुरुवातीच्या टप्प्यात, हे प्रत्यारोपनाला दोन दिवसांत एक दिवसानंतर पाणी द्यावे आणि नंतर 4 दिवसांनी पाणी द्यावे.

बारमाही शेत – ढोलकी, केळी, पपई, कडीपत्ता वरील पीक पद्धतीवरून असे दिसून येते की वर्षभर कोणतेही अंतर न ठेवता प्रत्येक शेतात काही पिके घेता येतात. तसेच, काही शेतात एकाच वेळी दोन पिके (एक दीर्घ कालावधी आणि दुसरी कमी कालावधी) घेतली जाऊ शकतात.

• जास्तीत जास्त नफा मिळवणे आणि वर्षभर घरगुती भाज्यांची गरज पूर्ण करणे हे भाजीपाला बागेचे किंवा भाजीपाला शेतीचे मुख्य उद्दिष्ट आहे. विशिष्ट पद्धतींचा अवलंब करून हे लक्ष्य साध्य करता येते.
• बागेच्या सभोवतालचा रस्ता धान्य, पालक, मेथी, पुदीना इत्यादी कमी कालावधीच्या हिरव्या भाज्या पिकवण्यासाठी वापरला जाऊ शकतो.
• बागेच्या एका बाजूला बारमाही झाडे उगवली पाहिजेत जेणेकरून त्यांची सावली इतर पिकांवर पडू नये आणि इतर भाजीपाला पिकांचे पोषण होऊ शकेल.

येथे तुम्हाला घरगुती व्यवसाय, लघु उद्योग, कमी इन्व्हेस्टमेंट श केले जानारे उद्योग, इत्यादी. असे १०० पेक्षा जास्त व्यवसाय बद्दल माहिती मिळेल – Low Investment business ideas marathi

2. रेशीम उद्योग (Reshim Business Information In Marathi )

रेशीम उद्योगाला भारतातील प्रमुख कुटीर उद्योगाचा दर्जा मिळाला आहे. रेशीम वर्म्स वाढवण्यासाठी, तुती, गवत, पलाश इत्यादी झाडे लावणे, कीटक पाळणे, रेशीम साफ करणे, सूत बनवणे, कापड बनवणे इत्यादी कामांचा समावेश आहे. रेशीम उद्योग हा व्यवसाय ग्रामीण भागात सहज सुरू करता येतो.

रेशीम किडे पाळणे हा एक व्यवसाय आहे ज्यामध्ये रेशीम किड्यांचे संगोपन करून रेशीम तयार करता येते. यातून खूप चांगला नफा मिळू शकतो. हा कृषी आधारित उद्योग आहे. शेती आणि इतर कामांबरोबर असे अनेक उद्योग आहेत, ज्याद्वारे तुम्ही चांगले पैसे कमवू शकता. अशा उद्योगात जास्त खर्चाची गरज नसते. या लिंकमध्ये रेशीम उद्योगालाही ठेवण्यात आले आहे. भारतातील अनेक लोक या उद्योगातून आपले उदरनिर्वाह करत आहेत.

रेशीम कपडे सर्व लोकांसाठी अतिशय आरामदायक असतात. रेशमी कपडे सौंदर्य वाढवतात. हा एक बारीक चमकदार फायबरचा प्रकार आहे ज्यापासून कपडे विणले जातात. हे फिलामेंटस सेलमध्ये राहणाऱ्या वर्म्सपासून तयार केले जाते. रेशीम उत्पादनासाठी रेशीम किडे पाळावे लागतात. याला रेशीमपालन किंवा रेशीम कीटक पालन म्हणतात.

• ब्यूटी पार्लर व्यवसाय कसा करावा
• केटरिंग व्यवसाय कसा सुरु करावा

3. फुलशेती (Floriculture Or Flower Farming In Marathi)

मित्रांनो तुम्हाला तुमचा Agriculture Based Business सुरु करण्यासाठी हि एक उत्तम संधी असू शकते. सध्या महाराष्ट्र राज्य हे फुल उत्पादनात अग्रेसर राज्य मानले जाते, त्याच कारण म्हणजे फुल उत्पादनासाठी आवश्यक असलेली जमीन व हवामान महाराष्ट्रामध्ये अतिशय मोठ्या प्रमाणावर उपलब्ध आहे. याशिवाय राज्य सरकारनेही फुलांच्या हरितगृहातील व मोकळ्या जागेतील फुल उत्पादनाला प्रोत्साहन दिले आहे. त्यामुळे पुणे, सांगली, सातारा, कोल्हापूर, नाशिक, औरंगाबाद, नागपूर या जिल्ह्यांमध्ये फुलशेतीचा विस्तार झपाट्याने होत आहे. महाराष्ट्रातील एक मोठा वर्ग फुलशेती करतो. ग्रामीण भागात फुलशेती करणाऱ्या शेतकऱ्यांच्या अर्थकारणावर खूप उलाढाल होते. एक एकर फुलबागेकरीता साधारण १.५ ते २ लाख रुपये खर्च येतो.

भारतासारख्या वैविध्यपूर्ण देशात धार्मिक परंपरांमध्ये फुलांना अनन्यसाधारण महत्त्व प्राप्त झालेले आहे. मंदिराबाहेर फुलांच्या माळांची विक्री, विविध सणांमध्ये त्याचा वापर, पुष्पगुच्छांपासून ते उत्सवातील सजावट या सगळ्याचे हे संकेत आहेत. चांगल्या किंवा वाईट कोणत्याही प्रसंगी फुले आवश्यक असतात. रोजच्या बाजारपेठेत वाढती मागणी लक्षात घेता, फुलशेती हा सर्वोत्तम, सर्वात फायदेशीर व्यवसाय आहे. देशातील पाचव्या क्रमांकाच्या फुलांचे उत्पादक असलेल्या महाराष्ट्राला फुलशेतीमध्ये अग्रेसर होण्याची उत्तम संधी आहे.

4. दूध उत्पादन (Milk Production Business Information In Marathi)

जर तुम्ही असा व्यवसाय शोधत असाल जिथे तुम्ही पैसे गुंतवून तात्काळ नफा कमवू शकता, तर आज आम्ही तुम्हाला असाच एक धंदा सांगणार आहोत. दुधवाल्याचे नाव आपण रोज ऐकतो, नाही का? हा दूधवाला नक्की काय करतो? तो सकाळी उठतो तो दुधासारखा वाटतो पण त्याला किती मिळत आहे? असे प्रश्न निर्माण झाले असतील तर एका शब्दात एकच उत्तर आहे की 60-70 टक्के दूध व्यापारी लाखोंची कमाई करत आहेत.

कारण दूध हे आजही ग्रामीण भागात प्रमुख उपजीविकेचे साधन आहे. दुधाची मागणी दिवसेंदिवस वाढत अ सल्याने आणि दुधापासुन बनणाऱ्या खाद्य पदार्थांची मागणी दिवसेंदिवस वाढत असल्याने या धंद्यात यश नक्कीच मिळू शकते. बऱ्याच मोठं मोठ्या कंपन्या तुम्ही बघत असाल ज्या हेच दूध उत्तम प्रकारे पॅकिंग करून बाजारात विक्रीला आणत आहेत, आणि करोडो उलाढाल करत आहेत.

• डेअरी फार्म व्यवसाय माहिती

दूध उत्पादनासाठी एवढी जागा आवश्यक आहे

• १००० चौरस फूट जागा असणे आवश्यक आहे.
• पॅकेज केलेले अन्न बनवण्यासाठी आधी आरोग्य प्राधिकरणाकडून परवाना घेणे आवश्यक असेल.
• दररोज ५०० लिटर दुधाची आवश्यकता असेल.
• ५०० लिटर कच्च्या दुधावर प्रक्रिया केली जाऊ शकते, ज्यामधून पॅकेज केलेले दूध, तूप, दही, लोणी आणि चवीचे दूध तयार केले जाईल.

दूध उत्पादन करून दरमहा ५० हजार निव्वळ नफा

• दररोज ५०० लिटर दुधाचे उत्पादन किंवा दरवर्षी दिड लाख लिटर दुधाचे उत्पादन केल्यास वार्षिक उलाढाल ८२ लाख रुपयांपर्यंत असू शकते.
• त्याची एकूण उत्पादन किंमत ७४ लाख रुपये असेल.
• या अर्थाने, वार्षिक उत्पन्न ८ लाख रुपये असेल.
• यातील, कर वगैरेची किंमत वजा केल्यानंतर (२५%), निव्वळ नफा ६ लाख रुपये वार्षिक असेल. या अर्थाने, दरमहा ५० हजार रुपये उत्पन्न मिळू शकते.

5. मशरूम उत्पादन (Mashroom Production Business In Marathi)

गेल्या काही वर्षांत मशरूम लागवडीकडे शेतकऱ्यांचा कल झपाट्याने वाढला आहे, मशरूमची लागवड उत्तम उत्पन्नाचे साधन बनू शकते. फक्त काही गोष्टींची काळजी घ्यावी लागते, मशरूमला बाजारात चांगली किंमत मिळते. अन्न आणि औषधांमध्ये मशरूमचा वापर केला जातो हे जगभर पाहिले गेले आहे. याचे कारण असे की मशरूम एक अतिशय निरोगी आणि पौष्टिक अन्नपदार्थ आहे. मशरूममध्ये चरबीची पातळी खूप कमी असते आणि त्याचे सेवन केल्याने हृदय देखील निरोगी असते.

विविध राज्यांतील शेतकरी मशरूमच्या लागवडीतून चांगला नफा कमवत आहेत, कमी जागा आणि कमी वेळ असल्याने, त्याच्या लागवडीचा खर्चही खूप कमी आहे, तर नफा खर्चापेक्षा कित्येक पटीने जास्त आहे. मशरूम लागवडीसाठी शेतकरी कोणत्याही कृषी विज्ञान केंद्र किंवा कृषी विद्यापीठात प्रशिक्षण घेऊ शकतात.

अलीकडे पर्यंत, मशरूमचा वापर काही क्षेत्रांपुरता मर्यादित होता, परंतु जागतिकीकरण आणि वाढत्या उपभोक्तावादामुळे आज सर्व क्षेत्रांमध्ये आणि प्रदेशांमध्ये मशरूमचा वापर केला जातो. मशरूम पाहून स्वयंपाकाची पुस्तके आणि स्वयंपाकघरात आपले स्थान खूप लवकर बनले आहे, ज्यामुळे मशरूम शेती अर्थात मशरूम शेती व्यवसायाच्या संधी वाढल्या आहेत.मशरूम लागवडीची सर्वात चांगली गोष्ट म्हणजे वर्षभर विविध जातींची लागवड करता येते. यामुळे वर्षभर कमाई होत राहते.

• मशरूम उत्पादन व्यवसाय
• इव्हेंट मॅनेजमेंट व्यवसाय म्हणजे काय

6. गांडूळ खत उत्पादन (Vermicompost Business In Marathi)

गांडूळ खत म्हणजे गांडूळ वापरून कंपोस्ट म्हणजेच खत तयार करण्याची वैज्ञानिक प्रक्रिया असते. याला Vermicompost देखील म्हटले जाते. गांढूळ मुख्यतः मातीमध्ये राहतात, बायोमास खातात आणि पचलेल्या स्वरूपात ते बाहेर टाकतात. गांडूळ खत हा सेंद्रिय खतांचा एक प्रकार आहे. हे गांडुळांच्या अनेक प्रजातींचा वापर करून सेंद्रिय कचरा कंपोस्ट केला जातो. गांडूळ खत निर्मितीच्या या पद्धतीला गांडूळ खत म्हणतात. यामुळे जमिनीची गुणवत्ता सुधारू शकते, वनस्पतींचे उत्पादन वाढवू शकते आणि रोग आणि कीटकांना दडपू शकते.

जगभरात गांडूळ खताची वाढती मागणी आहे कारण वनस्पतींच्या वाढीसाठी आवश्यक असणारे पोषक घटक आणि वाढ वाढवणारे हार्मोन्स यामुळे मिळणारे अनेक फायदे हे सर्व गांढूळ खतामुळे शक्य होऊ शकते. गांडूळ खताचा वापर करून फळ, फुल आणि भाजीपाला वनस्पतींचा उत्तम विकास करता येतो. साधारणपणे, गांडुळे केवळ कचऱ्याचे मौल्यवान खतामध्ये रूपांतर करत नाहीत तर पर्यावरण सुद्धा निरोगी ठेवतात.

गांडूळ खताच्या व्यवसायातील नफा :- गांडूळ खताच्या उत्पादनाचा परिचालन खर्च २/किलो पेक्षा कमी आहे. तसेच, खत ४ ते ४.५०/ किलो दराने विकले जाऊ शकते. इतर सेंद्रिय खते जसे कडुनिंब केक, शेंगदाणे केक इत्यादी या किंमतीला विकल्या जातात.

• चॉकलेट बनवण्याचा व्यवसाय सुरु करा
• बिस्कीट बनवण्याचा व्यवसाय कसा करावा

7. मधमाशी पालन (Madhmashi Palan Business In Marathi)

मध उत्पादनाच्या बाबतीत भारत सध्या पाचव्या क्रमांकावर आहे. शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी आणि मधमाशीपालनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी देशातील अनेक संस्था या व्यवसायाकडे लक्ष देत आहेत. मान्यताप्राप्त संस्थेकडून प्रशिक्षण घेऊन हा व्यवसाय सुरू करता येतो.

शेतीबरोबरच मधमाश्या पाळण्याचा व्यवसाय आहे. या व्यवसायाच्या मदतीने आपण हंगाम म्हणून चांगला नफा मिळवू शकता. आपण इच्छित असल्यास, आपण हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी सरकारकडून आर्थिक मदत देखील घेऊ शकता.

या प्लांटची एकूण किंमत सुमारे 20 लाख आहे. या वनस्पतीच्या मदतीने 100 किलो पर्यंत मध तयार करता येते. या व्यवसायातून अधिक चांगला नफा मिळू शकतो. मधमाशी मधून 50 किलो मध एक बॉक्स अनेकदा 100 रुपयांना विकला जातो. प्रति किलो विकले. तर प्रत्येक बॉक्स मधून तुम्हाला 5,000 रुपये मिळतात. हा व्यवसाय मोठ्या प्रमाणावर केल्याने दरमहा 1 लाख 15 हजार रुपयांपर्यंत नफा मिळू शकतो. मोठ्या प्रमाणात व्यापारात तयार केलेल्या मधाची किंमत सुमारे 250 रुपये प्रति किलो आहे.

• आइसक्रीम बनवण्याचा व्यवसाय करा चालू

8. औषधी वनस्पतींची लागवड ( Aushadhi Vanaspatinchi Lgawad Business Information In Marathi)

तुम्हाला कदाचित माहित नसेल पण देशात सुमारे ९५०० लहान-मोठय़ा कंपन्या आयुर्वेदिक, युनानी, होमिओपॅथिक औषधांची निर्मिती करतात . या सगळ्यांमध्ये आता आता स्पर्धा सुरू झाली असून दर्जाबाबत एकमेकांवर लक्ष ठेवून आहेत. कारण लोकांना आता आयुर्वेदिक चिकित्सा करण्यात जास्त फायदा दिसतोय, त्याच कारण म्हणजे शून्य side effects. साहजिकच औषधी वनस्पतींचा तुटवडा निर्माण झाला आहे. त्यातून औषधी वनस्पतीची शेती सुरू झाली असून केंद्राने बाजारपेठ निर्मितीकरिता कार्यक्रम आखला आहे.

• नारळ पाण्याचा व्यवसाय कसा सुरू करायचा 
• किराणा दुकान कसे चालू करावे 

9. वेअर हाउस (Ware House Business In Marathi)

वेअर हाऊस बिझिनेस हा असा असा व्यवसाय आहे जो प्रत्येक भौगोलिक क्षेत्रात तुम्हाला बघायला मिळेल. भारतात कृषी व्यवसाय किंवा कृषी निर्माण वस्तूंची संख्या वाढत चालली आहे, त्याचे मुख्य कारण म्हणजे जनसंख्या आणि त्यामुळे वाढलेली मागणी. अशातच एका वेळेस सर्व शेतकऱ्यांची उगवलेली सामग्री जेव्हा एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी जाते तेव्हा ते store करण्यासाठी जागा हवी असते, हीच ती जागा ज्याला आपण वेअर हाऊस म्हणतो. manufacturing unit किंवा production पेक्षा या वेअर हाउसेस ची संख्या २०% पेक्षा कमी आहे . आता तुम्ही अंदाज लावू शकतात कि या व्यवसायात पॉल टाकण्यात किती यश आहे. साहजिकच इन्व्हेस्टमेंट नक्कीच जास्त आहे पण हे नक्की आहे कि तुम्हाला ग्राहक शोधत बसण्याची या व्यवसायात गरज भासणार नाही.

• गिफ्ट शॉपचा व्यवसाय कसा चालू करावा

10. बियाणे उत्पादन आणि मार्केटिंग (Seed Production Business In Marathi)

शेतीमध्ये बियाणे हे मुख्य उत्पादन आहे. जर तुम्ही चांगले बियाणे पेरले तर चांगले उत्पादन होईल. शेतीमध्ये बियाणे हे मुख्य उत्पादन आहे. साहजिकच जर तुम्ही चांगले बियाणे पेरले तर चांगले उत्पादन होईल. भारत देश हा कृषी प्रधान देश म्हणून ओळखला जातो. म्हणजे आपल्याकडे शेतकरी मोठ्या प्रमाणात आहेत. सगळेच लोक शेती करताय म्हटल्यावर पेरणी ला लागणारे बियाणे शेतकरी खरेदी करतात आणि ते शेतात पेरतात. बर प्रत्येक शेतकरी ठराविक कंपनी चे बियाणे खरेदी करतो कारण त्याला त्या ब्रँड च्या quality वर भरोसा असतो. हीच गोष्ट लक्षात घेता बीज बियाणे उत्पादनाचा व्यवसाय जर करायचा असेल तर quality सोबत compromise करता येणार नाही. हा business कधीही न बंद पडणारा आणि सतत वाढणाऱ्यांमधला एक धंदा आहे.

11. बोटॅनिकल कीटकनाशक उत्पादन मराठीमध्ये माहिती

बोटॅनिकल कीटकनाशकाचे उत्पादन भविष्यातील व्यवसाय म्हणून पाहिले जात आहे. सेंद्रिय शेती जसजशी विस्तारत आहे तसतसे वनस्पतिजन्य कीटकनाशकाची गरजही वाढत आहे. उदाहरणार्थ, कडुलिंबाची पाने आणि साल उकळून, कीटकनाशके तयार केली जातात. हा व्यवसाय भविष्यात नक्कीच यात शंका नाही. याचा अर्थ असा नाही कि वर्तमानात हा धंदा चालणार नाही आजही याची डिमांड स्थिर आहे आणि competition कमी असल्या कारणाने बरेच व्यापारी चांगला नफा कमवत आहेत.

12. पीठ दळणे आणि पॅकिंग युनिट मराठीमध्ये माहिती

शहरात राहणाऱ्या लोकांना गिरणी वर जाऊन तात्काळ पीठ बनून हवे असते असं ऐकलं होत परंतु सध्या ग्रामीण भागात सुद्धा जात्यावर दळण करायला लोकांना वेळ नाहीये किंवा ते trend आता गेला असं म्हणावं लागेल. बहुतेक शहरांचे लोक फार पूर्वीपासून पॅकिंग पीठ मॉल मधून खरेदी करून आणतात, आणि त्यांचा त्यावर चांगला विश्वास देखील आहे कि याची quality उत्तम असते. म्हणून ही एक अतिशय चांगली शेती व्यवसाय कल्पना आहे कारण शेतकऱ्यांकडे गहू, ज्वारी सारखे धान्य तर असतंच, फक्त या पीठ पॅकिंग व्यवसायासाठी त्यांना चांगल्या दर्जाचे गहू पीसण्याचे यंत्र आणि पॅकिंग साहित्य आणावे लागेल आणि तुमचा व्यवसाय उत्तम रित्या सुरु होऊ शकतो.

13. लँडस्केप तज्ञ (Landscape experts marathi information)

सर्वात आधी लँडस्केप एक्स्पर्ट म्हणजे काय समजून घेऊ, हि अशी व्यक्ती असते ज्याला लँडस्केप आर्किटेक्चरच्या क्षेत्रात वर्षानुवर्षे अनुभव असतो. लँडस्केप आर्किटेक्चरच्या अभ्यासामध्ये साइट विश्लेषण, साइट इन्व्हेंटरी, जमीन नियोजन, लागवड डिझाइन, ग्रेडिंग, स्टॉर्म वॉटर मॅनेजमेंट, शाश्वत डिझाइन, बांधकाम वैशिष्ट्य आणि सर्व नियोजन सध्याचे बिल्डिंग कोड आणि स्थानिक आणि फेडरल अध्यादेशांची पूर्तता करतात याची खात्री करणे समाविष्ट आहे. या क्षेत्रात सध्या तरी फार कमी स्पर्धा दिसून येते, कारण प्रतेय्क जण फक्त डॉक्टर आणि enginnering करताना आपण बघतो, पण अशा वेगळ्या क्षेत्रात जर तुम्ही चांगले शिक्षण प्राप्त केले तर नक्कीच तुम्ही यशस्वी व्हाल.

14. हायड्रोपोनिक शेती उपकरणे वितरक ( Hydroponic Farming Instruement Distributor marathi Info)

हायड्रोपोनिक शेती पाणी, वाळू किंवा खडे या मध्ये केली जाते. हायड्रोपोनिक हे नियंत्रित हवामानात मातीशिवाय वनस्पती वाढवण्याचे एक अनोखे तंत्र आहे. या तंत्राद्वारे पीक पाणी आणि त्याच्या पोषण पातळीद्वारे वाढते. माहितीनुसार, पारंपारिक शेतीपेक्षा हायड्रोपोनिक शेतीत फक्त 10 टक्के पाण्याची गरज आहे.

हायड्रोपोनिक शेतीचे फायदे –

• हायड्रोपोनिक शेती मातीशिवाय केली जाते.
• हायड्रोपोनिक शेतीसाठी कमी पाणी लागते.
• हायड्रोपोनिक शेतीमध्ये उत्पादनाची गुणवत्ता उच्च आहे.
• यामध्ये मातीचे प्रदूषण टाळता येते.

हायड्रोपोनिक उत्पादन युनिटची आवश्यकता

• स्वच्छ पाण्याचे स्त्रोत
• योग्य स्थान विशेषतः तयार केलेले
• दैनिक लक्ष वेळ
• वनस्पती किंवा फळबागांचे थोडे ज्ञान
• एक व्यावसायिक किंवा घरगुती एकक

15. आधुनिक नर्सरीची स्थापना आणि व्यवस्थापन (Establishment and management of modern nursery In Marathi)

प्राथमिक बागायती रोपवाटिका म्हणजेच नर्सरी ही अशी जागा आहे जिथे मुळे तयार करण्यासाठी बिजू वनस्पतींचे बियाणे पेरले जाते. यासाठी, विविध प्रकारचे बेड जसे की उंचावलेले, सपाट, अरुंद बेड आणि अनेक प्रकारचे प्रो ट्रे, प्लास्टिकच्या क्रेट्स वापरल्या जातात. पपई, पेरू, लिंबू इत्यादी वनस्पती, ज्यांचे बियाणे लहान आहेत, प्राथमिक रोपवाटिकेत पेरता येतात आणि बियाणे उगवल्यानंतर 15 ते 20 दिवसांनी ते दुय्यम रोपवाटिकेत हस्तांतरित केले जातात. आता तुम्ही म्हणाल कि यात व्यवसाय कसा करता येईल, तर मित्रांनो एक झाड थोडस जगवायला ४ ते ५ महिन्यात जर २०० रुपये खर्च असेल तर त्याच्या ५ पट किंमत लोक देऊन ते झाड विकत घेतात. यावरून तुम्ही अंदाज लावू शकतात कि नर्सरी मध्ये अनेक झाड असतात तर revenue किती जनरेट होत असेल.

16. ग्रीन हाऊस तंत्रज्ञान (Green House Technology Info Marathi)

हरितगृह ही अशी रचना आहे जी पारदर्शक किंवा अर्धपारदर्शक शीट किंवा कापडाने झाकलेली असते. हे इतके मोठे आहे की ते पूर्णपणे किंवा अर्ध-पर्यावरण नियंत्रित आहे ज्यात फुलांची योग्य वाढ आणि उत्पादकता प्राप्त करण्यासाठी ते घेतले जाते. आपल्या देशाचे हवामान असे आहे की सर्व प्रकारची फुले उगवली जातात. परंतु सध्याच्या काळाच्या विशेष गरजा पूर्ण करण्यासाठी, नियंत्रित वातावरणात फुले उगवली जातात, जी सामान्यतः खुल्या वातावरणात योग्यरित्या उगवता येत नाहीत.

ग्रीन हाऊस तंत्रज्ञा न फायदे –

• संरक्षित शेतीत पिकांमध्ये संकरित बियाणे तयार करण्यासाठी ग्रीन हाऊस खूप महत्वाचे आहे.
• संरक्षित लागवडीच्या मदतीने भाज्यांची उत्पादकता वाढते.
• कमी क्षेत्रामध्ये चांगल्या उत्पादनासाठी संरक्षित शेती प्रभावी आहे.
• हरितगृहात उत्पादित बागायती उत्पादनांची गुणवत्ता राखली जाते, ज्यामुळे बाजारात चांगली किंमत उपलब्ध होते.

ग्रीन हाऊस बनवण्यासाठी किती खर्च येईल?

खर्च हरितगृहाच्या प्रकारानुसार असेल. उदाहरणार्थ, नेट हाऊसमध्ये 250-300 रुपये प्रति मीटर, नैसर्गिक संचालित ग्रीन हाऊस-एलडीपीई. रु .450-500 प्रति चौरस मीटर, फॅन आणि पॅड कूल्ड ग्रीन हाऊस- एलडीपीई रू .100 प्रति चौरस मीटर, पंखा आणि पॅड कूल्ड ग्रीन हाऊस- रु .2000-3000 प्रति चौरस मीटर.

• पेपर बॅग बनवण्याचा व्यवसाय कसा सुरू करायचा 

शेती व्यवसायाचे काही वेगळे घटक

कमी खर्चात शेतीसोबत जोड धंदा म्हणून शक्य असणारे व्यवसाय (low investment agriculture business ideas in marathi), कोणताही व्यवसाय करण्यासाठी लागणारे आव्यश्यक कागदपत्रे.

कोणताही व्यवसाय करण्यासाठी लागणारी सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे बँक-अकाउंट, बँक अकाउंट असणे खूप महत्वाचे आहे. जर आपले बँक अकाउंट नसेल आणि बँकेत खाते कसे उघडावे हे जाणून घायचे असेल तर, खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करा.

• बँकेत खाते कसे उघडावे

व्यवसायसाठी लागणारी आवश्यक कागदपत्रे खालील प्रमाणे:-

• मतदान कार्ड
• पॅन कार्ड- पॅन कार्ड म्हणजे काय, पॅन कार्ड कसे काढावे

इत्यादी कागदपत्रे आपल्याला व्यवसायासाठी महत्वाची असतात.

तर मित्रांनो आज आपण शेतीवर आधारित व्यवसाय, कमी खर्चात शेती व्यवसाय, घरघुती शेती व्यवसाय. असे सर्व प्रकारचे agriculture business मराठीमध्ये बघितले. तुम्हाला हि माहिती कशी वाटली ते कंमेंट करून नक्कीच कळवा. आणि मित्रांना शेअर करायला विसरू नका.

Team, Business Ideas Marathi

इतर पोस्ट ,

• ट्रॅव्हल एजन्सी व्यवसाय 
• NEFT संपूर्ण माहिती
• नेट बँकिंग माहिती
• RTGS विषयी माहिती

Related Posts

या जातीच्या शेळ्या तुम्ही तुमच्या घराच्या गच्चीवरही पाळू शकता, त्यांची किंमत एक लाख रुपयांपर्यंत आहे – Farming Business Ideas In Marathi

• January 30, 2024

शेळीपालनाला सर्वाधिक अनुदान मिळेल, नफाही सर्वाधिक असेल, भरपूर पैसाही मिळेल.

• December 19, 2023

ससा पालन शेती कशी सुरू करावी? | Rabbit Farming Business In Marathi

• November 22, 2023

जगातील सर्वात सुवासिक आणि महागड्या फुलाची लागवड केल्यास अवघ्या 30 दिवसात तुमच्या घरात पडेल पैशाचा पाऊस, जाणून घ्या माहिती

• October 5, 2023

या जातीची गाय 50 ते 80 लिटर दूध देते, अंगणाच्या मधोमध एक खुंटी हातोडा मारून तिची राहण्याची सोय करा, ती तुम्हाला कमी वेळात श्रीमंत बनवेल

या कोंबड्या दीड लाख रुपयांपेक्षा जास्त किमतीला विकल्या जातात, त्यांचे पालनपोषण करून तुम्ही श्रीमंत व्हाल, संगोपनही खूप सोपे आहे.

6 thoughts on “ कृषि आधारित २८ व्यवसाय | agriculture business ideas in marathi for farmers ”.

Khup mast mahiti hoti Thank you🙏🙏🙏

बालाजी आवटे धन्यवाद,🙏 माहिती आवडल्यास आपल्या मित्रांना देखील शेअर करा धन्यवाद🙏

Khup useful information ahe, thanks

Thank You So Much, Pravin

Very informative content. Thank you

Thank You So Much

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.

• Agriculture Farming
• Livestock Farming

Project Reports

• Hydroponics
• Best Fertilizers
• Vertical Farming
• Sheep Farming
• Goat Farming
• Poultry Farming
• Fish Farming
• Pig Farming
• Dairy Farming
• Rabbit Farming
• Success Stories of Farmers
• Boost Fruit Yield
• District Wise Crop Production
• Schemes & Subsidies
• Agriculture Colleges
• Farm Insurance
• Disease Control And Management

Agriculture

Aquaculture

Horticulture

Agri Business

Dairy Farming In Maharashtra, Loans, Subsidies, Schemes

Table of contents, scope and importance of dairy farming in maharashtra:, commercial dairy farming in maharashtra:, how to start dairy farming in maharashtra, the dairy sector in maharashtra:, types of cattle in maharashtra:, dairy farming requirements:, loans and subsidies for diary farming by maharashtra government:, disadvantages of dairy farming:, introduction to dairy farming in maharashtra:.

Today, we go through the content of Dairy Farming In Maharashtra , Loans, Subsidies, Schemes promoted by NABARD and Banks.

Dairy farming is a group of agriculture for the long-term production of milk, which is processed for the eventual sale of a dairy product. The dairy industries in various tropical countries do not produce enough milk for the countries to be self-sufficient in raw milk. Many such countries have government-supported programs to raise domestic milk production. The average herd sizes of these farms are often less than ten milking cows and the poorly resourced farmers have great difficulty providing sufficient feed for their dairy stock. Other constraints to dairy farm production include adverse weather conditions, the many livestock diseases, and the farmers’ poor understanding of the high management requirements of dairy stock. The milk yield of tropical, dairy farms can be increased by improving feeding and further management practices

The dairy farming business has been an age-old business in India passed down from generation to generation. During the late 20th century, this practice saw a decline. The contribution made by Amul in the form of the ‘White Revolution’ played the main role in transforming the dairy industry in India from its stagnation level to a world leader. Dairy farming in India is an ‘all season’ big business. Efficient management of a dairy farm is the key to achievement. In India, cow and buffalo farming are the backbone of the dairy industry.

Maharashtra has a geographical area of about 3 lakh sq km which makes it the 3rd largest state in the country. It is divided into 7 regions and 35 districts. With a population of 112.4 million people, it has the 2nd largest population amongst all states and union territories in India. Maharashtra is one of the main industrialized and urbanized states in India with 45 percent population residing in urban areas.

The state of Maharashtra has the distinction of being the initial state in the field of dairy development in the country. The dairy farm business is a traditional activity in rural areas of Maharashtra, and it is one of the leading states in terms of milk production with an annual output of 6.7 million tonnes. However, there is no uniformity in different regions in Maharashtra as far as milk production is troubled. In contrast, western parts of Maharashtra could produce 3 quarters of million liters a day. Just two districts, namely Kolhapur and Sangli produce additional milk than that of the entire eastern parts of Maharashtra known as the ‘Vidarbha region’.

The main intention of dairy farming in Maharashtra was to provide an attractive, alternative means of development to the vast majority of farmers, including large and small farmers as well as the landless. The milk farming society in Maharashtra was 450 in 1960-61 which increased to 610 in 1978-79 and in 1990 increased 31294 dairying the same year 36 co-operative milk project in the state. In 2009 total of 1012 chilling centers were started. The project of milk operation, fluid was carried out in 1971 and the 2nd phase in 1978 now 85 % of the total milk supply is made through the co-operative sector in Maharashtra. The milk production in 1975 was four lakh liters. While fifty lakh liters in 1980 were in Maharashtra. The milk production about 154 lakh liters in 2003. The milk was imported in Maharashtra until 1983 but now it is exported to other states.

The revolution in milk production is however to come because the average daily milk production is 1.25 Liter while it is 2.20 Liters in India and it is 22.0 Liters. According to food Science, the regular consumption of milk should be 280 grams/day. It is vastly dissimilar in the consumption of milk in Maharashtra. In Mumbai daily 24 lakh Liter Milk will be distributed while it is 38 lakh liters in the rest of Maharashtra.

Read this: Poultry Farming Loan and Application Process .

Advantages of Dairy farming in Maharashtra:

• The initial investment is low in comparison to further industries.
• Dairy Farming will help in maintaining the excellent health of people.
• Demand for milk and milk product is rising due to an increase in per capita income.
• Animals can be insured as a part of risk organizations.
• Animals can be shifted to a new location in case of natural disasters such as floods and cyclones.

Commercial Dairy farming is such an activity in which an individual can initiate a business activity, maintaining a herd size of minimum of 10 dairy animals, so as to produce milk in assured quantity throughout the year and earn an income from the dairy enterprise through the sale of milk and milk products. Commercial dairying is a non-farm activity, which offers the potential for generating extra income and employment opportunities for rural households and improving their economic status. Commercial cow – herds nearer to urban centers can show an asset for achieving the above goals. Commercialized dairy farming for producing extra milk of high quality throughout the year is the only solution for the viability of the dairy industry in the present national and international dairy scenario. The Government of India has attached special importance to the development, commercial Dairy farming.

The Dairy farm is dependent on the cow’s capability to live a healthy life, produce milk, and have calves that can become the next generation of the farm. Dairy farming requires thorough programs for herd health, reproduction, and calf care in addition to the nutrition and financial aspects of the farm. Functioning with your veterinarian, genetics representatives and extension agents can help you develop comprehensive farm plans to create a positive future.

The Indian central government last year launched a scheme through National Bank for Agriculture and Rural Development (NABARD) with an intention to bring structural changes in the unorganized sector of Dairy farming. It also aims to set up modern Dairy farms and provided that employment opportunities for individuals. This time government has come up with extra financial assistance.

Farmers and individuals can take benefit from this scheme. This scheme provides opportunities for entrepreneurs interested in dairy farming.

• Decide which type of farm activity you will be established.
• Register your company.
• Make a detailed business plan for the dairy farm (include a bank loan demand too in the proposal and very much of your loan getting sanctioned depends upon this draft).
• Submit your request to any bank which is suitable for refinancing from NABARD.

Read this: Government Schemes for Goat Farming .

Maharashtra is one of the forerunner states, as far as dairying is disturbed. Maharashtra is the 5th largest producer of milk in the country. The establishment of the Aarey milk colony in the 1960s as well as the spread of cooperative groups in the state in the 1970s led to the establishment of dairy cooperatives in the state. Farmers have started getting a remunerative price for their milk. The milk production system, which was basically a self-contained one, is now being transformed into a commercial proposition. The crossbred technology has more augmented the viability of the dairy units by increasing the milk production per animal.

The varying scenario over the past decade also reveals the dramatic transformation in livestock production in the state, particularly in the case of milk production. During the stage between 1985 and 2000, the total milk production in the state registered a much faster growth rate as compared to that for India During 2005-06, milk production in the Maharashtra state was 67.9 lakh tonnes, (Economic Survey of Maharashtra 2005-06). The higher milk production in the state is mostly due to the increase in productivity levels of various species of animals. Further, the ready availability of modern technology to milk producers and intensive efforts of dairy cooperatives in providing that balanced cattle feed, veterinary and healthcare services, and the availability of other infrastructural facilities have also played a positive role towards this increase in milk production in the state.

The Government of Maharashtra has identified Deoni, Dangi, Khullar, Gaolao, Devni, and Red Kandhari as indigenous breeds of cattle. Donor name has been resulting from Deoni Taluka of Latur district in Maharashtra.

Dairy sheds construction:

The Dairy sheds must have a floor space of 10 feet by 5.5 feet per animal with a 1.5% slope towards the drain. The floor must be through of rough concrete material. The sheds must be at least ten feet high. They may be constructed by using bricks, RCC, or can be fetched. Only the western side of the shed must be walled while the other 3 sides must be left open. However, the open sides must be enclosed with a gunny cloth during winter to protect the animals from cold. There should also be a provision for sprinkling water on the animals every half an hour during the summer. This reduces heat stress to a huge extent. The eastern side of the shed is released outdoors for free-roaming space. The roaming area is enclosed with trees providing shade.

Housing management:

Good housing plays a major role in keeping the animal healthy, diseases free and productive. For proper production, you should give your animal the required space within the house. Generally, 40 square feet within the shed and 80 square foot open space is required per animal.

In small-scale production for twenty animals, you have to ensure the availability of a 3000 square feet land area. For medium-scale producers with hundred animals, 13,000 to 15,000 square foot space is required. However, ensure accessibility of all types of essential facilities in the house. Essential facilities include proper ventilation, sufficient flow of fresh and clean air, satisfactory space, etc.

Feed management:

Dairy farming provides the main source of income to farmers and dairy entrepreneurs. Traditionally Dairy farming has been an important means of generating supplemental income and service for Agriculture, farming communities, particularly those pertaining to the small and marginal categories. But in the recent past Dairy farming as a viable, profitable enterprise has become increasingly popular among the farming community, having an eye on maintaining high-yielding dairy animals and is being looked upon as a potent means of diversification in agriculture. Besides producing milk and draft power, the dairy animals are also the best source of farmyard manure, which is a good quality source of organic matter for providing soil fertile.

The crop by-products in turn are usefully utilized for feeding the animals. Though the total milk production in the country as per current estimates have crossed 102 million tones/annum mark and is 15 percent of the world milk production yet and per capita accessibility of milk is still about  232 grams per day against the minimum requirement of 284 grams per day as recommended by ICMR. The regular productivity of our animals is still close to 1050 liters per annum, which is far below the world average of above 3000 liters milk and milk production account for 9.2 and 12.4 percent of protein intake in rural and urban areas, respectively, which is higher than the protein intake by non-vegetarians through animal products. The performance of the Indian dairy sector has been relatively impressive.

Dairy equipment:

There is more equipment required for Dairy farming like milk cans, milk analyzers, dairy milking machines, portable milking machines, milk analyzer machines, cream separators, milk testing centrifuges, milk testing equipment, butter churner.

Read this: Backyard Fish Farming Guide .

Dairy farming is an important basis of constant subsidiary income. The small and poor farmers can purchase one to 20 animals as per their need and capacity to maintain. If any bank accepted by Indian Reserve Bank sanction loan for any dairy animal cow and buffalo, the beneficiary can get an interest subsidy @ 12 percent interest on the bank loan amount. Dairy farming is a great unorganized sector in India and a major source of livelihood in rural areas. In an effort to take in structure in the dairy farming industry and provide assistance for setting up dairy farms, the Department of Animal Husbandry, Dairying and Fisheries launched the “Venture Capital system for Dairy” in 2005. The system provided for interest-free loans for setting up dairy units and as of 31st March 2010, nearly 15,268 dairy farms enjoyed interest-free loans to the tune of Rs.146.91 crores in India. Following the success of the Venture Capital Scheme for Dairy, the Government in 2010 decided to launch the Dairy Entrepreneurship Development Scheme through NABARD.

DEDS (Dairy Entrepreneurship Development Scheme) is a central government subsidy to promote Dairy farms. The objectives of the DEDS scheme are as follows:

• To encourage the setting up of modern dairy farms for the production of clean milk
• To support heifer calf rearing thereby conserve good breeding stock
• To bring structural changes in the unorganized sector so that primary processing of milk can be taken up at the village level itself.
• To bring about up-gradation of quality and traditional technology to handle milk on a profitable scale.
• To produce self-employment and provide infrastructure, mainly for the unorganized sector.

The establishment of small dairy units with crossbred cows/ indigenous descript milch cows, graded buffaloes up to ten animals.

• Investment: Rs 5.00 lakh for ten animal units – minimum unit size is two animals with an upper limit of 10 animals.
• Subsidy: 25% of the outlay (33.33 % of SC / ST farmers,) as back-ended capital subsidy subject to a ceiling of Rs 1.25 lakh for a unit of ten animals (Rs 1.67 lakh for SC/ST farmers,). The maximum acceptable capital subsidy is Rs 25000 (Rs 33,300 for SC/ST farmers) for two animal units. The subsidy shall be limited on a pro-rata basis depending on the unit size.
• Though one can earn excellent Profit Margins from Cow Dairy Farms, it also requires a huge investment. The Cost of Cow Dairy Farms is high. Small farmers may not be able to begin Cow Dairy Commercially.
• It requires nonstop maintenance. You have to clean the Cow Sheds; you have to clean the Cows daily to keep a clean environment.
• Cow Dairy farm requires long working hours from cow dairy labors. You should also hire skilled labor for the Cow Dairy farm who will charge you more.

In case if you are interested in this: Quail Farming Business Plan .

How to Make Houseplants Bushy: Effective Tips and Ideas

Innovative strategies for boosting coconut pollination and yield, pollination strategies for maximum pumpkin yield, the complete guide to chicken fattening: strategies for maximum growth.

• Natural Solutions for Tulip Problems: 100% Effective Remedies for Leaf and Bulb-Related Issues

Revolutionizing Citrus Preservation: Towards a Healthier, Greener Future

• Natural Solutions for Peony Leaf and Flower Problems: 100% Effective Remedies
• Maximizing Profits with Avocado Contract Farming in India: A Comprehensive Guide
• Natural Solutions for Hydrangea Problems: 100% Effective Remedies for Leaf and Flowers
• The Ultimate Guide to Choosing the Perfect Foliage Friend: Bringing Life Indoors
• From Sunlight to Sustainability: 15 Ways to Use Solar Technology in Agriculture
• The Ultimate Guide to Dong Tao Chicken: Exploring from History to Raising
• The Eco-Friendly Makeover: How to Convert Your Unused Swimming Pool into a Fish Pond
• Mastering the Art of Delaware Chicken Farming: Essentials for Healthy Backyard Flocks
• 20 Best Homemade Fertilizers for Money Plant: DIY Recipes and Application Methods

How to Craft a Comprehensive Free-Range Chicken Farming Business Plan

• Brighten Your Flock: Raising Easter Egger Chickens for Beauty and Bounty
• How to Optimize Your Poultry Egg Farm Business Plan with These Strategies
• Subsidy for Spirulina Cultivation: How Indian Government Schemes Encouraging Spirulina Farmers
• Ultimate Guide to Raising Dominique Chickens: Breeding, Feeding, Egg-Production, and Care
• Mastering the Art of Raising Jersey Giant Chickens: Care, Feeding, and More
• Ultimate Guide to Raising Legbar Chickens: Breeding, Farming Practices, Diet, Egg-Production
• How to Raise Welsummer Chickens: A Comprehensive Guide for Beginners
• How to Protect Indoor Plants in Winter: A Comprehensive Guide
• Ultimate Guide to Grow Bag Gardening: Tips, Tricks, and Planting Ideas for Urban Gardeners
• Guide to Lotus Cultivation: How to Propagate, Plant, Grow, Care, Cost, and Profit
• Agriculture Drone Subsidy Scheme: Government Kisan Subsidy, License, and How to Apply Online

16 COMMENTS

I am interested in establishing a dairy farm at my farmland in Wardha district of Maharashtra, with atleast 10 animals. If possible, please guide me for submitting proposal and obtaining loan from NABARD.

I am intrested in establish a dairy farm at my farmland in Amravati Districtof Maharashtra state with 10 animals .please guide me for submitting proposal and obtaining loan from NABRD.

IAM FROM LATUR DISTRICT, TAL- AUSA HAVING AGRICULTURAL FARM NEARLY 16 ACRES… WANT TO ESTABLISH DAIRY FARMING PROJECT WITH MINIMUM 10 UNITS… KINDLY GUIDE…

Iam From Satara Iam Also Interested For Dairy Farming Please Guide ….iam Civil Engineer But Iam Not Satisfied With My Work…i Was Interested From My 1st Day Of Job..but No One Guide Me Properly… But Now I Wanted To Start The Dairy Farming At Any How Condition.

Hi, I am interested in dairy farm. Can you please help me with more details

Hi, iam form Junner Taluka district Pune. iam interested in Dairy farming and start the farm with 10 cows. I have my own land, so please guide me …

I want to take this scheme for dairy farm please help me detaaily

I wish to start dairy farming in my village. Can you please guide me ? How to apply for NABARD loans and subsidies schemes?

I am interested to start cow heifer calves farming in sangli. I am an agri. Engineer.

I want to start dairy farming in my village. Can you guide me more like where I will get good quality cows, loan, etc…

i am interested

I am interested to start goat farming and layer farming with govt scheme ,can you help me ,how to apply

Startup lon me help plz sir

I have an startup ideas and I want to make big dream project so gives us yours contribution

I want start dairy farm and already started with 3 cows but my dream is big so plz guide me for govt scheme and loan process .

Want to start with 10 cow unit. More than money I need information about equipment sourcing, medical support and offer support for the herd.

LEAVE A REPLY Cancel reply

Save my name and email in this browser for the next time I comment.

Natural Solutions for Tulip Problems: 100% Effective Remedies for Leaf...

Natural solutions for peony leaf and flower problems: 100% effective..., maximizing profits with avocado contract farming in india: a comprehensive..., natural solutions for hydrangea problems: 100% effective remedies for leaf..., the ultimate guide to choosing the perfect foliage friend: bringing..., from sunlight to sustainability: 15 ways to use solar technology..., the ultimate guide to dong tao chicken: exploring from history..., the eco-friendly makeover: how to convert your unused swimming pool..., mastering the art of delaware chicken farming: essentials for healthy..., 20 best homemade fertilizers for money plant: diy recipes and..., brighten your flock: raising easter egger chickens for beauty and..., how to optimize your poultry egg farm business plan with..., subsidy for spirulina cultivation: how indian government schemes encouraging spirulina..., ultimate guide to raising dominique chickens: breeding, feeding, egg-production, and..., borewell drilling cost, pump price, and pipe cost, polyhouse subsidy, cost, profit, project report, tractor subsidy, bank loan, eligibility, schemes, process, malabar neem project report details guide, cold storage project report, cost and subsidy, mushroom farming project report, cost and profit analysis.

How To Start Dairy Business In India? [Business Tips & Steps]

Table of Contents:

1. Is Dairy Business Profitable?

2. the market of the dairy business, 3. how to start dairy business, 4. dairy business plan, 5. which animal to select cow or buffalo, 6. dairy business in india- the legal requirement, 7. how can i get a dairy loan from nabard, 8. key takeaways.

Starting a dairy farm is ordinarily referred to as 'an all-season opportunity' as there is a steady demand for milk and milk products in India or anyplace in the globe. It demands 14 to 18 hours per day towards the business. Milk production in India is always on a high with over 3% – 4% increase each year.

For all these reasons, the dairy farming business is emerging as a thriving market for business people. The operation of a dairy farm is an amalgamation of extensive efforts, a significant amount of time, and useful resources. Along with these come a multitude of exercises such as cleaning the farm, management of sheds, feeding the cattle, or even the washing and milking of animals. Let's understand how you can get started with one.

So who are the consumers of the dairy products if you are to start the dairy business? The study of Income groups, geography, and whether household types are nuclear or joint family is necessary to identify various categories of highest-selling dairy products. Also, pertinent questions like a farm of cow dairy or that of a buffalo dairy will take us to the study of the consumption patterns and demand of the market. The buffalo milk has higher fat than that of cow milk.

Again, many families in India boil milk despite milk being pasteurised to extract the 'Malai' out of the milk and prepare ghee at home. This is economical with the added benefit of consuming homemade ghee. But again there are areas in India where there is a high density of nuclear families and they have a high disposable income. These families will favour buying low-fat milk and they will afford a premium quality of cow milk. Again, regions in India with a higher population density of children who are less than 10 years of age will show higher demand for the category of A2 desi cow milk as it is comfortable to digest.

Let's understand what a Dairy Business plan consists of First is the introduction which outlines the nature of the business, its scope and objectives, the principal problems and the financial summary. The Mission, vision and objectives of the company contain the goals of the dairy business like producing the best quality milk or products or providing customer satisfaction by giving value for money.

The location details and the history of the company: It commonly consists of data linked to where the company is situated in a particular region. Details of the area whether owned, rented or leased should be included. The details of the cattle and farm with more information about the equipment: Data of complete details of total cattle used in the business and the different varieties of equipment acquired with their billing details are also important.

Marketing Strategy of the dairy business- The plan needs to have every information about different business proposals, marketing plans, commercials, new investments to be initiated and details of campaigns of the brand. Execution of the Plan- This should describe business plans concerning its implementation and management with forecasted timelines for fulfilment. Forecast of goals for the subsequent five years, with yearly analysis and practical information and details of a total of the permits and licenses are required to start this business.

Also Read: Best Milk Brands in India

So let's have a look at the components of the dairy farming business which are to be utilised before and after starting the business:

• Land: those who own the farm are required to keep cultivated fields or land for producing fodder yields for the cattle. Its size depends on the total number of cattle which are kept. Normally, 1 acre of land is adequate to feed 7 to 10 cows.
• The required breed of cattle and their vaccination : For more milk, the cattle breeds are required to be selected well. For disease control of cattle and to protect their health, a proper vaccination schedule needs to be followed.
• Shed: It is a covered area in the farmland to be built before taking in cattle; this is where the cattle are to be kept.
• Cattle fodder and water: These are to be kept in abundance, as water is required for the growth of green fodder and cattle nourishment.

Cows of good quality cost around Rs.1500 to Rs.2000 per litre of milk production per day. Cows breed frequently giving one calf every 13-14 months in the interval. Being more docile, they can be managed easily. Holstein and Jersey's crosses have well accustomed to the Indian climate. The fat percentage of cow's milk is lower than the Buffaloes. In India, there are good buffalo breeds like Murrah and Mehsana. Buffalo milk has more requirements for producing butter and butter oil (Ghee).

Buffalo milk is also favoured for preparing tea. Again, buffaloes can be kept on more coarse crop residues, thus reducing feed cost. Buffaloes require a cooling facility. Following the Indian situation, a dairy farm should consist of at least 20 animals like ten cows and ten buffaloes. This strength can comfortably go up to 100 animals in the proportion of 50:50 or 40:60. Post that reviewing your strength and market potential required.

Also Read: Best Skimmed Milk Brands in India

It varies across states depending on whether the business also intends to process milk and manufacture products. For a normal individual dairy farm, the first point of contact is the local area veterinary and dairy development department. If your farm is a registered dairy co-operative society, then no other government authority is required to be contacted. License is from veterinary or related officers of municipality, corporation, or local panchayat. If it's a large farm, then permission may be required from the pollution control board. The standards are BIS (BUREAU OF INDIAN STANDARDS) in connection with a dairy farm. These include:

• BIS IS 11799:1986 (R2002): for Cattle Housing In Rural Areas
• BIS IS 11942:1986 (R2002): for Gaushalas and Other Organized Milk Producers
• BIS IS 12237:1987 (Reaffirmed 2004): for a loose housing system for animals.

Up to 33% Subsidy on Loans which can be Rs. 7 Lakh for Opening Dairy Farm. The National Bank for Agriculture and Rural Development (NABARD) initiated a subsidy scheme under Dairy Entrepreneurship Development Scheme (DEDS) provides farmers with benefits in getting subsidies on dairy farming loans through approved banks.

Farmers can get a 33.33% subsidy of the entire project cost on dairy farming loans amounting up to Rs. 7 lakh by visiting the approved Regional Rural Banks (RRBs). Or the commercial and co-operative banks. The applicants can also gather all necessary information related to subsidy and loan facilities from the nearest bank's representative.

It is not child’s play to maintain a cattle farm. Yet with much zeal and technology at hand, it can yield profits. We should be prepared for a few challenges like cattle breeding, and the availability of milk which is dependent on nature; sometimes these factors can be beyond our control. Alert, hardworking, and responsible managers can do magic. Quality control is also necessary at every step of production.

Stay updated with new business ideas & business tips with OkCredit blogs in English, Hindi, Malayalam, Marathi & more! Download OkCredit now & get rid of your bookkeeping hassles. OkCredit is 100% Made in India.

Q. How much does it cost to start a dairy farm in India?

Ans- To start a dairy business in India , investment costs can range anywhere between 10 to 20 Lakh Rupees if you want to establish your dairy business plan in a rural, small-town or urban area of India.

Q. How do I start a dairy business?

Ans- Follow these steps to understand how to start a dairy business in India:

• Choose a Good Location
• Choose the type of cow or buffalo
• Register your dairy business with respective authorities
• Get all your licences and permits
• If you're farming with cattle, rent or buy the necessary types of equipment
• Create a market strategy for your target customers
• Manage your Finances/Investments

Q. Is dairy business profitable in India?

Ans- Since ancient times, dairy farming and business have existed in India as one of the most in-demand businesses. Apart from standing straight to the test of time, dairy farming is a safe and profitable business in India.

Q. How many cows do you need to start a dairy farm?

Ans- A minimum of 20 animals i.e. 10 cows and 10 buffaloes is needed to start a dairy business in India. The strength will differ as your business expands and you can equalise the animals' ratio as per your business's demands and needs.

Q. Which is the biggest dairy farm in India?

Ans- Bhagyalaxmi Dairy Farm is the largest dairy in the world. Located in Pune, Maharashtra, India has the world's largest dairy farm and is also the biggest milk producer.

Q. What is the full form of Amul?

Ans- The full form of Amul is Anand Milk Union Limited.

Q. How safe is dairy business?

Ans- As dairy farming is high in demand and eco-friendly plus needs low skilled labourers, it is a very safe business in India. Since the dairy market is active all around the year, the location selection doesn't remain a constraint anymore. It needs a low amount of investment, and the cow dung produced by the animals can be used to manufacture organic manure and also sent to biogas plants for production purposes.

Q. What are the legal requirements for setting up of dairy farm?

Ans- The legal requirements for starting a dairy business in India are:

• You need a minimum of 3000 square feet on land to accommodate at least 20 animals.
• Before expanding to 100 animals you should check your market potential.
• For a dairy farm loan, you will need- Aadhaar Card, voter id, driving license, and PAN Card.
• Address proof like- Utility bills, Aadhar and ration card.
• Past 6 months salary slip
• Passport size photographs
• Registration proof of dairy business

Q. How many acres do you need for a dairy farm?

Ans- If you go as per the thumb rule of dairy farming, a decent space of 1.5 to 2 acres should be good enough to start a dairy business in India . You also need to keep some land aside for fodder cultivation depending on soil type, rainfall and irrigation for approx 10 cows in the beginning.

Q- Cows of which breeds are used in India for more milk?

Ans: Tharparkar, Sahiwal, Red Sindhi, and Gir.

Q- What is the production capacity of milk by jersey cow each day?

Ans: 30 to 35 litres per day and a yearly average of 5000 to 8000 litres.

Q- How many calves can be grown in a year?

Ans: For daily production of milk, the minimum number of calves is one as they give birth in 12 to 14 months. A cow's life span is 6 to 8 years, so it can give birth to 4 to 6 calves.

Q- What are the different types of buffaloes that can be used?

Ans: Jaffarabadi, Murrah, Mehsana, Nil Ravi, Haryana, Surti, and others.

Q- How much does it take to feed daily a cow in a year?

Ans: Though it depends upon the quantity of milk produced, yet the cost for every 20 litres of milk production for a cow weighing 500 kg, is between Rs 250 to 500.

Sukanya Mukherjee

Check out the best of small business ideas, information on GST, business tips & tricks & more.

Recent Posts

Cable manufacturers in india [5 best manufacturers], air compressor manufacturer in india [top 11 manufacturers], pet bottle manufacturers in india [top 7 manufacturers], paint manufacturers in india [6 best manufacturers], silk saree manufacturers in india [best manufacturers], you might be interested in, foreign direct investment(fdi) 101: a complete guide, series funding [types, how it works and more], sustainable architecture ideas that can improve our lives.

• PRO Courses Guides New Tech Help Pro Expert Videos About wikiHow Pro Upgrade Sign In
• EDIT Edit this Article
• EXPLORE Tech Help Pro About Us Random Article Quizzes Request a New Article Community Dashboard This Or That Game Popular Categories Arts and Entertainment Artwork Books Movies Computers and Electronics Computers Phone Skills Technology Hacks Health Men's Health Mental Health Women's Health Relationships Dating Love Relationship Issues Hobbies and Crafts Crafts Drawing Games Education & Communication Communication Skills Personal Development Studying Personal Care and Style Fashion Hair Care Personal Hygiene Youth Personal Care School Stuff Dating All Categories Arts and Entertainment Finance and Business Home and Garden Relationship Quizzes Cars & Other Vehicles Food and Entertaining Personal Care and Style Sports and Fitness Computers and Electronics Health Pets and Animals Travel Education & Communication Hobbies and Crafts Philosophy and Religion Work World Family Life Holidays and Traditions Relationships Youth
• Browse Articles
• Learn Something New
• Quizzes Hot
• This Or That Game New
• Train Your Brain
• Explore More
• Support wikiHow
• About wikiHow
• Log in / Sign up
• Occupations

How to Start a Dairy Farm

Last Updated: March 11, 2024 Approved

This article was co-authored by Karin Lindquist . Karin Lindquist earned a BSc in Agriculture as an Animal Science major from the University of Alberta, Canada. She has over 20 years of experience working with cattle and crops. She's worked for a mixed-practice veterinarian, as a sales representative in a farm supply store, and as a research assistant doing rangeland, soil, and crop research. She currently works as a forage and beef agriculture extension specialist, advising farmers on a variety of issues relating to their cattle and the forages they grow and harvest. There are 9 references cited in this article, which can be found at the bottom of the page. wikiHow marks an article as reader-approved once it receives enough positive feedback. This article received 105 testimonials and 92% of readers who voted found it helpful, earning it our reader-approved status. This article has been viewed 1,337,100 times.

Dairy farms take a lot of money and capital to start up, way more than a meat operation does. Know what you're getting into and how you want to get into it before you decide to start a dairy farm. Even if you grew up on a farm, managing your own means sitting down for long, careful planning sessions. This guide will help you through these, but remember that local knowledge is invaluable for any farmer.

Planning Your Dairy Farm

• Rule out breeds that can't thrive in your climate.
• For each breed, divide annual upkeep cost by annual milk production to find production cost per unit of milk.
• Is there local demand for the breed's milk (based on species and milk fat %)? What about for butter and cheese (where a high fat % is useful)?
• How much time and money does it take to raise a calf to milk-producing age? How much can you sell the male calves for?

• Livestock need about 4% of their weight in forage each day. Ideally, your pasture should produce more than this at peak season, so you can stockpile the surplus for winter.
• Renting land is usually better than purchasing for a new farm. Wait until your farm is well-established and you no longer need the financial flexibility.

• Artificial insemination programs are now widespread in India and many African countries. The savings are not as significant and the programs vary in quality, but it is still usually worth it.
• Male:female herd ratio varies between species and with the male's age. A young bull can typically service 20–25 cows, while a healthy, mature bull may be able to handle up to 40. [2] X Trustworthy Source University of Georgia Cooperative Extension Division of the University of Georgia focused on research and community education Go to source

• If this is all new to you, try to get some work experience on another dairy farm first.

• A sterile facility for storing milk, and for pasteurizing if required in your area
• Dry, sunny sheds or barns protected from weather and temperature changes
• Milking parlor with stanchions
• Feed storage and manure storage
• Separate living space for calves
• Equipment (including tractors) and equipment storage area
• Well for watering cattle, plus water transport system to tanks in pasture
• Irrigation system for pasture (optional) [5] X Research source
• Note — if possible, give yourself room to expand to a larger herd

• Contact government institutions about subsidies and loans for farmers before you take out a loan from a bank.
• Use the average milk prices (or slightly lower) over the past few years when estimating future profits. You don't want your business to go under if milk prices drop.
• As a rule of thumb, you'll need one laborer per 10 milk animals, and one per 20 "dry" animals. [7] X Research source This includes you and your family.

Learning the Basics

• Equipment shared between farms can spread disease. Try to confirm where the equipment has been used and whether the animals there were healthy. [8] X Research source
• Disease-carrying ticks are a major problem for livestock. [9] X Research source Inspect animals for ticks regularly, and keep the shed area clear of brush.

• Mineral licks and/or mineral supplements are an important part of the animal's diet.
• Moldy feed or feed stored in the same area as pesticides and other contaminants can transfer dangerous toxins to the milk. [10] X Research source
• Dairy animals have high nutrition requirements compared to animals raised for meat. Improper nutrition can lead to lower milk production or lower quality milk.

• If you've never milked an animal before, learn how to milk a cow or goat.

• Unlike farms that raise livestock for meat, you will be calving all year round to keep milk production steady. Keeping track of where each animal is in the cycle is vital so you can stick to a plan that keeps your income as regular as possible.

Community Q&A

• Herd health is very important for dairy operations. Dairy cows can get sick quite easily, and are more prone to injury to their feet and udders than beef cows are, and are also prone to milk fever and ketosis after calving. In order to have a healthy dairy herd, stringent health practices must be in place. Thanks Helpful 1 Not Helpful 0
• Make sure you have good practices to make your cows as comfortable as possible during the time you're milking them. Thanks Helpful 1 Not Helpful 0
• Allow your calves to milk for at least a month to give them enough strength. Thanks Helpful 1 Not Helpful 0

• Don't go in to this operation thinking it's going to be a smooth ride. You will be very busy from before sunrise to past sunset every day, doing everything from milking cows to red tape to fixing machinery. It helps to have trusty hired hands, but you will need to supervise them to keep the farm running smoothly. Thanks Helpful 91 Not Helpful 40
• Starting a dairy farm is very expensive. Going too far into debt can be very risky without a second job to rely on, since a shift in grain or milk prices could bankrupt you. If you don't have the finances yet, consider raising animals for meat instead. Thanks Helpful 79 Not Helpful 37

You Might Also Like

• ↑ https://cias.wisc.edu/beginning-farmers/starting-your-own-dairy-farm/
• ↑ http://extension.uga.edu/publications/detail.cfm?number=C553
• ↑ http://www.vethelplineindia.co.in/starting-a-dairy-farm-india/
• ↑ http://www.yourarticlelibrary.com/dairy-farm-management/dairy-cattle-housing-and-layout-of-dairy-farm/36250/
• ↑ http://onpasture.com/2014/06/16/should-i-irrigate-my-pastures/
• ↑ https://www.sites.ext.vt.edu/newsletter-archive/dairy/2004-02/lactation.html
• ↑ http://www.vethelplineindia.co.in/wp-content/uploads/2012/12/GoodDairyFarmingPractice_FAO.pdf
• ↑ http://agrifarming.in/dairy-farming
• ↑ http://dairy.ahdb.org.uk/technical-information/animal-health-welfare/cow-culling/

About This Article

If you want to start a dairy farm, decide which species and breed you'd like to keep, such as cows, goats, or water buffalo. Then, choose a food source, such as feed, hay, or grazing, and with the cost of labor and land in mind. Once you've decided on these, make a breeding plan, which might involve paying for a bull's service or doing artificial insemination. Make sure you know about the care requirements for dairy animals of all ages, since you will have both adult and baby animals. When you're ready to start the farm, make sure you have all permits in order and make a business plan to propose to investors. For tips on learning the basics of dairy farming and taking care of dairy animals, read on! Did this summary help you? Yes No

• Send fan mail to authors

Reader Success Stories

Mohammed Adil Sayyed

Feb 17, 2020

Did this article help you?

Shah Md. Akramul Hoque

Jul 15, 2016

Parth Kanouje

Jan 18, 2021

Oscar Kithuka

Apr 29, 2017

Annavarapu Venkateswarlu

Jul 6, 2020

Featured Articles

Trending Articles

Watch Articles

• Terms of Use
• Privacy Policy
• Do Not Sell or Share My Info
• Not Selling Info

Get all the best how-tos!

Sign up for wikiHow's weekly email newsletter

28+ SAMPLE Dairy Farm Business Plan in PDF

Dairy farm business plan, 28+ sample dairy farm business plan,  a dairy farm, benefits of agriculture, tips before starting a dairy farm business, how to start your own farm, is operating a dairy farm profitable, how much does a cow cost, how do i purchase a cow.

4 Mistakes in Dairy Farm Business Plan

Dairy Farm Industry Business Plan

Dairy Farm Two Year Business Plan

Dairy Farm Development Business Plan

Starting a Dairy Goat Business

Farm Milk Products Business Plan

Small Holder Dairy Farm Business Plan

Dairy On-Farm Business Plan

Dairy Farm Expansion Business Plan

DairyMan Farm Business Plan

Cow Dairy Farm Business Plan

Dairy Farm Business Planning

Vermicomposting on Dairy Farms Business Plan

Dairy Farmer Business Plan

Mir Dairy Farm Business Plan

Dairy Farming Business Plan

Dairy Farm Summary Business Plan

Cow-Calf Business Plan

Free Dairy Farm Business Plan

Dairy Farm Strategic Business Plan

Dairy Farm Growth Business Plan

General Dairy Farm Business Plan

Dairy Farm Processing Business Plan

Small Dairy Farm Business Plan

Professional Dairy Farm Business Plan

Value-Added Dairy Farm Business Plan

New Dairy Farm Business Plan

Formal Dairy Farm Business Plan

What is  a dairy farm, 1. create a business plan and conduct a swot analysis, 2. consult the professionals, 3. establish a crop and feeding program, 4. develop a waste management strategy, 5. build your equity over time, 6. farming of dairy cows is a biological systems, 1. select a product to create, 2. acquaint yourself with the ins and outs of your product, 3. determine your financial situation, 4. purchase your property, 5. plan & strategize, share this post on your network, file formats, word templates, google docs templates, excel templates, powerpoint templates, google sheets templates, google slides templates, pdf templates, publisher templates, psd templates, indesign templates, illustrator templates, pages templates, keynote templates, numbers templates, outlook templates, you may also like these articles, 5+ sample investment company business plan in pdf.

What do you do when you have tons of spare cash lying around your home or burning a hole in your wallet or expensive jeans pocket? For some people, the…

41+ SAMPLE Unit Plan Templates in PDF | MS Word

As a teacher, you might know about every school policy, the steps to keep classrooms safe for intellectual development, how to set up an organized classroom, and the proposed…

browse by categories

• Questionnaire
• Description
• Reconciliation
• Certificate
• Spreadsheet

Information

• privacy policy
• Terms & Conditions

विनामूल्य सदस्यता लॉगिन Suggestion Marathi Hindi

• शेती आधारित उद्योग
• थोडक्यात माहिती
• – बाजार समिती नुसार
• – शेतमाल नुसार
• एपीएमसी बाजारपेठा
• नियम आणि अटी
• संपर्क साधा
• कृषी बातम्या
• April 18, 2021

योगेश मुरकुटे

• कृषिपूरक व्यवसाय (शेती आधारित व्यवसाय कल्पना) | Agriculture business ideas in Marathi

शेती पुरक व्यवसाय – ग्रामीण भागातील व्यवसाय संधी | Agriculture business ideas list in marathi : शेतीत चांगले पैसे मिळवण्याचे विविध मार्ग आहेत. शेती पुरक व्यवसाय करणे आज काळाची गरज आहे कारण शेतकऱ्यांना वेगवेगळ्या संकटाना तोंड द्यावे लागते जसे अवकाळी पाऊस , दुष्काळ , कर्ज इ.

• उत्पादनक्षम संसाधने – खाद्य, बियाणे, खत, उपकरणे, ऊर्जा, यंत्रणा इत्यादी
• कृषी वस्तू – अन्न व फायबरच्या कच्च्या आणि प्रक्रिया केलेल्या वस्तूं
• सोयीस्कर सेवा – पत, विमा, विपणन, स्टोरेज, प्रक्रिया, वाहतूक, पॅकिंग इ.

शेती पुरक व्यवसाय | Agriculture business ideas in Marathi

• कृषी फार्म | Agricultural Farm पैशांची गुंतवणूक करून एखादे कृषिक्षेत्र | Krishi farm, तयार करून शेती सुरू करता येते. तुम्ही स्थानिक मागणीनुसार शेतातून पीक तयार करून त्या स्थानिक पातळीवर विकू शकता. वितरण वाहिनी चा वापर करून तुम्ही शेत माल दूरच्या भागासाठी उत्पादनाची पूर्तता करू शकता.
• खत वितरणाचा व्यवसाय | Business of fertilizer distribution
• गांडूळखत सेंद्रिय खत उत्पादन | Vermicompost Organic Fertilizer Production
• बियाणे उत्पदनाचा व्यवसाय | Seed production business plan
• वाळलेल्या फुलांचा व्यवसाय | Dried Flower Business
• सेंद्रिय फार्म ग्रीन हाऊस | Organic Farm Green House
• मशरूम शेती व्यवसाय | Mushroom Farming Business
• हायड्रोपोनिक रिटेल स्टोअर | Hydroponic Retail Store
• सूर्यफूल शेती | Sunflower Farming
• लावेपालन – लहान पक्षी पालन | Quail bird farming
• औषधी वनस्पती | Medicinal Herbs Farming
• रजनीगंधा शेती | Rajanigandha Farming
• कोळंबी माशाची शेती | Shrimp Farming
• मका शेती लागवड तंत्रज्ञान | Corn farming in marathi
• झेंडूची फुल शेती माहिती | Marigold farming in Marathi
• गुलाब शेती | Rose Farming
• स्ट्रॉबेरी फार्मिंग | Strawberry Farming
• केळीच्या सालापासून खत | Fertilizer from banana peel
• सेंद्रिय खत | Organic Fertilizer
• फळांचा रस उत्पादन | Fruit Juice Production
• व्हिनेगर बनवण्याचा व्यवसाय | Vinegar manufacturing business marathi
• पशुधन खाद्य उत्पादन | Livestock Feed Production
• पशुसंवर्धन | Pashusavardhan
• बटाटा पावडर | Potato Powder
• खजुर शेती – लागवड | khajur sheti lagwad mahiti
• दुधाचे कोठार किंवा पार्लर | Milk parlour info in marathi
• सेंद्रिय खत उत्पादन | Organic fertilizer production
• फ्लॉवर व्यवसाय | Flower Business
• ग्रीन हाऊस फ्लॉवर एक्सपोर्ट | Green House Flower Export
• वाळलेल्या / वाळलेल्या फुलांचे उत्पादन | Production of dried / dried flowers
• फुलवाला | Florist
• सेंद्रिय शेती | Organic Farming
• सेंद्रिय रेशीम कपड्यांचे उत्पादन | Production of Organic Silk Fabrics
• सेंद्रिय बागकाम | Organic Gardening
• ऑयस्टर मशरूमचे उत्पादन | Production of oyster mushrooms
• मशरूम ओळख | Mushroom identification
• मशरूम लागवडीची आवश्यक बाब | Essential matters of mushroom cultivation
• मशरूम लागवड प्रक्रिया | Mushroom planting process
• मशरूमचे औषधी गुणधर्म | Medicinal properties of mushrooms
• गॉरमेट आणि औषधी मशरूम वाढवा | Grow Gourmet and Medicinal Mushrooms
• मधमाशी पालन व्यवसाय | Bee Keeping Business
• मधमाशी ग्रीक बास्केट पोळे | Bee Greek Basket Hive
• मधमाशी पालन | Beekeeping
• मधमाशी पालन: सद्य आणि भविष्यातील संधी | Beekeeping: Current and future opportunities
• बीस वॅक्स प्रक्रिया | Beeswax Processing
• मधमाशांच्या पोळ्या भाड्याने द्या | Rent Out Bee Hives
• कृषी-शेती ब्लॉगिंग | Agro-Farming Blogging
• शेती व्हिडिओ बनवा | Make Farming Videos
• सार्वजनिक भाषण व प्रात्यक्षिके | Public Speaking and Demonstrations
• इंटरनेटवर बियाणे आणि वनस्पतींची विक्री करा | Sell Seeds and Plants Over the Internet
• किराणा ई-शॉपिंग पोर्टल | Grocery E-Shopping Portal
• गोगलगाई शेती | Snail Farming
• मासे पालन | Fish Farming
• लहान पक्षी अंडी पालन | Quail Egg Farming
• भाजीपाला शेती | Vegetable Farming
• दुग्धशाळा | Dairy Farming
• जत्रोफा शेती | Jatropha Farming
• बागायती पीक शेती | Horticulture Crop Farming
• शेळ्या व गायी चारा शेती | Fodder Farming for Goats and Cows
• शेतातील पीक शेती | Field Crop Farming
• कृमी शेती | Worm Farming
• ख्रिसमस ट्री फार्मिंग | Christmas Tree Farming
• बटरफ्लाय शेती | Butterfly Farming
• शैक्षणिक शेती | Educational Farming
• जत्रोफा शेती | Jatropha farming
• चारा पालन व्यवसाय | Fodder farming Business
• गुलाबाची शेती | Rose farming
• ससा शेती | Rabbit farming
• टिळपिया शेती | Tilapia farming
• कोई शेती | Koi Farming
• बटाटा चिप्स उत्पादन | Potato Chips Production
• फळे आणि भाज्यांची निर्यात | Fruits and Vegetables Export
• निर्यात करण्यायोग्य गुळ तयार करण्यासाठी शास्त्रीय पद्धती वापरा | Use classical methods to produce exportable jaggery
• बोटॅनिकल कीटकनाशक उत्पादन | Botanical Pesticide Production
• ब्रूम प्रोडक्शन | Broom Production
• बीज उत्पादन प्रमाणित | Certifies Seed Production
• आल्यापासून आल्याची उत्पादन माहिती | Ginger production information since arrival
• शब्दकोष उत्पादनाचे अर्थशास्त्र | Economics of lexicon production
• खवा उत्पादन तंत्र | Khawa production technique
• गुळाचे उत्पादन | Jaggery production
• शेंगदाण्यापासून दुधाचे उत्पादन | Milk production from groundnut
• यंत्रणेद्वारे दुग्धजन्य पदार्थांचे उत्पादन | Production of dairy products by machinery
• रेशीम उत्पादनापासून आर्थिक संक्रमण | Economic transition from silk production
• शिंपल्यांमधून मोत्याचे खरे उत्पादन | True pearl production from mussels
• सोया उत्पादन | Soy Production
• वीड किलर प्रॉडक्शन | Weed Killer Production
• मसाला उत्पादन | Spice Production
• फायरवुड प्रॉडक्शन | Firewood Production
• तेल उत्पादन | Oil Production
• लोकर उत्पादन | Wool Production
• पाळीव प्राणी खाद्य उत्पादन | Pet Food Production
• प्रमाणित बियाणे उत्पादन | Certified Seed Production
• अझोला प्रॉडक्शन | Azolla Production
• शेंगदाणा प्रक्रिया | Groundnut Processing
• काजू-नट प्रक्रिया | Cashew-nut Processing
• सोया बीन्स प्रक्रिया | Soya Beans Processing
• स्पाइस प्रक्रिया | Spice Processing
• काजू टर्फ प्रक्रियेची माहिती | Information on cashew turf processing
• काजू प्रक्रिया उद्योगाबद्दल मार्गदर्शन | Guidance on Cashew Processing Industry
• काजू प्रक्रिया उद्योग | Cashew processing industry
• ज्वारी प्रक्रिया उद्योग | Sorghum processing industry
• नारळ प्रक्रिया | Coconut processing
• नारळ प्रक्रियेद्वारे लघु उद्योग | Small scale industries through coconut processing
• फळांवर प्रक्रिया करताना | When processing fruit
• लिंबूवर्गीय फळांवर प्रक्रिया -1 | Process on citrus fruits-1
• लिंबूवर्गीय फळांवर प्रक्रिया -2 | Processing on citrus fruits-2
• लिंबूवर्गीय फळांवर प्रक्रिया -3 | Process on citrus fruits-3
• ज्वारीवर आधारित प्रक्रिया करणारे पदार्थ | Sorghum-based processing substances
• नट प्रक्रिया | Nut Processing
• माती परीक्षण प्रयोगशाळा | Soil Testing Lab
• कॅक्टस व्यवस्था | Cactus Arrangements
• कृषी उपकरणे भाड्याने | Agricultural Equipment Rental
• बकरी भाड्याने | Goat Rentals
• सभा किंवा मेळाव्यासाठी भाड्याने जागा | Rental Space for Meetings or Gatherings
• आपले फील्ड मेटल डिटेक्टिंग क्लबमध्ये भाड्याने द्या किंवा मेटल डिटेक्टरना आपली जमीन स्कॅन करण्यास परवानगी द्या | Rent Your Field to Metal Detecting Clubs or Allow Metal Detectors to Scan Your Land
• Landन्टीना, टर्बाइन्स किंवा सौर पॅनेलसाठी आपली जमीन भाड्याने द्या | Rent Your Land for an Antenna, Turbines, or Solar Panels
• विवाह आणि पक्षांसारख्या विशेष कार्यक्रमांसाठी आपली जमीन भाड्याने द्या | Rent Your Land for Special Events Like Weddings and Parties
• बस कंपन्यांसाठी पार्किंग ऑफर | Offer Parking for Bus Companies
• मोटरहोम, बोट आणि ट्रेलर स्टोरेज ऑफर करा | Offer Motorhome, Boat, and Trailer Storage
• आपले शेत लोकांसाठी उघडा | Open Your Farm to the Public
• डुक्कर | Piggery
• डुक्कर पालन आयोजित | Conducting pig rearing
• कॉर्न सेपरेटर | Corn Separator
• कॉर्न भूलभुलैया ऑपरेशन | Corn Maze Operation
• हॅचरी ऑपरेशन | Hatchery Operation
• फिश हॅचरी | Fish Hatchery
• कोकणातील मत्स्यपालनात आधुनिकतेची भर | Addition of modernity to Konkan fisheries
• खाजगी मासेमारी तलाव | Private Fishing Lakes
• कुक्कुट पालन | Poultry Farming
• पोल्ट्री बाजाराचा विस्तार होत आहे | The poultry market is expanding
• फ्रोजन चिकन उत्पादन | Frozen Chicken Production
• पिल्ले हॅचरी | Chicks Hatchery
• बास्केट विणकाम | Basket Weaving
• आटा गिरणी | Flour Milling
• कुल्हार चहा / दुधाचा व्यवसाय | Kulhar Tea/Milk Business
• चहाची लागवड | Tea plantation
• चहा वाढत आहे | Tea Growing
• लँडस्केप तज्ज्ञ | Landscape Expert
• डाळिंबाचे अर्थशास्त्र | The Economics of Pomegranate
• पेरू पासून डाळिंब आणि क्रश | Pomegranate and crush from Peru
• उसापासून पॅकेजिंग | Packaging from sugarcane
• खोवा, बर्फीसाठी योग्य पॅकेजिंग निवडा | Choose the right packaging for khowa, barfi
• पॅकेजिंग घटकांची योग्य निवड करा | Make the right choice of packaging components
• कवठापासून जाम, जेली बनवा | Make jam, jelly from kavatha
• चिकू, स्क्वॉशकडून जाम | Jam from Chiku, squash
• पेरू पासून जाम, जेली बनवा | Make jam, jelly from Peru
• चँटेरेल्सपासून मुरब्बा, जाम | Marmalade from chanterelles, jam
• कस्टर्ड सफरचंद पावडर, ठप्प, रबरपासून बनवा | Make from custard apple powder, jam, rubber
• भांडे रोपांची विक्री | Potted Plant Sales
• लागवड सेवा | Planting Service
• बॅकयार्ड प्लांट नर्सरी | Backyard Plant Nursery
• काजू पासून प्रक्रिया केलेले खाद्य | Processed foods from cashews
• अन्नधान्य | Foods from cereals
• बल्क खाद्यपदार्थ संपूर्ण | Bulk Foodstuff Wholesaling
• अलिंबी मार्गदर्शन | Alimbi guidance
• पनीर असे बनवा | Make paneer like this
• उद्योगाला मसाल्याच्या पिकांचा आधार | The basis of spice crops to the industry
• सुती चर्मपत्रातून कोळसा | Coal from cotton parchment
• काही पारंपारिक डेअरी उत्पादने | Some traditional dairy products
• फायदेशीर डेअरी व्यवसायाची गुरुकिल्ली | The key to a profitable dairy business
• केळीच्या सालापासूनचे धागे | Threads from banana peel
• केळी मधून मधुर आहार | Delicious food from bananas
• कढीपत्ता, कढीपत्ता, कढीपत्ता | Chutney, curry, marmalade from curry
• कॅरीकडून पॅन आणि लोणचे | Panies and pickles from Carrie
• कोकम प्रक्रिया | Kokum process
• कोकम प्रक्रियेतून विविध पदार्थ | Various substances from the kokum process
• मलई विभाजक, पास्चरायझर | Cream separator, pasteurizer
• अन्न गुणवत्ता | Food quality
• गॅलिटा पिके | Gallita crops
• गुलाबापासून गुलकंद बनवा | Make Gulkand from roses
• चिकू, बर्फी, चटणीची पूड | Powder from chiku, barfi, chutney
• ज्वारीपासून पापड, बिस्किटे | Papad from sorghum, biscuits
• ज्वारीपासून मधुर आहार | Delicious food from sorghum
• ज्वारीवर प्रक्रिया करा, आर्थिक नफा वाढवा | Process sorghum, increase economic profits
• कचरा शेतीतील कोळसा | Coal from waste farmland
• डाळ गिरणी | Dal mill
• सामरिक दुग्ध प्रक्रिया | Tactical Dairy Process
• तुती लागवडीची नवीन पद्धत | New method of mulberry cultivation
• तुतीची लागवड आणि रेशीम किडे | Mulberry cultivation and silkworms
• दुग्ध व्यवसाय | Dairy business
• दुग्धजन्य पदार्थांचे जतन करणे | To preserve dairy products
• दुग्धजन्य पदार्थांचे संरक्षण गुणवत्ता | Preservation quality of dairy products
• दुधाची चरबी वाढविण्यासाठी | To increase milk fat
• दुभत्या गायींची निवड | Selection of milch cows
• द्राक्षे पासून मनुका | Raisins from grapes
• नागपूर संत्राची मागणी | Demand for Nagpuri oranges
• चीज | Cheese
• किचन गार्डन | Kitchen garden
• प्रक्रियेद्वारे लिंबूवर्गीय किंमतीचे मूल्य | Value addition of citrus through process
• प्रौढ रेशीम किडा संगोपनासाठी फायदेशीर डहाळीची पद्धत | Beneficial twig method for adult silkworm rearing
• फळांचे लोणचे | Fruit pickles
• फळ, स्क्वॅशपासून सिरप बनवा | Make syrup from fruit, squash
• फुलझाडांचा सल्ला | Floriculture advice
• आवळा कँडी | Amla Candy
• बहुउद्देशीय आवळा आणि लिंबू | Multipurpose amla and lemon
• बोनसाई तयार करून व्यवसाय साधला जाऊ शकतो | Business can be achieved by creating bonsai
• पोत्यातून कँडी बनविणे | Making candy from sacks
• बेरीपासून चटणी, पावडर बनवा | Make chutney, powder from berries
• बेरी पासून रस, सरबत, स्वाश | Juice, syrup, squash from berries
• शेंगदाण्याच्या शेंगा | Groundnut pods
• दुधाच्या कंटेनर, यंत्रांची यांत्रिक साफसफाई | Mechanical cleaning of milk containers, machines
• रब्बी ज्वारी साले मधील संधी | Opportunity in Rabbi Sorghum Sale
• रेशीम उद्योग | The silk industry
• रेशीम उद्योग – उपयुक्त दुवे | The Silk Industry – Useful Links
• रेशीम उद्योग – येवला पैठणी | Silk Industry – Yeola Paithani
• रेशीम उद्योग – रेशीम निधी | Silk Industry – Silk Fund
• रेशीम उद्योग-वस्त्र उत्पादन | Silk industry-textile production
• रेशीम उद्योग-कीटक पालन | Silk industry-insect rearing
• रेशीम उद्योग-टसर रेशीम शेती | Silk Industry-Tusser Silk Farming
• रेशीम उद्योग – तुतीची रेशीम शेती | Silk Industry-Mulberry Silk Farming
• रेशीम उद्योग-तुती लागवड | Silk industry-mulberry cultivation
• रेशीम उद्योग-धागा उत्पादन | Silk industry-thread production
• रेशीम किडा पालन: लागवड | Silkworm rearing: Cultivation
• रेशीम किड्यांना थंडीपासून संरक्षण | Protection of silkworms from cold
• रेशीम व्यवसाय उद्यम आणि भविष्यात संधी | Silk business venture and future opportunities
• रेशीम शेतीवर भर दिला पाहिजे | Emphasis should be placed on silk farming
• शास्त्रीयपणे कांद्याची चाळ | Classically onion chawl
• कृषी आधारित उद्योगांकडून आर्थिक भरभराट | Economic prosperity from agro-based industries
• संकरीत नेपियरची लागवड | Cultivation of hybrid Napier
• समृद्धीचा मार्ग – रेशीम शेती | The path to prosperity – silk farming
• सुधारित तंत्रांसह चीज आणि खोवाची टिकाऊपणा वाढवा | Increase the durability of cheese and khowa with improved techniques
• सोयाबीनचा औद्योगिक वापर | Industrial use of soybeans
• सोयाबीनचे दूध, अंबाडी | Milk from soybeans, flax
• मळणी यंत्र | Threshing machine
• सौर बोगदा ड्रायर बद्दल | About solar tunnel dryer
• सौर ऊर्जेच्या मदतीने टोमॅटो पावडर बनविण्याची तंत्रे | Techniques for making tomato powder with the help of solar energy
• स्पिरुलिना |एकपेशीय वनस्पती प्रकल्प | Spirulina |algae project
• हरभरा चवदार लोणचे | Tasty pickles of gram
• हळद प्रक्रियेची माहिती .. | Information about Turmeric Process ..
• हळद शिजवण्याचे तंत्र | Turmeric cooking technique
• झाडाचे फार्म | Tree farm
• शहरी शेती | Urban Agriculture
• शेतकर्‍याची बाजार विक्री | Farmer’s Market Vending
• औषधी वनस्पती वाढत | Herb Growing
• फळांची वाढ | Fruit Growing
• नर्सरी ऑपरेशन | Nursery Operation
• अन्न वितरण | Food Delivery
• फळ कॅनिंग | Fruit Canning
• शाश्वत शेती सल्लामसलत | Sustainable Farm Consulting
• वृक्ष बियाणे पुरवठा | Tree Seed Supply
• फार्म बसलेला | Farm Sitting
• पेटिंग प्राणीसंग्रहालय ऑपरेशन | Petting Zoo Operation
• ट्रेल राइड सर्व्हिस | Trail Ride Service
• अ‍ॅग्रोटोरिझम | Agrotourism
• फी शिकार | Fee Hunting
• ग्वार गम मॅन्युफॅक्चरिंग | Guar Gum Manufacturing
• मायक्रोन्यूट्रिएंट मॅन्युफॅक्चरिंग – फॉलीयर आणि माती .प्लिकेशन | Micronutrient Manufacturing – Folier and Soil Application
• आपले फील्ड एखाद्या कॅम्पसाईटमध्ये बदला | Turn Your Field Into a Campsite
• बेड अँण्ड ब्रेकफ़ास्ट सुरू करा | Start a Bed and Breakfast
• वर्म्स वाढवा | Raise Worms
• प्रजनन कुत्री | Breed Dogs
• प्राण्यांच्या तज्ञांच्या जाती वाढवा | Raise Specialist Breeds of Animals
• दुहेरी पिके वाढवा | Grow Dual Crops
• शेतीद्वारे उत्पादने विक्री करा | Sell Farm By-Products

Kailas Khalse

June 17, 2021 @ 11:03 pm

Seed production business plan

July 15, 2021 @ 12:18 pm

For Seed production business plan साठी येथे क्लिक करा

Leave Comment

Or cancel reply.

Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.

By योगेश मुरकुटे

• Wrote: 125 posts

आमच्या सोबत सामील व्हा

फ्री नोंदणी करा

• औषधि वनस्पती
• कृषी विभाग योजनांची माहिती
• खते निर्मिती उद्योग
• तेल बियाणे शेती
• फळांची शेती
• फुलांची शेती
• भाजी पाला शेती
• शेती तंत्रज्ञान

Recent Posts

• आधुनिक शेतीमधील आव्हाने: जटिल लँडस्केपमध्ये नेव्हिगेट करणे | Challenges in Modern Agriculture: Navigating a Complex Landscape
• “लहान जागेत भरभराट: कंटेनर बागकाम यशासाठी मार्गदर्शक” | “Thriving in Small Spaces: A Guide to Container Gardening Success”
• शेतीसाठी वापरले जाणारे प्राकृतिक किटकनाशक | A natural pesticide used in agriculture
• शेतीसाठी होणारे ड्रोनचे फायदे,वापर आणि माहिती | drones for agricultural use
• कृषी अर्थसंकल्प, आर्थिक योजना आणि महत्त्वाच्या तरतुदी | Agricultural Budgeting and Financial Planning: A Complete Guide

सर्वाधिक पाहिलेले

• वाईन टूर व्यवसाय |Wine tour business
• शेळी पालन : Sheli palan marathi मध्ये माहिती | Goat Farming information
• बंदिस्त शेळीपालन कसे करावे? |How to raise captive goats?
• बियाणे उत्पदनाचा व्यवसाय | Seed Production Business

सर्वाधिक पसंत

• Kombadi palan – कोंबडी पालन
• कुक्कुट पालन हा व्यवसाय का करावा?
• शेळी पालन शेड – आदर्श गोठा
• शेतीसाठी कम्बाइन हार्वेस्टर | Combine harvester
• कांद्याचे प्रकार | Onion types in marathi
• टोमॅटो लागवड (Tomato cultivation)
• Register – नोंदणी करा
• संकेत स्थळा बद्दल मनोगत
• गोपनीयता धोरण

संपर्क साधा ( प्रायोजित )

• जाहिरातीसाठी – For Advertisements
• प्रायोजित पोस्ट – Sponsored post
• संकेत स्थळ बनवा – Web Development

KrushiPeth.com is a participant in the Amazon Associates Program, an affiliate advertising program designed to provide a means for sites to earn advertising fees by advertising and linking to Amazon.in

JavaScript seems to be disabled in your browser. For the best experience on our site, be sure to turn on Javascript in your browser.

8 Things You Need to Know Before Starting Your Own Dairy Farm

Develop a Business Plan and SWOT Analysis

It is important to remember that a dairy farm is a business. Development of detailed business plan and a SWOT analysis (Strengths, Weaknesses, Opportunities, and Threats) of your plan and the resources you have available will be critical to the success of your business. How many cows will you milk? Where will you market your milk? Will you hire employees? How much money do you need to live on after the dairy bills are all paid? Your business plan should include a cash flow plan that will help you set reasonable expectations for your expenses and cost of production.

Consult the Experts

Even if you grew up on a dairy and learned how to feed and milk cows from your parents and grandparents it is important to consult experts in the dairy industry as you develop your business plan and design your management system. Other dairy producers are great resources. Attend field days and open houses on dairy farms in your area and other parts of the state or country. When visiting other farms find out what has worked well on those farms and what has not worked, but keep in mind that just because something worked on one farm does not mean it will work for you on your farm. In addition to farmers, talk to veterinarians, nutritionists, agronomists, bankers, extension educators, and others that can provide different perspectives on management of your dairy.

Create a Cropping and Feeding Program

Whether you are going to feed a TMR (total mixed ration), graze your cattle, or some combination of both; dairy cattle require a certain set of nutrients to support themselves, produce milk, and grow a calf. Work with a nutritionist to develop rations for your lactating cows and dry cows and heifers if these animals are to be raised on the farm. Many dairy farms in Pennsylvania produce most if not all their own forages and many of their concentrate (grain) needs. Raising all your own feed takes land and time, not to mention equipment for planting and harvesting the crops. Hiring custom operators to plant and harvest crops, or making arrangements with neighbors to share equipment and labor can reduce your capital investment as you get started with your dairy business and are building capital. Double cropping systems, with small grain crops following corn silage, are used successfully on many Pennsylvania farms.

Create a Waste Management Plan

Dairy cattle produce a lot of manure. While this manure is often referred to as waste, if managed and used properly it can be a great resource on the farm. Manure management will be tied closely to your cropping and feeding program. If you are able to use a double cropping system on your farm it will not only allow you to produce more feed but will also allow you to apply more manure to your land. Alternatives to direct land application of manure include composting and anaerobic digestion of manure, while these options may provide additional revenue and other benefits to your dairy they will also increase the capital investment required to get your dairy started. Every farm will need a manure management plan, but depending on the size of your farm a nutrient management plan may also be required. Check with your county Conservation District or local Extension office for more information.

Build Your Equity Over Time

Dairy farming requires a large capital investment. Land, buildings, equipment, and cows are expensive and few new dairy farmers will have the capital required to purchase everything when they get started in business. Many beginning farmers begin by purchasing their cows first and renting the farm and land. These initial animals are your farms equity.

Dairy Farming is a Biological System

The dairy farm is dependent on the cow's ability to live a healthy life, produce milk, and have calves that can become the next generation of the farm. Dairy farming requires detailed programs for herd health, reproduction and calf care in addition to the nutrition and financial aspects on the farm. Working with your veterinarian, genetics representatives and extension agents can help you develop comprehensive farm plans to create a positive future.

One Size Does Not Fit All

All dairy farms are different based on the producer's wishes, resource requirements, market needs and more. Multiple systems exist and can be profitable. Some producers contract out their replacements to a custom heifer raiser while others diversify by selling crops, raising steers or creating a home-bottling plant. How you farm will depend on your desires, resources, and drive.

You are a Manager First

All these previous items are just pieces of the puzzle. In order to succeed you will need to combine each aspect of management into a whole farm plan. However, you don't need to do it all. Work with trusted consultants to help you build a plan, and stick with your strengths. If you love milking cows but hate planting corn, find someone to work with who does, or contract that work out to a third party. Consider creating a farm management team or profit team that engages your consultants to be active participants in the farm's progress.

You may also be interested in ...

Management Essentials for Dairy Success (MEDS)

Milk Production Records for Management Control

Feeding Records for Management Control

Using Quickbooks to Manage Your Farm Business

Using QuickBooks to Manage Your Farm Business: Instructor-Guided

Standard Operating Procedures for Dairy Farms

Tracking Milk Prices and Feed Costs

Management Points to Consider when Increasing Milking Frequency

Financial Losses from Transition Period Diseases

The Seven Steps of Action Planning

Personalize your experience with penn state extension and stay informed of the latest in agriculture..

दुधाचा व्यवसाय कसा करायचा..?

आजच्या लेखात आपण दुधाच्या व्यवसायाबद्दल आणि त्याच्याशी संबंधित सर्व प्रश्नांबद्दल बोलणार आहोत जसे की हा व्यवसाय कसा सुरू करावा, व्यवसाय सुरू करताना आपण कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत, कोणती खबरदारी आणि सरकारी प्रक्रिया आवश्यक आहेत आणि या व्यवसायातील जोखीम आणि खर्च. milk

ग्रामीण वातावरणात पाहिले तर लोक पाळीव प्राणी जसे गाय म्हैस बकरी इत्यादी सोबत ठेवतात आणि त्यांच्याकडून दैनंदिन जीवनात दूध घेतात. त्याचबरोबर काही कुटुंबे ही जनावरे मोठ्या प्रमाणात आपल्याजवळ ठेवतात आणि त्यांच्याकडून मिळणारे दूध विकून कुटुंबाचा खर्च उचलतात. चला तर मग जाणून घेऊया दुधाचा व्यवसाय कसा करायचा बद्दल तपशीलवार माहिती.

दुधाचा व्यवसाय कसा करायचा?

दुग्धोत्पादन हे ग्रामीण भागातील कुटुंबांसाठी उदरनिर्वाहाचे महत्त्वाचे साधन आहे. जगभरात दुधाची मागणी सातत्याने वाढत आहे. जेणेकरून हा व्यवसाय फायदेशीर व्यवसाय म्हणून पुढे आला आहे आणि त्याची गणना फायदेशीर व्यवसायात केली जाईल. दूध डेअरीच्या व्यवसायात अनेक कंपन्या उतरल्या असून, त्या या दूध व्यापाऱ्यांकडून दूध गोळा करून पॅकिंग करून विकतात आणि त्या बदल्यात त्यांना चांगला पैसा मिळतो.

हा व्यवसाय अतिशय फायदेशीर व्यवसाय आहे. तथापि, इतर व्यवसायांप्रमाणे, ते जोखीममुक्त आहे. कारण दुधाची मागणी सातत्याने वाढत आहे. परंतु चांगले तंत्रज्ञान आणि साधनसामग्री नसल्यामुळे काही वेळा व्यावसायिकाचे नुकसान होते. दूध हे अन्नपदार्थ आहे आणि त्यात खराब होण्याची उच्च क्षमता आहे, ज्यामुळे आपले दूध उत्पादक मागे पडतात.परंतु या उद्योगासाठी विविध प्रकारच्या तंत्रज्ञान आणि संसाधनांची जाणीव सातत्याने येत आहे. त्यामुळे दूध उत्पादकांच्या नफ्यात लक्षणीय वाढ झाली आहे.

बाजार उपलब्धता

दूध उत्पादन व्यवसाय हा असा व्यवसाय आहे, ज्याची बाजारपेठ खूप जास्त आहे. त्यामुळे निर्मात्यांना त्याची फारशी काळजी करण्याची गरज नाही. कारण भारतातील प्रत्येक कुटुंबात दूध आणि दुधाशी संबंधित उत्पादने वापरली जातात. भारतात क्वचितच असे घर असेल जिथे दूध आणि त्यापासून बनवलेल्या पदार्थांचा वापर होत नसेल. milk dairy information

यामुळे दुग्धोत्पादनात भारत जगात पहिल्या क्रमांकावर आहे आणि गाईच्या दुग्धोत्पादनाबाबत बोलायचे झाले तर भारत दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. याशिवाय भारत हा दुधाचा ग्राहक तसेच निर्यातदार आहे आणि 2015-16 पासून भारताची दूध उत्पादन क्षमता सातत्याने वाढत आहे, त्यामुळे भारत एक मोठी बाजारपेठ म्हणून उदयास आला आहे.

या व्यवसायासाठी विशेष उपकरणे आवश्यक नाहीत. साधारणपणे हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी तुम्हाला जागा हवी असते. प्राण्यांना ठेवण्यासाठी, एक टिन-सेड क्षेत्र ज्याखाली प्राणी ठेवता येतात आणि हवामानाच्या प्रभावापासून संरक्षित केले जाऊ शकतात.

जनावरांचा चारा ठेवण्यासाठी खोलीची गरज भासणार आहे, जिथे पेंढा ठेवता येईल आणि पाण्याची टाकीही लागेल. दूध काढण्यासाठी आणि ते टिकवण्यासाठी काही भांडी लागतील.सध्या बाजारात दूध काढण्यासाठी विविध यंत्रेही उपलब्ध आहेत. कारण जर तुम्ही चांगल्या जातीची गाय पाळली तर ती अनेक लिटर दूध देते आणि जर तुम्ही हा व्यवसाय मोठ्या प्रमाणावर सुरू केला असेल तर तुमच्याकडे भरपूर गायी आणि म्हशी असतील, मग एक-दोन व्यक्तींनी तेवढे दूध देऊ शकत नाही. काढले जावे. ज्यासाठी तुम्हाला मशिन्स इत्यादींची देखील आवश्यकता असेल.

त्यामुळे हा व्यवसाय सुरू करताना व्यावसायिकाने दूध खराब होणार नाही, याची काळजी घेतली पाहिजे.

दूध व्यवसायात लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी

दूध व्यवसाय हा अत्यंत यशस्वी व्यवसाय असला तरी. परंतु प्रत्येक व्यवसायाप्रमाणे या व्यवसायातही व्यावसायिकाने काही आवश्यक गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत. कोणताही व्यवसाय सुरू करताना, व्यावसायिकाने यशस्वी योजना तयार केली पाहिजे, जेणेकरून तो त्याच्या व्यवसायाचे यश सुनिश्चित करू शकेल.

दुधाचे उत्पादन हे पशुधनावर अवलंबून असते हे आपल्याला माहीत आहे म्हणून व्यापाऱ्याने आपल्या व्यवसायात कोणत्या जनावराचे दूध वापरायचे आहे याची खात्री करावी. गाय, म्हैस किंवा इतर कोणत्याही प्राण्यांच्या अनेक जाती विक्रीसाठी आहेत, ज्यांची दूध उत्पादन क्षमता भिन्न आहे.

व्यापार्‍याने दुग्धोत्पादनासाठी चांगल्या जातीची जनावरे निवडावी, ज्यांची दूध उत्पादन क्षमता खूप जास्त आहे आणि त्या जनावरांना कोणता आहार द्यावा. यासंदर्भात व्यापाऱ्यांनीही माहिती घ्यावी.दूध उत्पादनाचा व्यवसाय सुरू करताना व्यापाऱ्याने खात्री करून घ्यावी की, त्याला हा व्यवसाय कोणत्या स्तरावर सुरू करायचा आहे? म्हणजेच गुंतवणुकीचे प्रमाण किती असेल? त्याला हा व्यवसाय खालच्या स्तरावरून सुरू करायचा आहे की मध्यम स्तरावरून किंवा मोठ्या स्तरावरून तो हा व्यवसाय सुरू करणार आहे.

तुमचा प्राणी कोणत्या जातीचा असेल, हे अगोदर ठरवले पाहिजे आणि तुम्हाला किती जनावरांपासून हा व्यवसाय सुरू करायचा आहे. या व्यवसायाच्या संदर्भात, आपण तज्ञांचा सल्ला घ्यावा, जे पशुपालनाबद्दल अधिक आहे जसे की जनावरांसाठी कोणता आहार चांगला असेल. जनावरांना कोणत्याही आजाराने ग्रासले असेल तर त्यांच्यावर उपचार कसे करावे किंवा त्यांना कोणत्याही आजारापासून कसे वाचवता येईल.

आपल्याला फक्त दूध उत्पादक जनावरांपासूनच दूध मिळत नाही. याशिवाय त्यांच्याकडून विविध प्रकारचे पदार्थही मिळतात. जसे गाईचे शेण दुधापासून मिळते. तुम्ही तुमच्या व्यवसायासाठी दूध वापरू शकता आणि तुम्ही गायीचे शेण वापरू शकता आणि ते वेगळे विकू शकता किंवा तुम्ही ते गोबर गॅस म्हणून देखील वापरू शकता. सध्या शेणखत म्हणूनही शेणाचा वापर केला जातो, त्यामुळे शेतीचे उत्पादन चांगले होते.

दूध व्यवसायातील कर्मचारी निवड

जेव्हा एखादी व्यक्ती कोणताही व्यवसाय सुरू करते तेव्हा त्याला त्याच्या व्यवसायात मदत करणाऱ्या काही व्यक्तींची गरज असते. कोणत्याही व्यवसायाची प्रगती त्या लोकांवर अवलंबून असते. जर एखाद्या व्यक्तीने परिश्रमपूर्वक आणि चांगले काम केले तर व्यवसायात नक्कीच प्रगती होईल. दूध व्यवसाय हा असा व्यवसाय आहे ज्यासाठी कोणत्याही विशेष प्रशिक्षणाची किंवा तांत्रिक शिक्षणाची आवश्यकता नसते.

परंतु तुम्ही तुमच्या व्यवसायासाठी अशी माणसे निवडली पाहिजेत ज्यांना गाईचे दूध कसे काढायचे आणि कोणतेही यंत्र त्यांच्याद्वारे चालवता येते आणि ज्यांना आधुनिक काळाचे ज्ञान आणि बाजाराचे ज्ञान आहे.

दूध व्यवसायात जोखमीचे प्रमाण

उत्पादन व्यवसायात जोखमीचे प्रमाण खूपच कमी आहे. कारण हा असा व्यवसाय आहे ज्याचा ग्राहक संपूर्ण देश आहे. सर्व घरांमध्ये दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांचा वापर सतत आणि दररोज केला जातो. त्यामुळे या उत्पादनांची मागणी खूप जास्त आहे. परंतु जर आपण जोखमीबद्दल बोललो तर दूध हा एक असा पदार्थ आहे जो खूप लवकर खराब होतो.

दूध व्यवसायातील जागेची निवड

उत्पादन व्यवसायासाठी व्यापाऱ्याला स्वच्छ आणि मोठी जागा लागेल, जिथे जनावरे ठेवता येतील आणि दूध काढल्यानंतर जिन्सही साठवता येतील. त्यासाठी त्यांना मोकळ्या जागेची गरज भासणार असून त्यांच्या जेवणाचीही व्यवस्था करावी लागणार आहे. व्यवसाय हे त्यांच्या गुंतवणुकीच्या आधारावर निवडू शकतात.

जर गुंतवणुकीची रक्कम किंवा खर्च कमी असेल तर एखादी व्यक्ती स्वतःच्या घरापासून देखील याची सुरुवात करू शकते आणि जनावरांचे प्रमाण कमी ठेवू शकते. पण जर व्यावसायिकाला मोठ्या गुंतवणुकीने हा व्यवसाय सुरू करायचा असेल तर तो जागा भाड्याने घेऊ शकतो किंवा स्वतःची जागा तयार करू शकतो. जिथे जनावरे ठेवता येतात आणि दुग्धोत्पादन करता येते.

दूध उत्पादन व्यवसायासाठी जनावरे निवडा

भारतासारख्या देशात दुग्धोत्पादनासाठी साधारणपणे दोनच जनावरांचा वापर केला जातो. गाय आणि म्हैस या दोन प्राण्यांच्या अनेक जाती भारतात आढळतात, ज्यांचे दूध उत्पादन खूप चांगले आहे.

या जातींमध्ये एका वेळी किमान 10 लिटरपेक्षा जास्त दूध देण्याची क्षमता आहे. या जाती योग्य पद्धतीने ठेवल्या, त्यांच्या आहाराचे योग्य व्यवस्थापन केले, तर ते भरपूर दूध उत्पादन करू शकतात.

दूध उत्पादन व्यवसायाचे प्रमुख स्तर

• लहान दूध उत्पादन व्यवसाय

मध्यम दूध उत्पादन व्यवसाय

व्यावसायिक दूध उत्पादन व्यवसाय

या व्यवसायांतर्गत, व्यापाऱ्याला जास्त खर्च आणि गुंतवणुकीची आवश्यकता नसते. हा व्यवसाय फक्त काही दूध उत्पादक जनावरांपासून सुरू करता येतो. या स्तरावरील व्यवसायाची किंमत खूपच कमी आहे. यासाठी तुम्ही कोणत्याही प्राण्याच्या चांगल्या जातीपासून सुरुवात करू शकता.

जर आपण गुंतवणुकीबद्दल बोललो, तर व्यापारी आपल्या जमा भांडवलाने याची सुरुवात करू शकतो आणि सरकारी योजनांचा लाभ देखील घेऊ शकतो. सध्या भारत सरकारकडून विविध सहाय्य योजनांद्वारे मदत दिली जात आहे, ज्यामध्ये व्याजदर खूपच कमी आहे.

मध्यम दूध उत्पादन व्यवसायाची पातळी लहान दूध उत्पादन व्यवसायापेक्षा थोडी मोठी आहे. यामध्ये गायींची संख्या पाच किंवा 5 पेक्षा जास्त ठेवता येते. मॅनेजमेंटबद्दल बोलायचे झाले तर त्यामध्ये सर्व समान व्यवस्था करता येऊ शकते, जी लहान दूध व्यवसायासाठी आहे. पण यामध्ये जागेची गरज थोडी जास्त आहे.

त्याची सुरुवात मोठ्या प्रमाणावर झाली आहे. यामध्ये गायींचे प्रमाण खूप जास्त असून ते सुरू करताना व्यापाऱ्याकडे पशुपालनाशी संबंधित सर्व माहिती असणे आवश्यक आहे. अर्थात, त्यासाठी व्यापक अनुभव आवश्यक आहे. जर आपण जागेबद्दल बोललो, तर यासाठी व्यापाऱ्याला खूप जागा आवश्यक आहे.

यामध्ये गुंतवणूकही खूप जास्त आहे. कारण यामध्ये 15 ते 20 लाखांपर्यंत खर्च येऊ शकतो, जो तुम्ही बँकेकडून कर्ज घेऊनही करू शकता. बाकी तुम्ही तुमचे जमा केलेले भांडवल देखील वापरू शकता. यामध्ये खर्चासोबतच उत्पन्नही सर्वाधिक आहे.

दूध व्यवसायासाठी नोंदणी आणि परवाना

सध्या, तुम्ही केवळ दुधाचा व्यवसायच नाही तर इतर सर्व व्यवसाय सुरू करताच तुम्हाला GST नोंदणी करावी लागेल आणि तुमचा व्यवसाय खाद्यपदार्थांशी संबंधित असेल तर तुम्हाला FSSAI चा परवाना देखील द्यावा लागेल.दुधाचा व्यवसाय सुरू करायचा असेल तर आधी जीएसटी नोंदणी करावी लागेल. जीएसटी नोंदणी केल्यानंतर, तुमची उलाढाल वार्षिक 20 लाख रुपयांपेक्षा जास्त असेल, तर तुम्हाला FSSAI कडून परवाना घ्यावा लागेल.

दूध उत्पादन व्यवसायात फायदा

दूध उत्पादन व्यवसाय हा नफ्याच्या दृष्टिकोनातून खूप चांगला व्यवसाय आहे. या व्यवसायाचा मुख्य फायदा असा आहे की तो कोणत्याही व्यक्तीद्वारे सुरू केला जाऊ शकतो. कारण यासाठी कोणत्याही विशेष ज्ञानाची किंवा अनुभवाची आवश्यकता नसते आणि व्यक्ती हा व्यवसाय त्याच्या दैनंदिन व्यवहारासोबत करू शकतो.

त्यात जनावरांच्या शेणापासून व्यापारीही पैसे कमवू शकतो. सध्याच्या काळात सेंद्रिय खताचा प्रसार झाल्यामुळे लोक त्याची मागणी करत आहेत आणि गाईच्या शेणापासून शेणही बनवले जाते, ज्याचा वापर इंधन म्हणून केला जातो. गोबर गॅस देखील शेणापासून बनवला जातो, त्यामुळे व्यापारी दुधासह या वस्तू विकून कमाई करू शकतात.

व्यापार हा शेतीचा सहाय्यक क्रियाकलाप म्हणून ओळखला जातो. कारण ग्रामीण वातावरणात प्रत्येक शेतकऱ्याकडे गाय आणि म्हैस असते, तर तो शेती तसेच दुग्धोत्पादन व्यवसायात नोकरी करून कमाई करू शकतो.

जर आपण या व्यवसायासाठी ज्ञान आणि प्रशिक्षणाबद्दल बोललो तर सामान्य व्यक्ती देखील हा व्यवसाय चालवू शकते, त्यांना जास्त शिक्षित किंवा प्रशिक्षित होण्याची आवश्यकता नाही.

दुधाचे मार्केटिंग कसे करायचे?

प्रत्येक प्रकारचा व्यवसाय यशस्वी होण्यासाठी मार्केटिंग खूप महत्वाचे आहे. मार्केटिंगद्वारे तुम्ही तुमचे उत्पादन उच्च पातळीवर विकू शकता आणि जास्तीत जास्त नफा मिळवू शकता. मार्केटिंगच्या माध्यमातून व्यवसाय सहजपणे यशस्वी होऊ शकतो.

विपणन ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही केले जाते. ऑनलाइन मार्केटिंग म्हणून तुम्ही टीव्ही आणि मोबाईल फोनवर जाहिराती पाहिल्या असतील. त्याच प्रकारे, तुम्ही तुमच्या उत्पादनाची जाहिरात म्हणून मार्केटिंग देखील करू शकता.

याशिवाय ऑफलाइन जाहिरातीद्वारे मार्केटिंगही केले जाते. त्याच वेळी, अनेक कंपन्या ऑफलाइन मार्केटिंग म्हणून मार्केटिंग एजंट निवडतात आणि त्या एजंट्सद्वारे त्यांच्या उत्पादनांची जाहिरात केली जाते.

जर तुमचा दुधाचा व्यवसाय असेल, ज्याचा तुम्हाला विपणनाद्वारे प्रचार करायचा असेल, तर तुम्हाला उत्तम पॅकेजिंगसह जाहिरात करावी लागेल, जेणेकरून तुमचे उत्पादन यशस्वी होऊ शकेल.

Anand parakh

Related articles.

Mineral Water Plant business मिनरल वॉटर प्लांट व्यवसाय सविस्तर माहिती

Cup Printing – कप प्रिंटिंग व्यवसाय बद्दल माहिती

आधार कार्ड फ्रँचायझी किंवा नावनोंदणी केंद्र कसे सुरू करावे.

My business: घरी बसलेल्या महिलांसाठी व्यवसाय कल्पना. आणि महिन्याला कमवा 15 ते 30 हजारघरी बसलेल्या महिलांसाठी व्यवसाय कल्पना.

Leave a reply cancel reply.

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.

Finished Papers

In the order page to write an essay for me, once you have filled up the form and submitted it, you will be automatically redirected to the payment gateway page. There you will be required to pay the entire amount for taking up the service and writing from my experts. We will ask you to pay the entire amount before the service as that gives us an assurance that you will come back to get the final draft that we write and lets us build our trust in you to write my essay for me. It also helps us to build up a mutual relationship with you while we write, as that would ease out the writing process. You are free to ask us for free revisions until you are completely satisfied with the service that we write.

Essay Help Services – Sharing Educational Integrity

Hire an expert from our writing services to learn from and ace your next task. We are your one-stop-shop for academic success.

How much does an essay cost?

Starting your search for an agency, you need to carefully study the services of each option. There are a lot of specialists in this area, so prices vary in a wide range. But you need to remember that the quality of work directly depends on the cost. Decide immediately what is more important to you - financial savings or the result.

Companies always indicate how much 1000 characters of text costs, so that the client understands what price to expect and whether it is worth continuing to cooperate.

At Essayswriting, it all depends on the timeline you put in it. Professional authors can write an essay in 3 hours, if there is a certain volume, but it must be borne in mind that with such a service the price will be the highest. The cheapest estimate is the work that needs to be done in 14 days. Then 275 words will cost you $ 10, while 3 hours will cost you $ 50. Please, take into consideration that VAT tax is totally included in the mentioned prices. The tax will be charged only from EU customers.

When choosing an agency, try to pay more attention to the level of professionalism, and then evaluate the high cost of work.

We hire a huge amount of professional essay writers to make sure that our essay service can deal with any subject, regardless of complexity. Place your order by filling in the form on our site, or contact our customer support agent requesting someone write my essay, and you'll get a quote.

Alexander Freeman

is a “rare breed” among custom essay writing services today

All the papers delivers are completely original as we check every single work for plagiarism via advanced plagiarism detection software. As a double check of the paper originality, you are free to order a full plagiarism PDF report while placing the order or afterwards by contacting our Customer Support Team.

Being tempted by low prices and promises of quick paper delivery, you may choose another paper writing service. The truth is that more often than not their words are hollow. While the main purpose of such doubtful companies is to cash in on credulity of their clients, the prime objective of is clients’ satisfaction. We do fulfill our guarantees, and if a customer believes that initial requirements were not met or there is plagiarism found and proved in paper, they can request revision or refund. However, a refund request is acceptable only within 14 days of the initial deadline.

Our paper writing service is the best choice for those who cannot handle writing assignments themselves for some reason. At , you can order custom written essays, book reviews, film reports, research papers, term papers, business plans, PHD dissertations and so forth. No matter what academic level or timeframe requested is – we will produce an excellent work for you!

Customers usually want to be informed about how the writer is progressing with their paper and we fully understand that – he who pays the piper calls the tune. Therefore, with you have a possibility to get in touch with your writer any time you have some concerns or want to give additional instructions. Our customer support staff is there for you 24/7 to answer all your questions and deal with any problems if necessary.

Of course, the best proof of the premium quality of our services is clients’ testimonials. Just take a few minutes to look through the customer feedback and you will see that what we offer is not taking a gamble.

is a company you can trust. Share the burden of academic writing with us. Your future will be in safe hands! Buy essays, buy term papers or buy research papers and economize your time, your energy and, of course, your money!

John N. Williams

Copyright © 2022. All Right Reserved -

Can I speak with my essay writer directly?

• History Category
• Psychology Category
• Informative Category
• Analysis Category
• Business Category
• Economics Category
• Health Category
• Literature Category
• Review Category
• Sociology Category
• Technology Category

• Dissertations
• Business Plans
• PowerPoint Presentations
• Editing and Proofreading
• Annotated Bibliography
• Book Review/Movie Review
• Reflective Paper
• Company/Industry Analysis
• Article Analysis
• Custom Writing Service
• Assignment Help
• Write My Essay
• Paper Writing Help
• Write Papers For Me
• College Paper Writing Service