మను చరిత్ర – ప్రథమాశ్వాసము
(తొలితెలుగు ప్రబంధం మనుచరిత్ర. నీతినీ ధర్మాన్నీ భక్తినీ బోధించటం అంతకుముందు వచ్చిన తెలుగు రచనల గమ్యం (శ్రీనాథుడి శృంగారనైషథం విషయంలో తప్ప) ఐతే పెద్దన తన మనుచరిత్రతో తెలుగు సాహిత్యాన్నంతటినీ ఓ మలుపు తిప్పాడు. ఈ రచన ఉచ్ఛస్థితిలో ఉన్న సామాజిక, ఆర్థిక, రాజకీయ పరిస్థితుల వల్ల ప్రజల్లో కలిగే పట్టరాని ఆనందానికి, జీవితమ్మీద భవిష్యత్తుమీద కలిగే అకుంఠితమైన ఆశాభావానికి అద్భుతరూపం. కృష్ణరాయల విజయాల్ని అతిచేరువగా చూస్తూ, వాటివల్ల ఆ సమాజంలో పెరుగుతోన్న ఆత్మస్థైర్యాన్ని, కనీవినీ ఎరుగని సౌభాగ్యాన్ని అనుక్షణం అవలోకిస్తూ, ఆనందించిన ఒక మహామనీషి హృదయంలోంచి మహోల్లాసం పెల్లుబికి ఈ కావ్యంగా బయటకు వచ్చింది. వాల్మీకి శోకం శ్లోకం ఐతే పెద్దన ఆనందం ప్రబంధమైంది.
సామాజికస్థితిగతులు అసంతృప్తికరంగా ఉన్నప్పుడు, జీవితం దుఃఖభాజనంగా కనిపించినప్పుడు “సాహిత్యప్రయోజనం సమాజశ్రేయస్సే” అన్న దృష్టి సాహితీకారులకు కలగటం చూశాం, ఇప్పుడూ చూస్తున్నాం. సుఖసంతోషాల్తో సౌభాగ్యంతో ఆకాశమంత ఆత్మవిశ్వాసంతో ఉన్న సమాజపు జీవనదృష్టిని ప్రతిబింబించేవి తొలితరం ప్రబంధాలు. వాటిలో తొలిదీ ఉన్నతమైనదీ ఈ మనుచరిత్ర.
ప్రథమాశ్వాసము
శ్రీవక్షోజ కురంగనాభ మెదపై చెన్నొంద విశ్వంభరా దేవిం తత్కమలాసమీపమున ప్రీతిన్నిల్పినాడో యనం గా వందారు సనందనాది నిజభక్తశ్రేణికిం దోచు రా జీవాక్షుండు కృతార్థుజేయు శుభదృష్టిం కృష్ణరాయాధిపున్
ఉల్లమునందు నక్కటికమూనుట మీకులమందు కంటిమం చల్లన మేలమాడు అచలాత్మజమాటకు లేతనవ్వు సం ధిల్ల కిరీటి పాశుపత దివ్యశరాఢ్యుని చేయు శాంబరీ భిల్లుడు కృష్ణరాయల కభీష్టశుభ ప్రతిపాది కావుతన్
నాలుగుమోములన్ నిగమనాదములుప్పతిలం ప్రచండవా తూలగతిన్ జనించు రొదతోడిగుహావళి నొప్పు మేరువుం బోలి పయోజపీఠి మునిముఖ్యులుగొల్వగ వాణిగూడి పే రోలగమున్న ధాత విభవోజ్వ్జలుజేయుత కృష్ణరాయనిన్
అంకముజేరి శైలతనయాస్తన దుగ్ధములానువేళ బా ల్యాంకవిచేష్ట తొండమున అవ్వలిచన్ కబళింపబోయి ఆ వంక కుచంబు గాన కహివల్లభహారము గాంచి వే మృణా ళాంకురశంక నంటెడు గజాస్యుని కొల్తు నభీష్టసిద్ధికిన్
చేర్చుక్కగానిడ్డ చిన్నిజాబిల్లిచే సిందూరతిలకంబు చెమ్మగిల్ల నవతంస కుసుమంబునందున్న ఎలదేటి రుతి కించిదంచితశ్రుతుల నీన ఘనమైన రారాపు చనుదోయి రాయిడి తుంబీఫలంబు తుందుడుకుజెంద తరుణాంగుళిచ్ఛాయ దంతపుసరకట్టు లింగిలీకపు వింతరంగులీన
ఉపనిషత్తులు బోటులై యోలగింప పుండరీకాసనమున కూర్చుండి మదికి నించువేడుక వీణవాయించు చెలువ నలువరాణి మదాత్మలో వెలయుగాత
కొలుతున్ మద్గురు విద్యా నిలయున్ కరుణా కటాక్ష నిబిడ జ్యోత్స్నా దళితాశ్రితజన దురిత చ్ఛల గాఢ ధ్వాంత సమితి శఠకోపయతిన్
వనజాక్షోపము వామలూరుతనయున్ ద్వైపాయనున్ భట్టబా ణుని భాసున్ భవభూతి భారవి సుబంధున్ బిల్హణుం కాళిదా సుని మాఘున్ శివభద్రు మల్హణకవిం చోరున్ మురారిన్ మయూ రుని సౌమిల్లిని దండి ప్రస్తుతుల పేర్కొంచున్ వచశ్శుద్ధికిన్
వ్యాసరచిత భారతామ్నాయ మాంధ్రభా షగ నొనర్చి జగతి పొగడు కనిన నన్నపార్యు, తిక్కనను కృతక్రతు, శంభు దాసు నెర్రసుకవి తలతు భక్తి
భరమైతోచు కుటుంబరక్షణకుగా ప్రాల్మాలి చింతన్ నిరం తర తాళీదళసంపుట ప్రకర కాంతారంబునం దర్థపుం తెరువాటుల్ తెగికొట్టి తద్జ్ఞపరిషద్ విజ్ఞాత చౌర్యక్రియా విరసుండై కొరతంబడుం కుకవి పృధ్వీభృ త్సమీపక్షితిన్
అని యిష్టదేవతా వం దన సుకవిస్తుతులు కుకవితతి నికృతియు చే సి నవీనకావ్యరచనకు అనుకూలకథల్ తలచు ఆసమయమునన్
ఉదయాచలేంద్రంబు మొదల నెవ్వాని కుమా రతకు క్రౌంచాచలరాజమయ్యె ఆవాడపతి సకంధర సింధురాధ్యక్షు లరిగాపు లెవ్వాని ఖరతరాసి కా పంచగౌడధాత్రీపదం బెవ్వాని కసివారుగా నేగునట్టి బయలు సకలయాచకజనాశాపూర్తి కెవ్వాని ఘనభుజదండంబు కల్పశాఖి
ప్రబల రాజాధిరాజ వీరప్రతాప రాజపరమేశ బిరుదవిభ్రాజి యెవ్వ డట్టి శ్రీకృష్ణదేవరాయాగ్రగణ్యు డొక్కనాడు కుతూహలంబుప్పతిల్ల
ఇందీవరంబులనీను క్రాల్గన్నుల శరదిందుముఖులు చామరములిడగ బణినసూను కణాద బాదరాయణ సూత్ర ఫక్కి విద్వాంసు లుపన్యసింప పార్శ్వభూమి నభీరు భటకదంబ కరాళ హేతి చ్ఛటా చ్ఛాయ లిరులుకొనగ సామంత మండనోద్దామ మాణిక్యాంశు మండలం బొలసి యీరెండ కాయ
మూరురాయర గండ పెండార మణి మ రీచి రింఛోళి కలయ నావృతములగుచు అంకపాళి నటద్దుకూలాంచలములు చిత్రమాంజిష్ట విభ్రమశ్రీ వహింప
భువనవిజయాఖ్య సంస ద్భవన స్థిత భద్రపీఠి ప్రాజ్ఞులగోష్టిన్ కవితామధురిమ డెందము తవులన్ కొలువుండి సదయతన్ నను పల్కెన్
సప్తసంతానములలో ప్రశస్తి గాంచి ఖిలముకాకుండునది ధాత్రి కృతియ కాన కృతి రచింపుము మాకు శిరీషకుసుమ పేశల సుధామయూక్తుల పెద్దనార్య
హితుడవు చతురవచోనిధి వతుల పురాణాగమేతిహాస కథార్థ స్మృతియుతుడ వాంధ్రకవితా పితామహుడ వెవ్వరీడు పేర్కొన నీకున్
మనువులలో స్వారోచిష మనుసంభవ మరయ రససమంచిత కథలన్ విననింపు కలిద్వంసక మనఘ భవచ్చతురరచన కనుకూలంబున్
కావున మార్కండేయ పురాణోక్త ప్రకారంబునం జెప్పుమని కర్పూరతాంబూలంబు వెట్టినం పట్టి మహాప్రసాదం బని మోదంబున నమ్మహాప్రబంధ నిబంధనంబునకు ప్రారంభించితి నేతత్కథా నాయకరత్నంబగు నమ్మహీనాథు వంశావతారం బెట్టిదనిన
కలశపాథోరాశి గర్భవీచి మతల్లి కడుపార నెవ్వాని కన్నతల్లి అనలాక్షు ఘనజటా వనవాటి కెవ్వాడు వన్నెవట్టు ననార్తవంపు పువ్వు సకల దైవత బుభుక్షాపూర్తి కెవ్వాడు పుట్టు గానని మేని మెట్టపంట కటికిచీకటి తిండి కరముల గిలిగింత నెవ్వాడు దొగకన్నె నవ్వజేయు
నతడు వొగడొందు మధుకైటభారి మరది కళల నెలవగువాడు చుక్కలకు రేడు మిసిమి పరసీమ వలరాజు మేనమామ వేవెలుంగుల దొర జోడు రేవెలుంగు
ఆ సుధాధాము విభవ మహాంబురాశి కుబ్బు మీరంగ నందను డుదయమయ్యె వేదవేదాంగ శాస్త్రార్థ విశద వాస నాత్త ధిషణా ధురంధురుండైన బుధుడు
వానికి పురూరవుడు ప్ర జ్ఞానిధి యుదయించె సింహసదృశుడు, తద్భూ జానికి నాయువు తనయుం డై నెగడె, నతండు గనె యయాతి నరేంద్రున్
అతనికి యదు తుర్వసు లను సుతు లుద్భవమొంది రహిత సూదనులు కళా న్వితమతులు వారిలో వి శ్రుతకీర్తి వహించె తుర్వసుడు గుణనిధియై
వాని వంశంబు తుళువాన్వవాయ మయ్యె నందు పెక్కండ్రు నృపు లుదయంబు నొంది నిఖిల భువన ప్రపూర్ణ నిర్ణిద్రకీర్తి నధికులైరి తదీయాన్వయమున బుట్టి
ఘనుడై తిమ్మ క్షితీశాగ్రణి శఠ కమఠ గ్రావ సంఘాత వాతా శన రా డాశాంత దంతి స్థవిర కిరుల జంజాటముల్ మాన్పి యిమ్మే దిని దోర్దండైక పీఠిన్ తిరముపరచి కీర్తిద్యుతుల్ రోదసిం బ ర్వ నరాతుల్ నమ్రులై పార్స్వముల గొలువ తీవ్రప్రతాపంబు సూపెన్
వితరణఖని యా తిమ్మ క్షితిపగ్రామణికి దేవకీదేవికి నం చితమూర్తి యీశ్వర ప్రభు డతిపుణ్యుడు పుట్టె సజ్జనావన పరుడై
బలమదమత్త దుష్టపుర భంజనుడై పరిపాలితార్యుడై యిలపయి తొంటి యీశ్వరుడె యీశ్వరుడై జనియింప రూపరెన్ జలరుహనేత్రలం దొరగి శైలవనంబుల భీతచిత్తులై మెలగెడు శత్రుభూపతుల మేనుల దాల్చిన మన్మథాంకముల్
నిజ భుజాశ్రిత ధారుణీ వజ్రకవచంబు దుష్ట భుజంగాహి తుండికుండు వనజేక్షణా మనోధన పశ్యతోహరుం డరిహంస సంస దభ్రాగమంబు మార్గణగణ పిక మధుమాస దివసంబు గుణరత్న రోహణ క్షోణిధరము బాంధవసందోహ పద్మవనీ హేళి కారుణ్యరస నిమ్నగాకళత్రు
డన జగంబుల మిగుల ప్రఖ్యాతి గాంచె ధరణిధవ దత్త వివిధోపదా విధా స మార్జిత శ్రీ వినిర్జిత నిర్జరాల యేశ్వరుడు తిమ్మభూపతి యీశ్వరుండు
ఆ యీశ్వరనృపతికి పు ణ్యాయతమతియైన బుక్కమాంబకు తేజ స్తోయజహితు లుదయించిరి ధీయుతులగు నారసింహ తిమ్మ నరేంద్రుల్
అందు నరసప్రభుడు హరి చందన మందార కుంద చంద్రాంశు నిభా స్పంద యశ స్తుందిల ది క్కందరుడై ధాత్రి యేలె కలుషము లడగన్
శ్రీరుచిరత్వ భూతి మతి జిత్వర తాకృతి శక్తి కాంతులన్ ధీరత సార భోగముల ధీనిధి యీశ్వర నారసింహు డా వారిజనాభ శంకరుల వారికుమారుల వారితమ్ములన్ వారి యనుంగుమామలను వారి విరోధుల బోలు నిమ్మహిన్
అంభోధి వసన విశ్వంభరా వలయంబు తన బాహుపురి మరకతము జేసె నశ్రాంత విశ్రాణ నాసార లక్ష్మికి కవికదంబము చాతకముల జేసె కకుబంత నిఖిల రాణ్ణికరంబు చరణ మం జీరంబు సాలభంజికల జేసె మహనీయ నిజ వినిర్మల యశ స్సరసికి గగనంబు కలహంసకంబు జేసె
నతి శిత కృపాణ కృత్త మత్తారివీర మండలేశ సకుండల మకుట నూత్న మస్త మాల్య పరంపరా మండనార్చి తేశ్వరుండగు నారసింహేశ్వరుండు
ఆ నృసింహప్రభుడు తిప్పాంబ వలన నాగమాంబిక వలన నందనుల గాంచె వీరనరసింహరాయ భూవిభుని నచ్యు తాంశసంభవు కృష్ణరాయ క్షితీంద్రు
వీరనృసింహుడు నిజభుజ దారుణ కరవాల పరుష ధారా హత వీ రారి యగుచు నేకాతప వారణముగ నేలె ధర నవారణ మహిమన్
ఆ విభు ననంతరంబ ధ రావలయము దాల్చె కృష్ణరాయడు చిన్నా దేవియు శుభమతి తిరుమల దేవియునుం దనకు కూర్చు దేవేరులు గాన్
తొలగెను ధూమకేతు క్షోభ జనులకు నతివృష్టి దోష భయంబు వాసె కంటకాగమ ధీతి గడచె నుద్ధత భూమి భృత్కటకం బెల్ల నెత్తువడియె మాసె నఘస్ఫూర్తి మరుభూము లందును నెల మూడువానలు నిండ గురిసె నాబాలగోపాల మఖిల సద్వ్రజమును నానందమున మన్కి నతిశయిల్లె
ప్రజలకెల్లను కడు రామరాజ్య మయ్యె చారుసత్వాఢ్యు డీశ్వర నారసింహ భూవిభుని కృష్ణరాయ డభ్యుదయ మొంది పెంపు మీరంగ ధాత్రి బాలింపుచుండ
అల ప్రోతిప్రభు దంష్ట్ర, భోగివర భోగాగ్రాళి రా, లుద్భటా చల కూటోపల కోటి రూపు చెడ నిచ్చల్ రాయగా నైన మొ క్కలు భూకాంతకు నున్ననయ్యె నరస క్ష్మాపాలు శ్రీకృష్ణరా యల బాహా మృగనాభి సంకుమద సాంద్రాలేప పంకంబునన్
క్రూర వనేభ దంత హత కుడ్య పరిచ్యుత వజ్రపంక్తి బొ ల్పారు మిడుంగురుంబురువు లంచు వెసన్ గొనిపోయి పొంత శృం గార వన ద్రుమాళి గిజిగాడులు గూడుల జేర్చు దీపికల్ గా రహి కృష్ణరాయ మహికాంతుని శాత్రవ పట్టనంబులన్
తొలుదొల్త నుదయాద్రి శిల దాకి తీండ్రించు నసిలోహమున వెచ్చనై జనించె మరి కొండవీడెక్కి మార్కొని నలియైన యల కసవాపాత్రు నంటి రాజె నట సాగి జమ్మిలోయ బడి వేగి దహించె గోన బిట్టేర్చె, కొట్టాన తగిలె కనకగిరి స్ఫూర్తి గరచె గౌతమి గ్రాచె నవుల నా పొట్నూర రవులుకొనియె
మాడెములు ప్రేల్చె నొడ్డాది మసి యొనర్చె కటకపురి గాల్చె గజరాజు కలగి పరవ తోకచిచ్చన నౌర యుద్ధురత కృష్ణ రాయ బాహు ప్రతాప జాగ్రన్మహాగ్ని
ధర కెంధూళులు కృష్ణరాయల చమూధాటీ గతిన్ వింధ్య గ హ్వరముల్ దూరగ జూచి, తా రచట కాపై యుండుటన్ చాల న చ్చెరువై యెర్రని వింత చీకటులు వచ్చెం జూడరే యంచు వే సొరిదిం జూతురు వీరరుద్ర గజరా ట్శుద్ధాంత ముగ్ధాంగనల్
అభిరతి కృష్ణరాయడు జయాంకములన్ లిఖియించి తాళ స న్నిభముగ పొట్టునూరి కడ నిల్పిన కంబము సింహ భూధర ప్రభు తిరునాళ్ళకున్ దిగు సురప్రకరంబు కళింగమేదినీ విభు నపకీర్తి కజ్జలము వేమరు బెట్టి పఠించు నిచ్చలున్
ఎకరాలన్ మండువా సాహిణముల గల భద్రేభ సందోహ వాహ ప్రకరంబున్ గొంచు తత్తత్ప్రభువులు వనుపన్ రాయబారుల్ విలోకో త్సుకులై నిత్యంబు శ్రీకృష్ణుని యవసరముల్ చూతు రందంద కొల్వం దక యా ప్రత్యూష మాసంధ్యము పనిపడి తన్మందిరాళింద భూమిన్
మద కలకుంభి కుంభ నవమౌక్తికముల్ కనుపట్టు దట్టమై వదలక కృష్ణరాయ కరవాలమునం దగు ధారనీట న భ్యుదయము నొంది శాత్రవుల పుట్టి మునుంగగ ఫేనపంక్తితో బొదిగొని పైపయిన్ వెడలు బుద్బుదపంక్తులు వోలె పోరులన్
వేదండ భయద శుండాదండ నిర్వాంత వమథువుల్ పైజిల్కు వారి గాగ తత్కర్ణ విస్తీర్ణ తాళవృం తోద్ధూత ధూళి చేటల జల్లు దుమ్ము గాగ శ్రమ బుర్బుర త్తురంగమ నాసికాగళ ద్పంకంబు వైచు కర్దమము గాగ కుపిత యోధాక్షిప్త కుంత కాంతార ఖే లనములు దండ ఘట్టనలు గాగ
చెనటి పగర ప్రతాపంబు చిచ్చు లార్చు కరణి గడిదేశములు చొచ్చి కలచి యలచు మూరు రాయర గండాంక వీర కృష్ణ రాయ భూభృ ద్భయంకర ప్రబల ధాటి
కరుణాకర వేంకటవిభు చరణ స్మరణ ప్రసంగ సంగతమతి కీ శ్వర నరసింహ మహీభృ ద్వరనందన కృష్ణరాయ ధరణీపతికిన్
అభ్యుదయపరంపరాభివృద్ధిగా నాయొనర్పం బూనిన స్వారోచిష మనుసంభవంబను మహాప్రబంధంబునకు కథాక్రమం బెట్టిదనిన జైమినిముని స్వాయంభువమను కథాశ్రవణానంతరంబున మీదనెవ్వండు మనువయ్యె నెరింగింపు మనవుడు పక్షులు మార్కండేయుండు క్రోష్టికిం జెప్పిన ప్రకారంబున నిట్లని చెప్పందొడంగె
వరణాద్వీపవతీ తటాంచలమునన్ వప్రస్థలీ చుంబితాం బరమై సౌధసుధాప్రభా ధవళిత ప్రాలేయరుఙ్మండలీ హరిణంబై అరుణాస్పదంబనగ ఆర్యావర్తదేశంబునన్ పురమొప్పున్ మహికంఠహార తరళ స్ఫూర్తిన్ విడంబింపుచున్
అచటి విప్రులు మెచ్చ రఖిలవిద్యాప్రౌఢి ముది మదితప్పిన మొదటివేల్పు నచటి రాజులు బంటునంపి భార్గవునైన బింకాన పిలిపింతు రంకమునకు అచటి మేటికిరాటు లలకాధిపతినైన మును సంచిమొదలిచ్చి మనుప దక్షు లచటి నాలవజాతి హలముఖాత్తవిభూతి నాదిభిక్షువు భైక్షమైన మాన్చు
నచటి వెలయాండ్రు రంభాదులైన నరయ కాసెకొంగున వారించి కడపగలరు నాట్యరేఖా కళా ధురంధర నిరూఢి నచట పుట్టిన చిగురుకొమ్మైన చేవ
ఆ పురి బాయకుండు మకరాంక శశాంక మనోజ్ఞమూర్తి భా షాపరశేషభోగి వివిధాధ్వర నిర్మల ధర్మకర్మ దీ క్షాపరతంత్రు డంబురుహగర్భ కులాభరణం బనారతా ధ్యాపనతత్పరుండు ప్రవరాఖ్యు డలేఖ్యతనూవిలాసుడై
వాని చక్కదనము వైరాగ్యమున చేసి కాంక్షసేయు జారకామినులకు భోగబాహ్యమయ్యె పూచిన సంపెంగ పొలుపు మధుకరాంగనలకు బోలె
యౌవనమందు యజ్వయు ధనాఢ్యుడునై కమనీయ కౌతుక శ్రీవిధి కూకటుల్ కొలిచి చేసిన కూరిమి సోమిదమ్మ సౌ ఖ్యావహయై భజింప సుఖులై తలిదండ్రులు కూడి దేవియున్ దేవరవోలెనుండి ఇలుదీర్పగ కాపురమొప్పు వానికిన్
వరణాతరంగణీ దరవికస్వర నూత్న కమల కషాయగంధము వహించి ప్రత్యూషపవనాంకురములు పైకొను వేళ వామనస్తుతిపరత్వమున లేచి సచ్ఛాత్రుడగుచు నిచ్చలు నేగి అయ్యేట అఘమర్షణస్నాన మాచరించి సాంధ్యకృత్యము తీర్చి సావిత్రి జపియించి సైకతస్థలి కర్మసాక్షి కెరగి
ఫల సమిత్కుశ కుసుమాది బహుపదార్థ తతియు నుదికినదోవతులు కొంచు బ్రహ్మచారులు వెంటరా బ్రాహ్మణుండు వచ్చు నింటికి ప్రజ తన్ను మెచ్చిచూడ
శీలంబుం కులమున్ శమంబు దమముం చెల్వంబు లేబ్రాయముం పోలంజూచి ఇతండె పాత్రుడని ఏ భూపాలు డీవచ్చినన్ సాలగ్రామము మున్నుగా కొనడు మాన్యక్షేత్రమున్ పెక్కుచం దాలం పండు నొకప్పుడుం తరుగ దింటం పాడియుం పంటయున్
వండనలయదు వేవురు వచ్చిరేని అన్నపూర్ణకు నుద్దియౌ అతని గృహిణి అతిథులేతేర నడికిరేయైన పెట్టు వలయు భోజ్యంబు లింట నవ్వారి కాగ
తీర్థసంవాసు లేతెంచినారని విన్న ఎదురుగా నేగు దవ్వెంతయైన ఏగి తత్పదముల కెరగి ఇంటికి తెచ్చు తెచ్చి సద్భక్తి నాతిథ్యమిచ్చు ఇచ్చి ఇష్టాన్నసంతృప్తులుగా చేయు చేసి కూర్చున్నచో చేరవచ్చు వచ్చి ఇద్ధరకల్గు వనధి పర్వత సరి త్తీర్థ మాహాత్మ్యముల్ తెలియనడుగు
అడిగి యోజనపరిమాణ మరయు అరసి పోవలయుచూడ ననుచు ఊర్పులు నిగుడ్చు అనుదినము తీర్థసందర్శనాభిలాష మాత్మనుప్పొంగ అత్తరుణాగ్నిహోత్రి
ఈవిధమున నభ్యాగత సేవాపరతంత్ర సకల జీవనుడై భూ దేవకుమారకు డుండం గా వినుమొకనాడు కుతపకాలము నందున్
ముడిచిన యొంటికెంజెడ మూయ మువ్వన్నె మెగముతోలు కిరీటముగ ధరించి కకపాల కేదార కటక ముద్రిత పాణి కురుచ లాతాముతో కూర్చిపట్టి ఐణేయమైన ఒడ్డాణంబు లవణిచే నక్కళించిన పొట్టమక్కళించి ఆరకూటచ్ఛాయ నవఘళింపగ చాలు బడుగుదేహంబున భస్మమలది
మిట్టయురమున నిడుయోగపట్టె మెరయ చెవుల రుద్రాక్షపోగులు చవుకళింప కావికుబుసంబు జలకుండికయును పూని చేరె తద్గేహ మౌషధసిద్ధు డొకడు
ఇట్లు చనుదెంచు పరమయోగీంద్రు కాంచి భక్తి సంయుక్తి నెదురేగి ప్రణతుడగుచు అర్య్ఘపాద్యాది పూజనం బాచరించి ఇష్టమృష్టాన్న కలన సంతుష్టు చేసి
ఎందుండి ఎందుపోవుచు ఇందులకేతెంచినార లిప్పుడు విద్వ ద్వందిత నేడుగదా మ న్మందిరము పవిత్రమయ్యె మాన్యుడనైతిన్
మీమాటలు మంత్రంబులు మీమెట్టినయెడ ప్రయాగ మీపాదపవి త్రామల తోయము లలఘు ద్యోమార్గచరాంబు పౌనరుక్య్తము లుర్విన్
వానిది భాగ్యవైభవము వానిది పుణ్యవిశేష మెమ్మెయిన్ వాని దవంధ్యజీవితము వానిది జన్మము వేరుసేయ కె వ్వాని గృహాంతరంబున భావాదృశ యోగిజనంబు పావన స్నానవి ధాన్నపానముల సంతసమందుచు ప్రోవు నిచ్చలున్
మౌనినాథ కుటుంబ జంబాల పటల మగ్న మాదృశ గృహమేధిమండలంబు నుద్ధరింపంగ నౌషధమొండు కలదె యుష్మదంఘ్రిరజో లేశమొకటి తక్క
నావిని ముని ఇట్లను వ త్సా మావంటి తైర్థికావళి కెల్లన్ మీవంటి గృహస్థుల సుఖ జీవనమున కాదె తీర్థసేవయు తలపన్
కెలకులనున్న తంగెటిజున్ను గృహమేథి యజమాను డంకస్థితార్థపేటి పండిన పెరటికల్పకము వాస్తవ్యుండు దొడ్డిబెట్టిన వేల్పుగిడ్డి కాపు కడలేని అమృతంపునడబావి సంసారి సవిద మేరునగంబు భవనభర్త మరుదేశ పథమధ్య ప్రప కులపతి ఆకటికొదవు సస్యము కుటుంబి
బధిర పం గ్వంధ భిక్షుక బ్రహ్మచారి జటి పరివ్రాజ కాతిథి క్షపణ కావ ధూత కాపాలికా ద్యనాథులకు కాన భూసురోత్తమ గార్హత్యమునకు సరియె
నావుడు ప్రవరుం డిట్లను దేవా దేవర సమస్త తీర్థాటనమున్ కావింపుదు రిలపై నటు కావున విభజించి అడుగ కౌతుకమయ్యెన్
ఏయే దేశములన్ చరించితిరి మీరేయే గిరుల్ చూచినా రేయే తీర్థములందు క్రుంకిడితి రేయే ద్వీపముల్ మెట్టినా రేయే పుణ్యవనాళి ద్రిమ్మరితి రేయే తోయధుల్ డాసినా రాయా చోటులకల్గు వింతలు మహాత్మా నాకెరింగింపవే
పోయి సేవింపలేకున్న పుణ్యతీర్థ మహిమ వినుటయు నఖిల కల్మషహరంబ కాన వేడెదననిన అమ్మౌనివర్యు డాదరాయత్తచిత్తుడై అతని కనియె
ఓ చతురాస్యవంశ కలశోదధి పూర్ణశశాంక తీర్థయా త్రాచణశీలినై జనపదంబులు పుణ్యనదీనదంబులున్ చూచితి నందు నందు గల చోద్యములన్ కనుగొంటి నాపటీ రాచల పశ్చిమాచల హిమాచల పూర్వదిశాచలంబుగన్
కేదారేశు భజించితిన్ శిరమునన్ కీలించితిన్ హింగుళా పాదాంభోరుహముల్ ప్రయాగనిలయుం పద్మాక్షు సేవించితిన్ యాదోనాథసుతాకళత్రు బదరీనారాయణుం కంటి నీ యా దేశంబననేల చూచితి సమస్తాశావకాశంబులన్
అదియట్లుండె వినుము గృహస్థరత్నంబ లంబమాన రవిరధతురంగ శృంగార చారుచామర చ్ఛటా ప్రేక్షణ క్షణోద్గ్రీవ చమరసముదయంబగు నుదయంబునంగల విశేషంబులు శేషఫణికినైన లెక్కింప శక్యంబె అంధకరిపు కంధరావాస వాసుకి వియోగభవజుర్వ్యథాభోగ భోగినీ భోగభాగ పరివేష్టిత పటీర విటపివాటికా వేల్లదేలా లతావలయంబగు మలయంబునంగల చలువకు విలువ యెయ్యది అకటకట వికట కూటకోటి విటంక శృంగాటకాడౌకమాన జరదిందుబింబ గళదమృతబిందు దుర్దినార్దీకృత చల్లకీపల్లవ ప్రభంజన పరాంజన హస్తిహస్తంబగు అస్తంబునంగల మణిప్రస్తరంబుల విశ్రాంతిం జింతించిన మేనం బులక లిప్పుడుం బొడమెడు స్వస్వప్రవర్ధిత వర్ధిష్ణు ధరణీరుహసందోహ దోహద ప్రధానాసమాన ఖేలదైలబిల విలాసినీ విలాస వాచాల తులాకోటి కలకలాహుమాన మానస మదాలస మరాళంబగు రజతశైలంబు నోలంబులం కాలగళు విహారప్రదేశంబులంగన్న సంస్రృతిక్లేశంబులు వాయవే సతత మదజల స్రవణపరాయ ణైరావణ విషాణకోటి సముట్టంకిత కటక పరిస్ఫురత్కురువింద కందళవ్రాత జాతాలాత శంకాపసర్పదభ్రము భ్రమీవిభ్రమ ధురంధరంబగు మేరు ధరాధరంబు శిఖరంబుల సోయగంబులు కలయం గనుంగొనుట బహుజన్మకృత సుకృత పరిపాకంబునంగాక యేల చేకూరనేర్చు నేనిట్టి మహాద్భుతంబు లీశ్వరానుగ్రహంబున స్వల్పకాలంబునం గనుంగొంటి ననుటయు ఈషదంకురిత హసన గ్రసిష్ణు గండయుగళుండగుచు ప్రవరుం డతని కిట్లనియె
వెరవక మీకొనర్తునొక విన్నప మిట్టివియెల్ల చూచిరా నెరకలుకట్టుకొన్న మరి యేండ్లును పూండ్లును పట్టు ప్రాయపుం జిరుతతనంబు మీమొగము చెప్పకచెప్పెడు నద్దిరయ్య మా కెరుగ తరంబె మీమహిమ లీర యెరుంగుదు రేమిచెప్పుదున్
అనిన పరదేశి గృహపతి కనియెన్ సందియము తెలియనడుగుట తప్పా వినవయ్య జరయు రుజయును చెనకంగా వెరచుమమ్ము సిద్ధులమగుటన్
పరమంబైన రహస్యమౌ నయిన డాపన్ చెప్పెదన్ భూమిని ర్జరవంశోత్తమ పాదలేపమను పేరంగల్గు దివ్యౌషధం పు రసం బీశ్వరసత్కృపంగలిగె తద్భూరిప్రభావంబునం చరియింతుం పవమాన మానస తిరస్కారి త్వరాహంకృతిన్
దివి బిసరుహబాంధవ సైం ధవసంఘం బెంతదవ్వు దగలేకరుగున్ భువి నంత దవ్వు నేమును ఠవఢవ లే కరుగుదుము హుటాహుటి నడలన్
అనినన్ విప్రవరుండు కౌతుకభరవ్యగ్రాంతరంగుండు భ క్తి నిబద్ధాంజలి బంధురుండునయి మీ దివ్యప్రభావం బెరుం గని నా ప్రల్లదముల్ సహించి మునిలోకగ్రామణీ సత్కృపన్ నను మీ శిష్యుని తీర్థయాత్ర వలనన్ ధన్యాత్ముగా చేయరే
అనుటయు రసలింగము నిడు తన వట్రువ ప్రేపసజ్జ దంతపుబరణిన్ నినిచిన యొకపస రిదియది అనిచెప్పక పోసె తత్పదాంబుజయుగళిన్
ఆ మందిడి అతడరిగిన భూమీసురుడరిగె తుహినభూధర శృంగ శ్యామల కోమల కానన హేమాఢ్య దరీ ఝరీ నిరీక్షాపేక్షన్
అనిన విని యమ్మహీసురవరు డట్లరిగి యెట్లు ప్రవర్తించె నతని పుణ్యవర్తనశ్రవణంబు మనంబునకు హర్షోత్కర్షంబు కల్పించె తరువాతి వృత్తాంతంబు కృపాయత్తచిత్తంబున నానతీయవలయునని యడుగుటయును
గంగా స్వచ్ఛ తరంగ భంగిక యశో గాఢ చ్ఛవి చ్ఛన్న సా రంగాంకాంక నిరంకుశ ప్రతికళా ప్రౌఢి ప్రియంభావుకా గాంగేయాచలదాప నూపుర వచో గాంభీర్య లీలాస్పదా బంగాళాంగ కళింగ భూప సుభటాభ్రశ్రేణి ఝంఝానిలా
మండలిక తపనశోభిత కుండలపతిశయన కర్ణకుండలిత రసా ఖండ కవికావ్య దిగ్వే దండ శ్రుతిదళన కలహతాడిత పటహా
కుకురు కాశ కురు కరూశ కోస లాంధ్ర సింధు భా హ్లిక శకాంగ వంగ సింహళేశ కన్యకామణి ప్రకర పాణిఘటిత రత్నపాదుకా కలాచికా ముకుర వీటికా కరండ ముఖ్య రాజలాంఛనా
ఇది శ్రీమదాంధ్ర కవితాపితామహ సర్వతోముఖాంక పంకజాక్ష పాదాంబుజాధీన మానసేందిందిర నందవరపుర వంశోత్తంస శఠకోపతాపస ప్రసాదాసాదిత చతుర్విధ కవితా మతల్లి కాల్లసాని చొక్కయామాత్యపుత్త్ర పెద్దనార్యప్రణీతంబైన స్వారోచిషమనుసంభవంబను మహాప్రబంధంబునందు ప్రథమాశ్వాసము ద్వితీయాశ్వాసం
మనోజ్ఞమైన కావ్యాన్ని చదివే సౌభాగ్యాన్ని కలిగించినందుకు నమస్సుమాంజలులు. కరోన కఠిన కాలమందు కమనీయమైన కావ్య పఠన నా college days మనోహర స్మ్రతులు గుర్తుకు తెచ్చినై. ఈ కావ్యాన్ని ఆ రోజుల్లో మాకు బళ్ళారిలో మునిసిపల్ కాలేజ్ లో వర్ణించి వివరించిన ఉపాధ్యాయులైన శ్రీ నారాయణస్వామికి నా మనహ్పూర్వక వందనములు ఈ ద్వారా తెలుపుకొంటాను.
మీ అభిప్రాయం తెలియచేయండి Cancel reply
పేరు* ఈ-మెయిల్*
మీ సొంత వెబ్సైట్ (ఏదైనా ఉంటే)
ఈమాట పాఠకులకు సూచనలు చదివాను. వాటికి కట్టుబడి ఉంటానని హామీ ఇస్తున్నాను.
Begin typing your search above and press return to search. Press Esc to cancel.
AP Inter 1st Year Sanskrit Study Material Poem 2 मायावदुः
Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Sanskrit Study Material पद्यभागः 2nd Poem मायावदुः Textbook Questions and Answers, Summary.
AP Inter 1st Year Sanskrit Study Material 2nd Poem मायावदुः
निबन्ध प्रश्नः Essay Questions
प्रश्न 1. मायावदुः इति पाठ्यभागस्य सारांश संक्षेपेण लिखत | Write in brief the story of the lesson Mayavatu. 2. Hract: Tutera Faldu gufera Narrate in brief the expertise in conversing of the false celibate. उत्तर: Introduction: The lesson “Mayavatu” is taken from the work Kumarasambhava written by Kalidasa. The fifth canto of the work describes the arrival of Siva in the guise of a celibate to test Parvati.
The false celibate : A celibatė, shining with spiritual glow, wearing deerskin and holding a staff of Palasa entered the hermitage of Parvati like the embodiment of Brahmacharya. After receiving the hospitality of Parvati he asked her whether :; fuel sticks and kusa grass were easily available. He further said that physical body is the primary means of dharma. शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम् ।
The celibate’s query: Then he asked her the reason for her penance saying that friendship with the good happens in seven steps or words. मनीषियः साप्तपदीनमुच्यते | She was born in a noble family, beautiful, wealthy and young. She could not face any humiliation in her parental house. Her father’s abode was divine. She should not search for a husband as a gem does not search, it is searched for. न रत्नमन्विष्यति मृग्यते हि तत् | He offered her half of his penance to get her desired husband.
The reason for Parvati’s penance : The friend of Parvati told the celibate that having rejected Indra and others, Parvati wanted Siva as her husband. He was not to be won over by beauty as he destroyed Manmatha. When Parvati confirmed it, the celibate said that he would not support her as he knew Siva as one indulged in inauspicious practices.
Censure of Siva by the celibate : The celibate said that it would be inappropriate to let ashes take the place of sandal paste on the bosom of Parvati. People would smile seeing. her riding a bull. Siva had deformed body. His birth was unknown. His wealth was indicated by his nakedness.
Parvati’s reply: Then Parvati replied angrily that he did not know Siva properly. Stupid people despise the acts of the noble. Though penniless, Siva was the source of riches. He was the lord of the three worlds. No one knew whether his body shone with ornaments or snakes, elephant hide or fine garments, and whether he held a skull or sported the crescent moon on the crest. Indra, who rode an elephant bowed to him. How could anyone know the origin of Siva, who was considered the cause of the creator? She said that her mind was fixed on him with the feeling of love.
When Parvati was about to go from there, Siva revealed himself to her and said that he became her slave. Fruition makes exhaustion fresh again. क्लेशः पुनर्नवतां विधत्ते।
लघुसमाधानप्रश्नाः Short Answer Questions
प्रश्न 1. पार्वत्याः तपोवन कीदृशः वटुः विवेश? उत्तर: अजिनाषाढधरः प्रगल्भवाक् ब्रह्ममयेन तेजसा ज्वलन् शरीरबद्धः प्रथमाश्रमः यथा कश्चित् वटुः पार्वत्याः तपोवनं विवेश ।
प्रश्न 2. कालिदासमहाकवेः काव्यानि कानि? उत्तर: कालिदासस्य काव्यानि : ऋतुसंहारः, मेघदूतम्, कुमारसंभवम्, रघुवंशः, मालविकाग्निमित्रम्, विक्रमोर्वशीयम् तथा अभिज्ञानशाकुन्तलम् इति।
प्रश्न 3. देवभूमयः के? उत्तर: हिमवतः प्रदेशाः देवभूमयः।
प्रश्न 4. धर्मसाधनेषु आद्यं किम्? उत्तर: धर्मसाधनेषु आद्यं शरीरम्।
एकपदसमाधानप्रश्नाः One Word Answers
प्रश्न 1. पार्वत्याः तपोवनं कः प्रविवेश? उत्तर: पार्वत्याः तपोवनं जटिलः प्रविवेश।
प्रश्न 2. मायावदुः कः? उत्तर: मायावटुः शिवः।
प्रश्न 3. पिनाकपाणिं का पतिमात्पुम् इच्छति? उत्तर: पिनाकपाणिं पार्वती पतिमाप्तुम् इच्छति।
प्रश्न 4. ‘मायावटुः’ इति पाठ्यभागः कस्मात् स्वीकृतः? उत्तर: मायावटुः इति पाठ्यभागः कुमारसम्भवात् स्वीकृतः ।
सन्दर्भवाक्यानि Annotations
1. शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम् । परिचयः – एतत् वाक्यं मायावटुः इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । एषः । भागः कालिदासस्य कुमारसम्भवे पञ्चमसर्गात् स्वीकृतः।
सन्दर्भः – मायावटुः पार्वतीम् एवं वदति ।
भावः – शरीरम् प्रथमं धर्मसाधनम् भवति ।
विवरणम् : – तपोवनं एकः जटिलः प्रविवेश | सः अपृच्छत् यत् पार्वती स्वशक्त्या तपसि प्रवर्तते । किं च शरीरम् प्रथमं धर्मसाधनम् | इति।
2. मनीषिभिस्साप्तपदीनमुच्यते । परिचयः – एतत् वाक्यं मायावटुः इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । एषः भागः कालिदासस्य कुमारसम्भवे पञ्चमसर्गात् स्वीकृतः।
भावः – सतां स्नेहः सप्तपदैः भवति।
विवरणम् : – तपोवनं एक: जटिलः प्रविवेश | सः अवदत् यत् पार्वत्या सत्कृतः सः परः न भवति । सत्पुरुषैः सह स्नेहः सप्तपदैः भवति।
3. न रत्नमन्विष्यति मृग्यते हि तत् । परिचयः – एतत् वाक्यं मायावटुः इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । एषः भागः कालिदासस्य कुमारसम्भवे पञ्चमसर्गात् स्वीकृतः।
भावः – रत्नं अन्वेषणं न करोति । तत् अन्विष्यते।
विवरणम् : – पार्वत्याः तपोवनं एक: जटिलः प्रविवेश| सः अवदत् यत् यदि पार्वती पतिमिच्छति तपसा अलम् | रत्नं न अन्विष्यति। तत् अन्वेष्यते।
4. क्लेशः फलेन हि पुनर्नवतां विधत्ते।। परिचयः – एतत् वाक्यं मायावटुः इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । एषः . भागः कालिदासस्य कुमारसम्भवे पञ्चमसर्गात् स्वीकृतः।
सन्दर्भः – कविः पार्वत्याः तपः फलति इति एवं वदति।
भावः – श्रमः फलावाप्तिना नवत्वम् आप्नोति।
विवरणम् : – शिवः स्वरूपं प्रकटितवान्। पार्वती तप:श्रमं परित्यक्तवती। कलेशः फलावाप्तिना नवत्वम् आप्नोति।
विशेषतो ज्ञेयाः
कठिनशब्दार्थाः
षट्पदः – भ्रमरः अजिनम् – कृष्ममृगचर्म वीरुधः – लताविशेषः त्रिवर्गः – धर्म-अर्थ-कामाः वल्कलम् – वृक्षसम्बन्धी वस्रविशेषः विभावरी – रात्रिः द्विजन्मा – ब्राह्मणः शशाङ्कलेखा – चन्द्ररेखा अम्भोजम् – पद्मम् उष्णवारणम् – छत्रः पुष्पधन्वा – मन्मथः उटजः – पर्णशाला
व्याकरणांशाः
तपोभिः + आत्मनः = तपोभिरात्मनः – विसर्गसन्धिः तपः + समाधये = तपस्समाधये – विसर्गसन्धिः कृत + अभिषेकाम् = कृताभिषेकाम् – सवर्णदीर्घसन्धिः अभि + उपागमनम् = अभ्युपागमनम् – यणादेशसन्धिः प्रसव + अर्चित = प्रसवार्चित – सवर्णदीर्घसन्धिः चरण + इन्धन = चरणेन्धन – गुणसन्धिः सह + ऊष्मणा = सहोष्मणा – गुणसन्धिः तदपि + अपाकीर्ण = तदप्यपाकीर्ण – यणादेशसन्धिः तत् + अपि = तदपि – जश्त्वसन्धिः
अजिनाषाढधर:- अजिनाषाढयोः धरः – षष्ठीतत्पुरुष समासः प्रगल्भवाक् – प्रगल्भा वाक् यस्य सः – बहुव्रीहि समासः अनुज्झितः – न उज्झितः – नञ् तत्पुरुष समासः अनुज्झितक्रमः – अनुज्झितः क्रमः येन सः – बहुव्रीहि समासः धर्मसाधनम् – धर्मस्य साधनम् – षष्ठीतत्पुरुष समासः मनीषा – मनसः ईषा – षष्ठीतत्पुरुष समासः मनीषिणः – मनीषा एषाम् अस्तीति – बहुव्रीहि समासः उपपन्नचापलः – उपपन्नं चापलं यस्य सः – बहुव्रीहि समासः सुभूः – शोभने भ्रुवौ यस्याः सा – बहुव्रीहि समासः देवभूमयः – देवानां भूमयः – षष्ठीतत्पुरुष समासः द्विजन्मा – द्वे जन्मनी यस्य सः – बहुव्रीहि समासः उष्णवारणम् – उष्णस्य वारणम् – षष्ठीतत्पुरुष समासः पिनाकपाणिः – पिनाकं पाणौ यस्य सः – बहुव्रीहि समासः तस्य अवाप्तिः – तदवाप्तिः – षष्ठीतत्पुरुष समासः अमङ्गलम् – न मङ्गलम् – – नञ् तत्पुरुष समासः
मायावदुः Poem Summary in English
मायावदुः Poem Introduction:
प्रस्तुतपाठ्यभागः महाकविकालिदासेन विरचिते कुमारसम्भव महाकाव्ये पञ्चमसर्गात स्वीकृतः । संस्कृतसाहित्ये पञ्चमहाकाव्येषु आदिम महाकाव्यं कुमारसम्भवमिति प्रसिद्धम् । शिवमहापुराणात् इतिवृत्तं गृहीत्वा कालिदासः महाकाव्यमेतत् विलिलेखा महाकाव्येऽस्मिन् सप्तदशसर्गाः समुल्लसन्ति । परं केचन विमर्शकास्तुव्याख्यानचक्रवर्तिना श्रीमल्लिनाथसूरिणा अष्टमसर्गपर्यन्तमेव सजीवनीसज्ञिका व्याख्या विरचिता, नवमसर्गात् आरम्भ कालिदासभिन्नेन केनापि परिशिष्टं महाकाव्यमारचितमिति अभिप्रयन्ति । “रत्नानि वै वररुचिर्नव विक्रमस्य” इत्याभाणकानुसारं विक्रमादित्यस्य आस्थानसभां कालिदासः विभूषयामासेति ज्ञायते । महाकवेः कालिदासस्य लेखनीतः कुमार सम्भवम्, रघुवंशः इति महाकाव्यद्वयम्, ऋतुसंहारः मेघसन्देशः इति खण्डकाव्यद्वयम्, विक्रमोर्वशीयम्, मालविकाग्निमित्रम्, अभिज्ञान शाकुन्तलम् इति रूपकत्रयं च विनिर्गतम् । कुमारसम्भव-महाकाव्ये पञ्चमसर्गे विराजमानः कश्चन कमनीयः रमणीयश्च भागः पाठ्यभाग रूपेण निर्धारितः ॥
The present lesson is taken from the 5 th canto of Kumarasambhava written by Kalidasa. Kumarasambhava is considered the first of the five mahakavyas. Kalidasa wrote this poem having taken the story from the Sivapurana. There are seventeen cantos in this work. But some critics opine that as the great commentator Mallinatha wrote his Sanjivini commentary for eight cantos only, the rest were written by some other poet. According to the saying “Nine are the jewels Vararuchi etc. in the court of Vikrama” Kalidasa was in the court of Vikrama. Kalidasa authored two great poems namely Kumarasambhava and Raghuvamsa, two short poems Ritusamhara and Meghasandesa, and three dramas Malavikagnimitra, Vikramorvasiya and Abhijnanasakuntala. A beautiful part of the fifth canto of the Kumarasambhava is prescribed as the lesson.
मायावदुः Poem Summary
A talkative celibate, resplendent with spiritual glow, wearing deerskin and holding a staff of Palasa entered the hermitage of Parvati like the embodiment of the first stage of life. The hospitable Parvati went to him with offering of worship. The noble will behave in a more respectable way towards special persons even though they are of equal status. Having received the hospitality offered according to the rites, the celibate appeared to have alleviated his fatigue for a moment, and spoke in an orderly manner looking straight at Parvati.
“Are fuel sticks and kusa grass available easily to you? Are the waters fit for bathing? Are you doing penance according to your ability only? Body is the primary means of dharma.
As you yourself have offered hospitality to me, do not consider me as a stranger. Friendship with the noble happens in seven steps or words.
Being a Brahmin, beset with curiosity, I want to ask you something. If it is not a secret, you can answer me.
You were born in the family of the First creator. Your body seems to be the manifestation of the beauty of the three worlds. Comfort of wealth is not to be searched for. Tell me, what more is the fruit of any penance?
Your form is incapable of receiving any humiliation. How can there be any insult in the parental house? There can be no harassment from others as who will stretch his hand for the rays of a serpent?
If you desire heaven, your efforts are wasted. Because, the regions of your father are divine. If it is a husband, then enough with the austerities. For, a gem does not search, it is searched for.
I understand that your lover is cheated by his beauty. Hence he is not bringing his face before your eyes having arched lashes and beautiful looks.
Gauri! How long do you suffer? I have some penance accumulated in the previous stage. With half of that you can get your desired husband. However, I want to know about him well.
As the celibate spoke thus, Parvati was unable to express her desire to him, and looked at her companion, who stood by her side.
Her friend told the celibate thus. “O saint! If you are curious to know why she made her body a means of penance just as a lotus is made an umbrella to ward off heat, please listen. Having rejected the wealthy lords of the quarters, she wanted to get as her husband Siva, who is not to be won over by beauty as he destroyed Manmatha. The witnesses to her penance these trees planted by herself bore fruit. But her desire of union with Siva has not even sprouted.”
When Parvati’s intention was thus revealed, the celibate disguising his signs of joy asked Parvati whether it was true or a joke. Then Parvati, dropping the crystal rosary into her forehand with the fingers closed like a bud, spoke in few words. “As you heard O learned scholar, this person wants to jump to high position. Penance is a means to attain that. Nothing is inaccessible to desires.”
Then the celibate replied. “I know Maheswari. And here you are one desiring him. Considering his indulgence in inauspicious practices, I cannot give my approval to you.
Even if the bosom of Siva is easily accessible to you, tell me what is more inappropriate than this that on your bosom worthy of sandal paste, ash from funeral pyre will take place.
There will be another humiliation that awaits you. On seeing the newly wed, fit to be carried on a majestic elephant striding an old bull, people will have smiling faces.
His body has deformity with three eyes. His birth is unknown. His wealth is indicated by his nakedness. Is there at least one quality in Şiva among those looked for in a groom?”
As the celibate spoke thus adversely, with her anger revealed by her quivering lower lip, Parvati turned her looks aside with the ends of the eyes reddened. She replied to him. “You do not know Siva really. Hence you spoke thus. The fools despise the deeds of the great that are extraordinary and beyond the reason.
Though penniless, he is the source of riches. The lord of the three worlds is seen in the burial grounds. Though of ferocious form, he is called the auspicious. There is no one who knows the reality of Siva.
The form of Siva, whose body is the universe is not known whether it shines with ornaments or entwined with snakes; whether wears elephant hide or fine garments; whether holds a skull or sports the crescent moon on the crown.
Indra, who rides the elephant of the quarter touches with his head the feet of the one who is not rich and who rides a bull, and makes his toes red with the pollen of the mandara flowers.
Though wishing to point out demerits in Siva, you have spoken one thing correctly. How can the origin of the one, who is honoured as the source of the creator, be known?
Enough with dispute. Let him be as you have heard only. However, my mind is fixed on him with the solitary feeling of love.
This person wants to speak something more with his lower lip quivering. Friend, Stop him. Not only he who speaks wrongly about the noble, but also who listens to him is a sinner.
Or I will go from here. Saying so Parvati moved with the upper garment on her bosom slipping. Siva, whose insignia was bull took his own form, and held her smiling.
On seeing Siva, the trembling and beautiful Parvati, who lifted her foot to place it down, neither moved nor stayed like a river that was perturbed on finding the obstacle of a mountain in her path.
“O beautiful one, from today I have become your slave, bought by your austerities.” As Siva was saying these words, Parvati forgot the exhaustion caused by her vows. Fatigue becomes freshness on getting fruits.
मायावदुः Poem Translation in English
पार्वती परमशिवं पतिवरासती घोरतरं तपस्तेपे । तपोवने तप आचरन्ती. पार्वती। परीक्षितं वटुरूपं धृत्वा शङ्करः तत्राज़गाम | मायावटुः पार्वती कुशलप्रश्नान् पृष्ट्वा शिवनिन्दा कर्तुम् आरब्धवान्।
Parvati performed severe penance desiring Siva as her husband. Disguising himself as an ascetic, Siva came to the hermitage where Parvati was performing penance in order to test her. He queried Parvati about her penance, and criti cized Siva.
1. अथाजिनाषाढधरः प्रगल्भवाक् ज्वलन्निव ब्रह्ममयेन तेजसा । विवेश कश्चिज्जटिलस्तपोवनं शरीरबद्धः प्रथमाश्रमो यथा ||
अथ = Later, अजिन + आषाढधरः = deer skin and holding a staff, प्रगल्भवाक् = eloquent in speech, ब्रह्ममयेन = spiritual, तेजसा= effulgence, ज्वलन् इव = as if burning, कश्चित् = some, जटिलः = ascetic, शरीरबद्धः = taken body, प्रथम+आश्रमः = celibacy, यथा = like, तपोवनम् = the hermitage, विवेश=entered.
Later a young ascetic, eloquent in speech, wearing deer skin and holding a staff, entered the hermitage radiant with spiritual effulgence like the embodiment of celibacy.
2. तमातिथेयी बहुमानपूर्वया सपर्यया प्रत्युदियाय पार्वती। भवन्ति साम्येऽपि निविष्टचेतसां। वपुर्विशेषेष्वतिगौरवाः क्रियाः ||
आतिथेयी = the hospitable, पार्वती = Parvati, बहुमानपूर्वया = respectful, सपर्यया = worship, तम् = him, प्रत्युदियाय = went to meet, साम्ये अपि = even if equals, निविष्टचेतसां = of those having firm minds, वपुः + विशेषेषु = towards those whose appearances are special, अतिगौरवाः = more respectful, क्रियाः acts, भवन्ति = become.
The hospitable Parvati went to meet him to offer respectful worship. To the firm minded more respectful will be the acts towards special people even though they are equal to them.
3. विधिप्रयुक्तां परिगृह्य सत्क्रियां परिश्रमं नाम विनीय च क्षणम्। उमां स पश्यन्नृजुनैव चक्षुषा प्रचक्रमे वक्तुमनुज्झितक्रमः ।।
सः = He, विधिप्रयुक्ताम् = offered as per the rules, सत्क्रियाम् = worship, परिगृह्य = having accepted, परिश्रमं नाम च = fatigue, क्षणम् = for a moment, विनीय = having alleviated, ऋजुना एव = with straight, चक्षुषा = looks, उमाम् = Parvati, पश्यन् = looking at, अनुज्झितक्रमः = without skipping the order, वक्तुम् = to speak, प्रचक्रमे = started.
Having accepted the worship offered according to the rites, and having momentarily alleviated his fatigue, he looked at Parvati straightly, and spoke without skipping the order.
4. अपि क्रियार्थं सुलभं समित्कुशं जलान्यपि स्नानविधिक्षमाणि ते । अपि स्वशक्त्या तपसि प्रवर्तसे शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम् ||
क्रियार्थम् = for holy rites, समित्कुशम् = fuel sticks and Kusa grass, सुलभम् अपि = easily available?, जलानि = waters, ते = to you, स्नानविधिक्षमाणि अपि = suitable for ablutions and others?, स्वशक्त्या = according to your capability, तपसि = penance, प्रवर्तसे अपि = practice, perform?, शरीरम् = the body, आद्यम् = foremost, धर्मसाधनम् = means of attaining dharma, खलु = indeed.
Are fuel sticks and Kusa grass easily available for performing holy rites? Are the waters fit for taking bath? Are you engaged in penance according to your ability only? Body is the foremost means of attaining dharma.
5. प्रयुक्तसत्कारविशेषमात्मना न मां परं संप्रतिपत्तुमर्हसि। यतस्सतां सन्नतगात्रि सङ्गतं मनीषिभिस्साप्तपदीनमुच्यते ॥
आत्मना = By yourself, प्रयुक्तसत्कारविशेषम् = who was offered great hospitality, माम् = me, परम् = stranger, संप्रतिपत्तुम् = to consider, न अर्हसि = not proper, सन्नतगात्रि = one having good structure, यतः = for, मनीषिभिः = by the noble, सतां = of the good, सङ्गतम् = friendship, साप्तपदीनम् = happening in seven steps, उच्यते = is said.
O beautiful one ! You need not consider me, who was offered hospitality, a stranger. The wise say that friendship with good happens within seven words or steps.
6. अतोऽत्र किञ्चिद्भवतीं बहुक्षमां द्विजातिभावादुपपन्नचापलः । अयं जनः प्रष्टुमनास्तपोधने न चेद्रहस्यं प्रतिवक्तुमर्हसि ||
अतः = Hence, अत्र = here, द्विजातिभावात् = because of being a Brahmin, उपपन्नचापलः = becoming full of curiosity, अयं जनः = this person, बहुक्षमाम् = very patient, भवतीम् = you, किञ्चित् = something, प्रष्टुमनाः = desirous of asking, तपोधने = One having penance as wealth, रहस्यम् = secret, न चेत् = if not, प्रतिवक्तुम् = answer, अर्हसि = you are fit.
Hence, this person, being a Brahmin is filled with curiosity and wants to ask you, who is very patient something. O one having penance as wealth! If it is not a secret, please give an answer.
7. कुले प्रसूतिः प्रथमस्य वेधसः त्रिलोकसौन्दर्यमिवोदितं वपुः। अमृग्यमैश्वर्यसुखं नवं वयः तपःफलं स्यात्किमतः परं वद ||
प्रथमस्य = of the first, वेधसः = creator, कुले = in the family, प्रसूतिः = birth, वपुः = the body, त्रिलोकसौन्दर्यम् = the beauty of the three worlds, उदितम् इव = as if arose, manifs ऐश्वर्यसुखम् = the comforts of wealth, अमृग्यम् = not to be searched for, वयः = age, नवम् =young, तपःफलम् = the fruit of penance, अतः परम् = other than this, किम् = what else, स्यात् = will be, वद = tell me.
You are birth is in the family of the first creator. Your body is as if the manifestation of the beauty of the three worlds. You need not search for the comforts of wealth. And your age is young. Tell me, what else can be the fruit of any penance?
8. अलभ्यशोकाभिभवेयमाकृतिः विमानना सुभ्र कुतः पितुर्गृहे । पराभिमझे न तवास्ति कः करं प्रसारयेत्पन्नगरत्नसूचये ||
सुभ्र = One with shapely eyebrows!, इयम् = this, आकृतिः = form, अलभ्यशोक+अभिभवा = is not to get sorrowful disregard, पितुः गृहे = in the paternal house, विमानना = humiliation, कुतः = from whence?, पर+अभिमर्शः = insult by others, तव = to you, न अस्ति = is not there, पन्नगरत्नसूचये = for the rays of jewel of the serpent, कः = who, करम् = hand, प्रसारयेत् = stretches?
One with shapely brows! Your form is incapable of receiving saddening disregard. From whence there can be any humiliation in the house of your father? Others do not insult you. Because who will stretch is hand for the rays of the serpent’s gem?
9. दिवं यदि प्रार्थयसे वृथा श्रमः पितुः प्रदेशास्तव देवभूमयः । अथोपयन्तारमलं समाधिना न रत्नमन्विष्यति मृग्यते हि तत् ||
यदि = if, दिवम् = the heaven, प्रार्थयसे = you seek, श्रमः = effort, वृथा = waste, तव पितुः = your father’s, प्रदेशाः = regions, देवभूमयः = are divine places, अथ = if, उपयन्तारम् = you desire a husband, समाधिना = with penance, अलम् = enough, हि = for, रत्नम् = a gem, न अन्विष्यति = does not search, तत् = it is, मृग्यते = searched for.
If you seek heaven, then your effort is wasted. Because the regions of your father are divine. Or if you desire a husband, enough with penance. A gem does search, it is searched for.
10. अवैमि सौभाग्यमदेन वञ्चितम् तव प्रियं यश्चतुरावलोकिनः। करोति लक्ष्यं चिरमस्य चक्षुषो न वक्त्रमात्मीयमरालपक्ष्मणः ।।
यः = He, चतुर+अवलोकिनः = having beautiful looks, अरालपक्ष्मणः = arching eyelashes, अस्य चक्षुषः = of these eyes, आत्मीयम् = his own, वक्त्रम् = face, चिरम् = for a long time, लक्ष्यं = target, न करोति = does not make, तव = your, प्रियं = lover, सौभाग्यमदेन = with the pride of beauty, वञ्चितम् = cheated, अवैमि = I understand.
I understand that your lover is cheated by the pride of beauty, as he does not make his face the target of you eyes that have lovely looks and arching eyelashes.
11. कियच्चिरं श्राम्यसि गौरि विद्यते ममापि पूर्वाश्रमसञ्चितं तपः। तदर्धभागेन लभस्व काङ्कितं वरं तमिच्छामि च साधु वेदितुम् ||
गौरि = OGauri, कियत् = how, चिरम् = long, श्राम्यसि = you suffer, मम अपि = to me, पूर्व+आश्रमसञ्चितं = collected in the previous stage, तपः = penance, विद्यते = is there, तत्।अर्धभागेन = with half of that, काङ्क्षितम् = desired, वरम् = husband, लभस्व = you get, तम् = him, साधु = well, वेदितुम् = to know, च = also, इच्छामि = want.
O Gauri, how long do you suffer? There is penance accumulated by me in the previous stage. You can get the desired husband with half of that. But I want to know well about that person.
12. इति प्रविश्याभिहिता द्विजन्मना मनोगतं सा न शशाक शंसितुम्। अथो वयस्यां परिपार्श्वर्तिनी विवर्तितानञ्जननेत्रमैक्षत ||
इति = thus, द्विजनन्मना = by the Brahmin, प्रविश्य = having entered, अभिहिता = addressed, सा = Parvati, मनोगतं = her love, शंसितुम् = to express, न शशाक = was not able, अथ = Then, परिपार्श्ववर्तिनी = who stood by her said, वयस्यां =friend, विवर्तित+अनजननेत्रम् = with her eyes that were devoid of collyrium, ऐक्षत = saw.
Thus addressed by the Brahmin, who arrived there, Parvati was unable to express her love. Instead, she looked with eyes devoid of collyrium at her companion, who was by her side.
13. सखी तदीया तमुवाच वर्णिनं निबोध साधो तव चेत् कुतूहलम् | यदर्थमम्भोजमिवोष्णवारणम् कृतं तपस्साधनमेतया वपुः ||
तदीया = Her, सखी = friend, तम् = to that, वर्णिनम् = celibate, उवाच = said, साधो = 0 saint, तव = to you, कुतूहलम् = curiosity, चेत् = if is, यदर्थम् = for what purpose, एतया = by her, अम्भोजनम् = lotus, उष्णवारणम् इव = like an umbrella to keep heat away, वपुः = body, तपः+साधनम् = a means to penance, कृतम् = made, निबोध = listen.
Her friend told the celibate : “O saint ! If you are curious, please listen why she made her body a means of penance just as a lotus an umbrella to ward off heat.
14. इयं महेन्द्रप्रभृतीनधिश्रियः चतुर्दिगीशानवमत्य मानिनी। अरूपहार्यं मदनस्य निग्रहात्। पिनाकपाणिं पतिमात्पुमिच्छति ||
मानिनी =self-respecting, इयम् = this lady, अधिश्रियः = wealthy, महेन्द्रप्रभृतीन् = Indra and other, चतुः+दिक+ईशान् = lords of the four quarters, अवमत्य = having rejected, मदनस्य = of cupid, निग्रहात् = because of subjugation, अरूपहार्यम् = not to be won over by beauty, पिनाकपाणिम् = Siva, पतिम् = as husband, आत्पुम् = to get, इच्छति = desires.
This self-respecting lady has rejected Indra and other – wealthy lords of the quarters and desired to get as husband Siva, who is not to be won over by beauty by his destruction of the love god.
15. द्रुमेषु सख्या कृतजन्मसु स्वयं फलं तपस्साक्षिषु दृष्टमेष्वपि । न च प्ररोहाभिमुखोऽपि दृश्यते मनोरथोऽस्याश्शशिमौळिसंश्रयः ।।
सख्या = by the friend, स्वयम् = herself, कृतजन्मसु = planted, तपः + साक्षिषु = witnesses to her penance, एषु = in these, द्रुमेषु = trees, फलम् अपि = fruits also, दृष्टम् = are seen have appeared, अस्याः = her, शशिमौलिसंश्रयः = union with Siva, मनोरथः = desire of, प्ररोह+अभिमुखः अपि च = even sprouting, न दृश्यते = does not seen.
Fruits have appeared on these trees planted by our friend, the witness to her penance. But her desire of union with Siva has not even sprouted.
16. अगूढसद्भावमितीङ्गितज्ञया निवेदितो नैष्ठिकसुन्दरस्तया। अयीदमेवं परिहास इत्युमाम् अपृच्छदव्यजितहर्षलक्षणः।।
इङ्गितज्ञया = who knew mind, तया = by her, इति = thus, अगूढसद्भावं = revealing the noble desire, निवेदितः = told, नैष्ठिकसुन्दरः = the handsome celibate; अव्यजितहर्षलक्षणः = not showing the signs of his happiness, अयि = 0, इदम् = this, एवम् = like that, so, परिहासः =jest, इति = thus, उमाम् = Parvati, अपृच्छत् = asked.
As she, who knew the heart of Parvati revealed to him the noble desire, the handsome celibate asked Parvati whether it was true or a joke.
17. अथाग्रहस्ते मुकुळीकृतागुलौ ममर्पयन्ती स्फटिकाक्षमालिकाम्। कथाञ्चिदद्रेस्तनया मिताक्षरं चिरव्यवस्थापितवागभाषत ||
अथ = Later, मुकुलीकत + अड्गुलौ = with fingers closed as bud, अग्रहस्ते = in the forehand, स्फटिक+अक्षमालिकाम् = crystal rosary, समर्पयन्ती = placing, चिरव्यवस्थापितवाक् = having restrained her speech for a long time, becoming silent अद्रे:+तनया = the daughter of Himavan, मित+अक्षरम् = containing few words, कथञ्चित् = somehow, अभाषत =spoke.
Later Parvati, the daughter of Himavan placing the crystal rosary in her forehand spoke few words after remaining silent for a long time.
18. यथा श्रुतं वेदविदां वरत्वया जनोऽयमुच्चैः पदलङ्गनोत्सुकः। तपः किलेदं तदवात्पिसाधनं मनोरथानामगतिर्न विद्यते॥
वेदविदां वर = the best among the Vedic scholars, त्वया = by you, यथा श्रुतम् = as heard, अयम् जनः = this person, उच्चैःपदलङ्घन – उत्सुकः = desirous of jumping to high position, इदम् तपः = this penance, तत्। अवाप्तिसाधनम् = means to attain that, किल = indeed, मनोरथानाम् = of desires, अगतिः = inaccessible, न विद्यते = is not.
O best among the Vedic scholars! As you heard, this person wants to attain high position. This penance is a means to that. Indeed there is nothing inaccessible to desires.
19. अथाह वर्णी विदितो महेश्वरः तदर्थिनी त्वं पुनरेव वर्तसे । अमङ्गलाभ्यासरति विचिन्त्य तं तवानुवृत्तं न च कर्तुमुत्सहे ||
अथ = Later, वर्णी = the celibate, आह = said, महेश्वरः = Siva, विदितः = is known, पुनः = again, तत्+अर्थिनी = desiring him, एव = only, त्वम् वर्तसे = you are, अमङ्गल+अभ्यासरतिम् = who indulges in inauspicious practices, तम् = him, विचिन्त्य = having considered, तव =your, अनुवृतिम् = approval, कर्तुम् = to give, न उत्सहे = am not interested.
Later the celibate said: “Siva is well known. And here are you desiring him. But knowing that he indulges in inauspicious practices. I cannot approve your desire.
20. अयुक्तरुपं किमतःपरं वद। त्रिनेत्रवक्षः सुलभं तवापि यत् । स्तनद्वयेऽस्मिन् हरिचन्दनास्पदे पदं चिताभस्मरजः करिष्यति ||
त्रिनेत्रवक्षम् = the bosom of the three eyed one, तव = to you, सुलभम् अपि = even though attainable, अतः परम् = other than this, अयुक्तरूपम् = inappropriate, किम् = what, वद = say, यत् = that, हरिचन्दन + आस्पदे = which is the place for sandal paste, स्तनद्वये अस्मिन् = on the breasts, चिताभस्मरजः = ash from funeral pyres, पदं करिष्यति = takes place.
Even if the bosom of Siva becomes accessible to you easily, tell me what is more inappropriate than this? That on your bosom which is the place for sandal paste, ash from funeral pyre will take place.
21. इयं च तेऽन्या पुरतो विडम्बना यदूढया वारणराजहार्यया। विलोक्य वृद्धोक्षमधिष्ठितं त्वया महाजनः स्मेरमुखो भविष्यति ॥
ते = to you, पुरतः = before, in the coming days, इयम् च = this also, अन्या = another, विडम्बना = humiliation, यत् = that, वारणराजहार्यया = suitable to be carried on an elephant, ऊढया = the newly wed, त्वया = by you, अधिष्ठितम् = climbed, वृद्ध + उक्षम् = old ox, विलोक्य = on seeing, महाजनः = great people, स्मेरमुखः = smiling faced, भविष्यति = become.
There will be another humiliation that awaits you. On seeing the new bride, who is to ride on a majestic elephant, astride an old bull, people will have smiling faces.
22. वपुर्विरूपाक्षमलक्ष्यजन्मता दिगम्बरत्वेन निवेदितं वसु । वरेषु यद्वालमृगाक्षि मृग्यते तदस्ति किं व्यस्तमपि त्रिलोचने ||
वालमृगाक्षि =o one with doe like eyes!, वपुः = body, विरूप + अक्षम् = is with deformed eyes, अलक्ष्यजन्मता = birth is unknown, वसु = wealth, दिक् + अम्बरत्वेन = by nakedness, निवेदितम् = is known, वरेषु = in bridegrooms, यत् = what, मृग्यते = is looked for, तत् = that, त्रिलोचने = in Siva, व्यस्तम् अपि = even one quality, अस्ति किम् = whether exists?
O one with doe like eyes! Siva’s body has deformation with odd eyes. His birth is unknown. His wealth is revealed by his nakedness. Is there at least one quality in Siva among the many qualities expected in a bridegroom?
23. इति द्विजातौ प्रतिकूलवादिनि प्रवेपमानाधरलक्ष्यकोपया। विकुञ्चितभूलतमाहिते तया विलोचने तिर्यगुपान्तलोहिते ।।
इति = thus, द्विजातौ = the Brahmin, प्रतिकूलवादिनि = spoke adversely, प्रवेपमान + अधरलक्ष्यकोपया = her anger indicated by the quivering lower lip, तया = by her, उपान्तलोहिते = red at the ends, विलोचने = eyes, विकुञ्चितभूलतम् = with knitted brows, तिर्यक् = aside, आहिते = turned.
As the Brahmin spoke adversely thus, with her anger indicated by the quivering lower lip, Parvati, knitting her brows turned her side ways her eyes that were reddened at the end.
24. उवाच चैनं परमार्थतो हरं न वेत्सि नूनं यत एवमात्य माम् । अलोकसामान्यमचिन्त्यहेतुकं द्विषन्ति मन्दाश्चरितं महात्मनाम् ||
एनम् = to him, उवाच च = said also, परमार्थतः = in reality, हरम् = Siva, न वेत्सि = you do not know, नूनम् = verily, यतः = hence, माम् = to me, एवम् = thus, आत्थ = spoke, मन्दाः = the stupid, अलोकसामान्यम् = extraordinary, अचिन्त्यहेतुकम् = beyond reasoning, महात्मनाम् = of the noble, चरितम् = deeds, द्विषन्ति = despise.
She told him “You do not know Siva really. Hence you spoke like that to me. The stupid despise the deeds of the noble, which are extraordinary, and beyond reason.
25. अकिञ्चनः सन् प्रभवस्स संपदां। त्रिलोकनाथः पितृसद्मगोचरः स भीमरूपः शिव इत्युदीर्यते न सन्ति याथार्थ्यविदः पिनाकिनः।।
सः = He, अकिञ्चिनः सन् = though penniless, संपदां = of riches, प्रभवः = source, त्रिलोकनाथः = the lord of the three worlds, पितृसद्मगोचरः = is found in burial grounds, सः = He, भीमरूपः = of ferocious form, शिवः इति = the auspicious, उदीर्यते = is said, पिनाकिनः = of Siva, यायार्थ्यविदः = who know reality, न सन्ति = are not there.
26. विभूषणोम्दासि पिनद्धभोगि वा गजाजिनालम्बि दुकूलधारि वा । कपालि वा स्यादथवेन्दुशेखरं न विश्वमूर्तरवधार्यते वपुः ||
विश्वमूर्तेः = of one to whom the universe is the body, वपुः = the body, विभूषण+उभ्दासि = splendid with ornaments, पिनद्यभोगि वा = or entwined with snakes, राज+अजिन – आलम्बि = wearing elephant hide, दुकूलधारि वा = or wearing fine garments, कपालि = holding a skull, वा अथवा = or, इन्दुशेखरम् स्यात् = has crescent moon on the crown, न अवधार्यते = is not understood.
27. असम्पदस्तस्य वृषेण गच्छतः प्रभिन्नदिग्वारणवाहनो वृषा। करोति पादावुपगम्य मौळिना विनिद्रमन्दाररजोऽरुणागुली ||
प्रभिन्नदिक् + वारणवाहनः = who rides the great elephant of the quarter, वृषा = Indra, असम्पदः = not wealthy, वृषेण गच्छतः = riding a bull, तस्य = of his, पादौ = feet, मौलिना = with his head, उपगम्य = having approached, touched, विनिद्रमन्दारजः + अरूण + अङगुली = reddened with the pollen of the mandara flowers, करोति = makes.
Indra, who rides the elephant of the quarter touches with his head the feet of the one who is not rich and who rides a buil and makes his toes red with the pollen of the mandara flowers.
28. विवक्षता दोषमपि च्युतात्मना त्वयैकमीशं प्रति साधु भाषितम् | यमामनन्त्यात्मभुवोऽपि कारणं कथं स लक्ष्यप्रभवो भविष्यति॥
दोषं = defects, विवक्षता अपि = though pointing out, च्यत + आत्मना = lowly soul, त्वया = by you, ईशम् प्रति = about Siva, एकम् = one thing, साधु = well, भाषितम् = spoken, यम् = whom, आत्मभुवः अपि = of the creator also, कारणम् = cause, आमनन्ति = consider, सः = he, लक्ष्यप्रभवः = of known origin, कथम् = how, भविष्यति = will be?
Though wishing to point out demerits in Siva, you have spoken one thing correctly. How can the origin of the one; who is honoured as the source of the creator, be known?
29. अलं विवादेन यथा श्रुतस्त्वया तथाविधस्तावदशेषमस्तु सः। ममात्र भावैकरसं मनः स्थितं न कामवृत्तिर्वचनीयमीक्षते ||
विवादेन = with argument, अलम् = enough, त्वया = by you, यथा = how, सः = he, श्रुतः = was heard, तथाविधः = the same way, अशेषम् = entirely, अस्तु = he be, मम = my, मनः = mind, अत्र = on him, भाव + एकरसम् = with one feeling of love, स्थितम् = fixed, कामवृत्तिः = acting as one wishes, वचनीयम् = censure, न ईक्षते = does not consider.
30. निवार्यतामालि किमप्ययं वटुः पुनर्विवक्षुः स्फुरितोत्तराधरः। न केवलं यो महतोऽपभाषते शृणोति तस्मादपि यस्स पापभाक्||
आलि = Friend, स्फुरित+उत्तर+अधरः = with his lower lip quivering, पुनः = again, किम् अपि = something, विवक्षुः = wants to speak, अयं वटुः = this celibate, निवार्यताम् = be stopped, यः = who, महतः = the noble, अपभाषते = criticizes, केवलम् = he alone, (सः पापभाक्) न = not a sinner, तस्मात् = from him, यः= who, शृणोति = listens, सः अपि = he also, पापभाक् = is a sinner.
31. इतो गमिष्याम्यथवेति वादिनी चचाल बालास्तनभिन्नवल्कला| स्वरूपमास्थाय च तां कृतस्मित समाललम्बे वृषराजकेतनः ॥
अथवा = or, इतः = from here, गमिष्यामि = I will go, इति = thus, वादिनी = saying, स्तनभिन्नवल्कला = the garment on her bosom slipped, बाला = Parvati, चचाल = moved, वृषराजकेतनः च = Siva, whose emblem is bull, स्वरूपम् = his own form, आस्थाय = having taken, कृतस्मितः = smiling, ताम् = her, समाललम्बे = held.
Or I will go from here. Saying so Parvati moved with the upper garment on her bosom slipping. Siva, whose insignia was bull took his own form and held her smiling.
32. तं वीक्ष्य वेपयुमती सरसाङ्गयष्टि: निक्षेपणाय पदमुद्धृतमुद्धृतमुद्वहन्ती। मर्गाचलव्यतिकराकुलितेव सिन्धुः शैलाधिराजतनया न ययौ न तस्थौ।।
तम् = Siva, वीक्ष्य = on seeing, वेपथुमती = trembling, सरस + अङ्गयष्टि: = of beautiful structure, निक्षेपणाय = to place, उद्धृतम् = upward, पदम् = foot, उद्वहन्ती = raising, शैल + अधिराजतनया = the daughter of the mountain, मार्ग + अचलव्यतिकर + आकुलित + इव =perturbed by the obstruction in her path, सिन्धुः = like a river, न ययौ = not moved, न तस्थौ = not stayed.
33. अद्य प्रभृत्यवनताङ्गि तवास्मि दासः क्रीतस्तपोभिरिति यादिनि चन्द्रमौलौ। अह्वाय सा नियमजं क्लममुत्ससर्ज क्लेशः फलेन हि पुनर्नवतां विधत्ते।।
अवनत + अङ्गि = Of stooping limbs, अद्यप्रभृति = from today, तव = your, तपोभिः = by austerities, क्रीतः = bought, दास = slave, अस्मि = I become, इति = thus, चन्द्रमौलौ = Siva, वादिनि = was saying, सा = Parvati, अह्नाय = Immediately, नियमजम् = caused by the vows, क्लमम् = exhaution, उत्ससर्ज = dropped, हि = for, क्लेशः = fatigue, फलेन = by getting fruits, पुनः = again, नवताम् = freshness, विधत्ते gets.
Leave a Comment Cancel reply
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
మహాభారతం ఒక పురాతన భారతీయ ఇతిహాసం, ఇక్కడ ప్రధాన కథ రెండు కుటుంబాల చుట్టూ తిరుగుతుంది - పాండవులు మరియు కౌరవులు - కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో, హస్తినాపుర సింహాసనం కోసం యుద్ధం చేస్తారు. ఈ కథనంలో ముడిపడివున్న వ్యక్తులు చనిపోయిన లేదా జీవించే వ్యక్తుల గురించి అనేక చిన్న కథలు మరియు తాత్విక ఉపన్యాసాలు. కృష్ణ-ద్వైపాయన్ వ్యాస, స్వయంగా ఒక ఇతిహాసం, దానితో కూడి ఉంటుంది; సాంప్రదాయం ప్రకారం, అతను పద్యాలను నిర్దేశించాడు మరియు గణేశుడు వాటిని వ్రాసాడు. 100,000 శ్లోకాల వద్ద, ఇది ఇప్పటివరకు వ్రాసిన పొడవైన పురాణ కవిత, ఇది క్రీస్తుపూర్వం 4 వ శతాబ్దంలో లేదా అంతకుముందు కంపోజ్ చేయబడిందని భావిస్తారు. పురాణంలోని భారత ఉపఖండం మరియు పరిసర ప్రాంతాలు సంఘటనల నుండి బయటపడతాయి. ఇది పాము-దేవుడి మనవళ్ళలో ఒకరి కథలో వ్యాసుడి విద్యార్థి చేత మొదటి కథనం. భగవద్గీతతో సహా, మహాభారతం పురాతన భారతీయ, వాస్తవానికి ప్రపంచం, సాహిత్యం యొక్క ముఖ్యమైన గ్రంథాలలో ఒకటి.
హస్తినాపూర్ రాజు శాంతాను గంగా (గంగా యొక్క మానవ రూపం) ను వివాహం చేసుకున్నాడు. వారికి దేవవ్రతుడు అనే కుమారుడు పుట్టాడు. చాలా సంవత్సరాల తరువాత, దేవవ్రతుడు నిష్ణాతుడైన యువరాజుగా ఎదిగినప్పుడు, శాంతాను సత్యవతితో ప్రేమలో పడ్డాడు. సత్యవతి కుమారుడు మరియు వారసులు సింహాసనాన్ని వారసత్వంగా పొందుతారని రాజు వాగ్దానం చేస్తే తప్ప ఆమె రాజును వివాహం చేసుకోవడానికి ఆమె తండ్రి నిరాకరించారు. దేవవ్రతుడి హక్కులను తిరస్కరించడానికి ఇష్టపడని శాంతాను, అలా చేయటానికి నిరాకరించాడు, కాని ఈ విషయం తెలుసుకున్న యువరాజు సత్యవతి ఇంటికి వెళ్ళాడు, సింహాసనాన్ని త్యజించి జీవితాంతం బ్రహ్మచర్యంలో ఉంటానని ప్రతిజ్ఞ చేశాడు. రాజు, తన తండ్రి, ఆమెను వివాహం చేసుకోవటానికి యువరాజు సత్యవతిని ఇంటికి తీసుకువెళ్ళాడు. ఖాతా యొక్క భయంకరమైన ప్రతిజ్ఞ చేసిన రోజున, దేవవ్రతుడు భీష్మా అని పిలువబడిన రోజు. శాంతాను తన కుమారుడితో ఎంతగానో సంతోషించబడ్డాడు, అతను దేవవ్రతుడి కి తన స్వంత మరణానికి సమయం ఎంచుకునే వరం ఇచ్చాడు.
కాలక్రమేణా, శాంతాను, సత్యవతికి ఇద్దరు కుమారులు జన్మించారు. వెంటనే, శాంతాను మరణించాడు. సత్యవతి కుమారులు ఇప్పటికీ చిన్నవారే, అందువలన రాజ్య వ్యవహారాలను భీష్ముడు మరియు సత్యవతి నిర్వహిస్తున్నారు. ఈ కుమారులు యుక్తవయస్సు వచ్చేసరికి, పెద్దవాడు కొంతమంది గాంధర్వులతో (స్వర్గపు జీవులతో) వాగ్వివాదంలో మరణించాడు, కాబట్టి చిన్న కుమారుడు విచిత్రావిర్య సింహాసనం పొందాడు. భీష్ముడు పొరుగున ఉన్న రాజ్యానికి చెందిన ముగ్గురు యువరాణులను అపహరించి హచినాపూర్కు తీసుకువచ్చి విచిత్రావిర్యతో వివాహం చేసుకున్నాడు. ఈ యువరాణులలో పెద్దది ఆమె వేరొకరితో ప్రేమలో ఉందని ప్రకటించింది, కాబట్టి ఆమెను విడిచిపెట్టేసారు; మరో ఇద్దరు యువరాణులు విచిత్రవీర్యను వివాహం చేసుకున్నారు.
ధృతరాష్ట్రుడు, పాండు & విదురుడు
కుటుంబ శ్రేణి చనిపోకుండా ఉండటానికి, సత్యవతి తన కొడుకు వ్యాసుడిని పిలిచి ఇద్దరు రాణులను కలుపుతుంది. సత్యవతికి శాంతనుతో పెళ్లికి ముందు సత్యవతికి, పరశర్ అనే గొప్ప రుషికి వ్యాసుడు జన్మించాడు. ఆనాటి చట్టాల ప్రకారం, అవివాహిత తల్లికి జన్మించిన బిడ్డను తల్లి భర్త యొక్క దశ-బిడ్డగా తీసుకున్నారు; ఆ విధంగా, వ్యాసుడిని శాంతాను కొడుకుగా పరిగణించవచ్చు మరియు హస్తినాపూర్ను పరిపాలించిన కురు వంశాన్ని శాశ్వతం చేయడానికి ఉపయోగించవచ్చు. ఈ విధంగా, నియోగ్ ఆచారం ప్రకారం, ఇద్దరు రాణులు ఒక్కొక్కరికి వ్యాసుడి కుమారుడు ఉన్నారు: పెద్ద రాణికి ధృతరాష్ట్రుడు అనే గుడ్డి కుమారుడు జన్మించాడు, మరియు చిన్నవారికి పాండు అని పిలువబడే ఆరోగ్యకరమైన కానీ చాలా లేత కుమారుడు జన్మించాడు. ఈ రాణుల పనిమనిషికి విదురుడు అనే వ్యాసుడి కుమారుడు జన్మించాడు. భీష్ముడు ఈ ముగ్గురు అబ్బాయిలను చాలా జాగ్రత్తగా పెంచింది. ధృతరాష్ట్రుడు దేశంలోని అన్ని యువరాజులలో బలంగా ఎదిగాడు, పాండు యుద్ధం మరియు విలువిద్యలో చాలా నైపుణ్యం కలిగి ఉన్నాడు, మరియు విదురుడు జ్ఞానం, రాజకీయాలు మరియు రాజనీతిజ్ఞత యొక్క అన్ని శాఖలను తెలుసు.
హస్తినాపురం ఖాళీ సింహాసనాన్ని నింపే సమయం వచ్చింది. వికలాంగుడిని రాజుగా ఉండటానికి చట్టాలు అడ్డుకున్నందున పెద్దవాడు ధ్రితరాష్ట్రుడిని బదులుగా పాండు కిరీటం పొందారు. భీష్ముడు గాంధారితో ధృతరాష్ట్రుడి వివాహం, మరియు పాండు కుంతి మరియు మాద్రితో చర్చలు జరిపారు. చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలను జయించడం ద్వారా పాండు రాజ్యాన్ని విస్తరించాడు మరియు గణనీయమైన యుద్ధ కొల్లగొట్టాడు. దేశంలో విషయాలు సజావుగా నడుస్తుండటంతో, మరియు దాని పెట్టెలు నిండి ఉండటంతో, పాండు తన అన్నయ్యను రాష్ట్ర వ్యవహారాలను చూసుకోమని కోరాడు మరియు కొంతకాలం సెలవు కోసం తన ఇద్దరు భార్యలతో అడవులకు విరమించుకున్నాడు.
కౌరవులు & పాండవులు
కొన్ని సంవత్సరాల తరువాత, కుంతి తిరిగి హస్తినాపూర్ చేరుకున్నాడు. ఆమెతో ఐదుగురు చిన్నారులు, మరియు పాండు మరియు మాద్రి మృతదేహాలు ఉన్నాయి. ఐదుగురు బాలురు పాండు కుమారులు, దేవతల నుండి నియోగా ఆచారం ద్వారా తన ఇద్దరు భార్యలకు జన్మించారు: పెద్దవాడు ధర్మంలో జన్మించాడు, వాయు రెండవవాడు, ఇంద్రుడిలో మూడవవాడు మరియు అశ్విన్లలో చిన్నవాడు - కవలలు. ఈలోగా, ధృతరాష్ట్రుడు మరియు గాంధారిలకు కూడా వారి స్వంత పిల్లలు ఉన్నారు: 100 మంది కుమారులు మరియు ఒక కుమార్తె. కురు పెద్దలు పాండు మరియు మాద్రి కోసం చివరి కర్మలు చేశారు, మరియు కుంతి మరియు పిల్లలను ప్యాలెస్లోకి స్వాగతించారు.
105 మంది యువరాజులందరినీ ఒక గురువు సంరక్షణకు అప్పగించారు: మొదట కృపా మరియు అదనంగా, ద్రోణ తరువాత. హస్తినాపూర్లోని ద్రోణ పాఠశాల అనేక మంది అబ్బాయిలను ఆకర్షించింది; సుతా వంశానికి చెందిన కర్ణుడు అలాంటి అబ్బాయి. ధృతరాష్ట్ర కుమారులు (సమిష్టిగా కౌరవులు అని పిలుస్తారు, వారి పూర్వీకుల కురు యొక్క పోషకశాస్త్రం) మరియు పాండు కుమారులు (సమిష్టిగా పాండవులు అని పిలుస్తారు, వారి తండ్రి యొక్క పోషకులు) మధ్య శత్రుత్వం త్వరగా అభివృద్ధి చెందింది.
రెండవ పాండవుడైన భీమ్ను విషం చేయడానికి పెద్ద కౌరవుడు దుర్యోధనుడు ప్రయత్నించాడు - విఫలమయ్యాడు. కర్ణుడు, మూడవ పాండవుడైన అర్జునుడితో విలువిద్యలో ఉన్న శత్రుత్వం కారణంగా, దుర్యోధనుతో పొత్తు పెట్టుకున్నాడు. కాలక్రమేణా, యువరాజులు తమ ఉపాధ్యాయుల నుండి వారు చేయగలిగినదంతా నేర్చుకున్నారు, మరియు కురు పెద్దలు యువరాజుల యొక్క ప్రజా నైపుణ్యాల ప్రదర్శనను నిర్వహించాలని నిర్ణయించుకున్నారు. ఈ ప్రదర్శనలోనే రాజకుటుంబానికి చెందిన రెండు శాఖల మధ్య శత్రుత్వం గురించి పౌరులకు స్పష్టంగా తెలుసు: దుర్యోధనుడు మరియు భీమ్ ఒక జాపత్రి పోరాటం కలిగి ఉన్నారు, అది విషయాలు అగ్లీగా మారకముందే ఆగిపోవలసి వచ్చింది, కర్ణుడు - అతను కురు యువరాజు కానందున ఆహ్వానించబడలేదు - సవాలు చేసిన అర్జునుడు, అతని రాజేతర పుట్టుకతో అవమానించబడ్డాడు మరియు దుర్యోధనుడి చేత అక్కడికక్కడే ఒక రాజ్యానికి రాజుగా పట్టాభిషేకం చేయబడ్డాడు. ఈ సమయంలోనే ధృతరాష్ట్రుడు సింహాసనాన్ని ఆక్రమించుకోవడం గురించి ప్రశ్నలు మొదలయ్యాయి, ఎందుకంటే అతను పట్టాభిషేకం చేసిన రాజు అయిన పాండుపై నమ్మకంతో మాత్రమే దానిని పట్టుకోవలసి ఉంది. రాజ్యంలో శాంతిని నెలకొల్పడానికి, ధృతరాష్ట్రుడు పెద్ద పాండవ ధర్మరాజును కిరీటం యువరాజు మరియు వారసుడిగా స్పష్టంగా ప్రకటించాడు.
మొదటి ప్రవాసం
ధర్మరాజు యువరాజు కావడం మరియు పౌరులతో ఆయనకు పెరుగుతున్న ఆదరణ దుర్యోధనుడికి చాలా అసహ్యంగా ఉంది, అతను తన తండ్రి వాస్తవ రాజు అయినప్పటి నుండి తనను తాను సరైన వారసుడిగా చూశాడు. పాండవులను వదిలించుకోవడానికి కుట్ర పన్నాడు. అక్కడ జరిగిన ఒక ఉత్సవం సాకుతో తన తండ్రిని పాండవులను, కుంతిలను సమీప పట్టణానికి పంపించడం ద్వారా అతను ఇలా చేశాడు. పాండవులు ఆ పట్టణంలో ఉండాల్సిన మంధిరాన్ని దుర్యోధనుడి వ్యక్తి నిర్మించారు; పాండవులు మరియు కుంతిలతో కలిసి మంధిరాన్ని దహనం చేయాలనే ప్రణాళిక ఉన్నందున పూర్తిగా మండే పదార్థాలతో తయారు చేయబడింది. అయినప్పటికీ, పాండవులు తమ ఇతర మామ విదురుడి చేత ఈ విషయాన్ని అప్రమత్తం చేశారు మరియు కౌంటర్ ప్లాన్ సిద్ధంగా ఉన్నారు; వారు తమ గదుల క్రింద తప్పించుకునే సొరంగం తవ్వారు. ఒక రాత్రి, పాండవులు భారీ విందు ఇచ్చారు, ఇది పట్టణ ప్రజలందరికీ వచ్చింది. ఆ విందులో, ఒక అటవీ మహిళ మరియు ఆమె ఐదుగురు కుమారులు తమను తాము బాగా తినిపించారు మరియు బాగా త్రాగి ఉన్నారు, వారు ఇకపై నేరుగా నడవలేరు; వారు హాల్ అంతస్తులో బయటకు వెళ్ళారు. అదే రాత్రి, పాండవులు స్వయంగా ప్యాలెస్కు నిప్పంటించి సొరంగం గుండా తప్పించుకున్నారు. మంటలు చనిపోయిన తరువాత, పట్టణ ప్రజలు అటవీ మహిళ మరియు ఆమె అబ్బాయిల ఎముకలను కనుగొన్నారు మరియు వాటిని కుంతి మరియు పాండవుల కోసం తప్పుగా భావించారు. తన ప్రణాళిక విజయవంతమైందని, ప్రపంచం పాండవుల నుండి విముక్తి పొందిందని దుర్యోధనుడు భావించాడు.
అర్జునుడు & ద్రౌపది
ఇంతలో, పాండవులు మరియు కుంతి అజ్ఞాతంలోకి వెళ్లి, ఒక ప్రదేశం నుండి మరొక ప్రదేశానికి వెళ్లి, తమను తాము పేద బ్రాహ్మణ కుటుంబంగా దాటారు. వారు కొన్ని వారాల పాటు కొంతమంది గ్రామస్తులతో ఆశ్రయం పొందుతారు, యువరాజులు ఆహారం కోసం వేడుకోవటానికి, సాయంత్రం తిరిగి రావడానికి మరియు రోజు సంపాదనను కుంతికి అప్పగిస్తారు, వారు ఆహారాన్ని రెండుగా విభజిస్తారు: ఒక సగం బలమైన వ్యక్తి భీమ్ కోసం మరియు మిగిలిన సగం ఇతరులు పంచుకున్నారు. ఈ సంచారాల సమయంలో, భీమ్ ఇద్దరు రాక్షసులను చంపాడు, ఒక రాక్షసుడిని వివాహం చేసుకున్నాడు మరియు ఘటోట్కాచ్ అనే రాక్షస బిడ్డను కలిగి ఉన్నాడు. వారు అప్పుడు పంచల్ యువరాణి కోసం ఏర్పాటు చేస్తున్న స్వయంవర్ (సూటర్ను ఎన్నుకునే వేడుక) గురించి విన్నారు మరియు ఉత్సవాలను చూడటానికి పంచల్ వద్దకు వెళ్లారు. వారి అభ్యాసం ప్రకారం, వారు తమ తల్లిని విడిచిపెట్టి, భిక్ష కోసం బయలుదేరారు: వారు స్వయంవర్ హాలుకు చేరుకున్నారు, అక్కడ రాజు భిక్షాటన చేసేవారికి చాలా విలాసవంతంగా వస్తువులను ఇస్తున్నాడు. సరదాగా చూడటానికి సోదరులు తమను తాము హాలులో కూర్చోబెట్టారు: అగ్నితో జన్మించిన యువరాణి ద్రౌపది ఆమె అందానికి ప్రసిద్ధి చెందింది మరియు ప్రతి దేశం నుండి మైళ్ళ చుట్టూ ఉన్న ప్రతి యువరాజు స్వయంవర్ వద్దకు వచ్చారు, ఆమె చేతిని గెలుచుకోవాలని ఆశతో. స్వయంవర్ యొక్క పరిస్థితులు కష్టంగా ఉన్నాయి: భూమిపై ఒక పొడవైన ధ్రువం దాని పైభాగంలో ఒక వృత్తాకార కాంట్రాప్షన్ స్పిన్నింగ్ కలిగి ఉంది. ఈ కదిలే డిస్క్లో ఒక చేప జతచేయబడింది. పోల్ దిగువన నీటిలో నిస్సారమైన మంట ఉంది. ఒక వ్యక్తి ఈ నీటి అద్దంలోకి చూస్తూ, అందించిన విల్లు మరియు ఐదు బాణాలను ఉపయోగించాల్సి వచ్చింది మరియు చేపలు పైన తిరుగుతూ కుట్టాలి. ఐదు ప్రయత్నాలు అనుమతించబడ్డాయి. ఇప్పుడు -హించిన-చనిపోయిన అర్జునుడి వంటి చాలా నైపుణ్యం కలిగిన విలుకాడు మాత్రమే పరీక్షలో ఉత్తీర్ణత సాధించగలడని స్పష్టమైంది.
ప్రయత్నించారు, విఫలమయ్యారు. కొందరు విల్లు ఎత్తలేకపోయారు; కొందరు దానిని స్ట్రింగ్ చేయలేరు. కౌరవులు, కర్ణులు కూడా హాజరయ్యారు. కర్ణుడు విల్లును ఎత్తుకొని క్షణంలో కొట్టాడు, కాని సూతా వంశానికి చెందిన ఎవరినీ వివాహం చేసుకోనని ద్రౌపది ప్రకటించినప్పుడు లక్ష్యం తీసుకోకుండా నిరోధించారు. రాయల్స్ ప్రతి ఒక్కటి విఫలమైన తరువాత, అర్జునుడు, మూడవ పాండవ, ధ్రువంపైకి అడుగుపెట్టి, విల్లును ఎత్తుకొని, దానిని గట్టిగా, ఐదు బాణాలన్నింటినీ దానికి అంటించి, నీటిలోకి చూస్తూ, గురిపెట్టి, కాల్చి, కుట్టాడు ఒకే ప్రయత్నంలో ఐదు బాణాలతో చేపల కన్ను. అర్జునుడు ద్రౌపది చేతిని గెలుచుకున్నాడు.
ఇప్పటికీ పేద బ్రాహ్మణుల ముసుగులో ఉన్న పాండవ సోదరులు, ద్రౌపదిని వారు బస చేసిన గుడిసెకు తిరిగి తీసుకెళ్ళి, "మా, మా, రండి, ఈ రోజు మనం తిరిగి తెచ్చినదాన్ని చూడండి" అని కుంటికి అరిచారు. కుంతి, "అది ఏమైనా, మీలో పంచుకోండి" అని చెప్పి, గుడిసెలోంచి బయటకు వచ్చి, అది భిక్ష కాదు అని చూసింది, కానీ ఆమె ఇప్పటివరకు కళ్ళు వేసుకున్న చాలా అందమైన మహిళ, మరియు ఆమె దిగుమతి చేసుకున్నట్లుగా స్టాక్ నిలిచింది ఉన్న ప్రతి ఒక్కరిపై పదాలు మునిగిపోయాయి.
ఇంతలో, తన రాజ సోదరిని ఒక పేద సామాన్యునితో వివాహం చేసుకోవాల్సిన అసంతృప్తితో ఉన్న ద్రౌపది కవల ధ్రిష్ఠియుమ్నా, పాండవులను రహస్యంగా వారి గుడిసెకు అనుసరించాడు. రహస్యంగా వారిని అనుసరించడం ఒక చీకటి యువరాజు మరియు అతని సరసమైన సోదరుడు - కృష్ణ మరియు యాదవ వంశానికి చెందిన బలరాం - తెలియని విలుకాడు మరెవరో కాదని అనుమానించిన అర్జునుడు, చాలా నెలల క్రితం ప్యాలెస్ దహనం చేసిన సంఘటనలో చనిపోయాడని భావించారు. ఈ యువరాజులు పాండవులకు సంబంధించినవారు - వారి తండ్రి కుంతి సోదరుడు - కాని వారు ఇంతకు ముందు కలవలేదు. రూపకల్పన లేదా సంఘటనల ద్వారా, వ్యాసుడు కూడా ఈ సమయంలో ఘటనా స్థలానికి చేరుకున్నాడు మరియు పాండవ గుడిసె కొద్దిసేపు సజీవంగా ఉంది. కుంతి మాటలను నిలబెట్టడానికి, ఐదు పాండవులందరికీ ద్రౌపది సాధారణ భార్య అని నిర్ణయించారు. ఈ అసాధారణమైన అమరికతో ఆమె సోదరుడు, ధృష్టాయుమ్నా, మరియు ఆమె తండ్రి, రాజు ద్రుపద్ ఇష్టపడలేదు, కాని దాని చుట్టూ వ్యాసుడు మరియు ధర్మరాజు మాట్లాడారు.
ఇంద్రప్రస్థ & పాచికల ఆట
పంచల్ వద్ద వివాహ వేడుకలు ముగిసిన తరువాత, హస్తినాపూర్ ప్యాలెస్ పాండవులను మరియు వారి వధువును తిరిగి ఆహ్వానించింది. పాండవులు సజీవంగా ఉన్నారని తెలుసుకున్న ధృతరాష్ట్రుడు గొప్ప ఆనందాన్ని చూపించాడు మరియు అతను రాజ్యాన్ని విభజించాడు, వారికి స్థిరపడటానికి మరియు పాలించటానికి బంజరు భూమిని భారీగా ఇచ్చాడు. పాండవులు ఈ భూమిని స్వర్గంగా మార్చారు. ధర్మరాజు అక్కడ పట్టాభిషేకం చేయబడ్డాడు, మరియు అతను భూమి యొక్క రాజులందరినీ అంగీకరించే ఒక త్యాగం చేసాడు - స్వచ్ఛందంగా లేదా బలవంతంగా - తన అధికారం. కొత్త రాజ్యం, ఇంద్రప్రస్థ, అభివృద్ధి చెందింది.
ఇంతలో, పాండవులు ద్రౌపదికి సంబంధించి తమలో తాము ఒక ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నారు: ఆమె ప్రతి పాండవకు భార్యగా ఉండాలి, ప్రతి సంవత్సరం, ఒక సంవత్సరం పాటు. ఆ సంవత్సరం తన భర్తతో కలిసి ఉన్న గదిలోకి ఏదైనా పాండవ ప్రవేశిస్తే, ఆ పాండవను 12 సంవత్సరాలు బహిష్కరించాలి. ఒకప్పుడు ద్రౌపది మరియు ఆ సంవత్సరపు ఆమె భర్త ధర్మరాజు ఆయుధశాలలో ఉన్నారు, అర్జునుడు తన విల్లు మరియు బాణాలు తీసుకోవడానికి ప్రవేశించినప్పుడు. పర్యవసానంగా, అతను ప్రవాసంలో బయలుదేరాడు, ఆ సమయంలో అతను మొత్తం దేశాన్ని పర్యటించాడు, దాని దక్షిణ కొన వరకు, మరియు అతను కలుసుకున్న ముగ్గురు యువరాణులను వివాహం చేసుకున్నాడు.
ఇంద్రప్రస్థ యొక్క శ్రేయస్సు మరియు పాండవుల శక్తి దుర్యోధనుడికి నచ్చిన విషయం కాదు. అతను ధర్మరాజును పాచికల ఆటకు ఆహ్వానించాడు మరియు అతని (దుర్యోధనుడు) తరపున ఆడటానికి మామ షకునిని పొందాడు. షకుని నిష్ణాతుడైన ఆటగాడు; ధర్మరాజు తన సంపద, రాజ్యం, సోదరులు, స్వయంగా మరియు ద్రౌపదిని దశలవారీగా కొట్టాడు. ద్రౌపదిని పాచికల హాలులోకి లాగి అవమానించారు. ఆమెను నిరాకరించే ప్రయత్నం జరిగింది, మరియు భీమ్ తన నిగ్రహాన్ని కోల్పోయాడు మరియు కౌరవులలో ప్రతి ఒక్కరినీ చంపేస్తానని ప్రతిజ్ఞ చేశాడు. ధృతరాష్ట్రుడు ఇష్టపడకుండా జోక్యం చేసుకుని, రాజ్యాన్ని, వారి స్వేచ్ఛను పాండవులకు, ద్రౌపదికి తిరిగి ఇచ్చి, ఇంద్రప్రస్థకు తిరిగి బయలుదేరాడు. ఇది తన తండ్రి చుట్టూ మాట్లాడిన దుర్యోధనుడికి కోపం తెప్పించి, ధర్మరాజును మరో పాచికల ఆటకు ఆహ్వానించింది. ఈసారి, ఓడిపోయిన వ్యక్తి 12 సంవత్సరాల బహిష్కరణకు వెళతాడు, తరువాత ఒక సంవత్సరం జీవిత అజ్ఞాతవాసం ఉంటుంది. ఈ అజ్ఞాత కాలంలో అవి కనుగొనబడితే, ఓడిపోయిన వ్యక్తి 12 + 1 చక్రం పునరావృతం చేయాలి. పాచికల ఆట ఆడారు. ధర్మరాజు మళ్ళీ ఓడిపోయాడు.
రెండవ ప్రవాసం
ఈ ప్రవాసం కోసం, పాండవులు తమ వృద్ధాప్య తల్లి కుంటిని విదూర్ స్థానంలో హస్తినాపూర్ వద్ద విడిచిపెట్టారు. వారు అడవులలో నివసించారు, ఆటను వేటాడారు మరియు పవిత్ర స్థలాలను సందర్శించారు. ఈ సమయంలో, ధర్మరాజు అర్జునుడిని ఖగోళ ఆయుధాల అన్వేషణలో స్వర్గానికి వెళ్ళమని కోరాడు, ఎందుకంటే, ఇప్పుడు, వారి రాజ్యం ప్రవాసం తరువాత శాంతియుతంగా తమకు తిరిగి రాదని మరియు వారు దాని కోసం పోరాడవలసి ఉంటుందని స్పష్టమైంది. అర్జునుడు అలా చేసాడు, మరియు అతను దేవతల నుండి అనేక దైవిక ఆయుధాల పద్ధతులను నేర్చుకోవడమే కాక, గాంధర్వుల నుండి పాడటం మరియు నృత్యం చేయడం కూడా నేర్చుకున్నాడు.
12 సంవత్సరాల తరువాత, పాండవులు ఒక సంవత్సరం అజ్ఞాతంలోకి వెళ్ళారు. ఈ ఒక సంవత్సరం కాలంలో వారు విరాట్ రాజ్యంలో నివసించారు. ధర్మరాజు రాజు సలహాదారుగా ఉద్యోగం తీసుకున్నాడు, భీమ్ రాజ వంటశాలలలో పనిచేశాడు, అర్జునుడు నపుంసకుడిగా మారి ప్యాలెస్ కన్యలకు పాడటం మరియు నృత్యం ఎలా చేయాలో నేర్పించాడు, కవలలు రాజ లాయం వద్ద పనిచేశారు, మరియు ద్రౌపది రాణికి పనిమనిషి అయ్యారు. అజ్ఞాత కాలం చివరిలో - దుర్యోధనుడి యొక్క ఉత్తమ ప్రయత్నాలు ఉన్నప్పటికీ అవి కనుగొనబడలేదు - పాండవులు తమను తాము వెల్లడించారు. విరాట్ రాజు ఉలిక్కిపడ్డాడు; అతను తన కుమార్తెను అర్జునుని వివాహం చేసుకున్నాడు, కాని అతను గత సంవత్సరం ఆమె నృత్య ఉపాధ్యాయునిగా ఉన్నాడు మరియు విద్యార్థులు పిల్లలతో సమానంగా ఉన్నారు. యువరాణి అర్జునుడి కుమారుడు అభిమన్యుతో వివాహం చేసుకున్నాడు.
ఈ వివాహ వేడుకలో, పెద్ద సంఖ్యలో పాండవ మిత్రులు యుద్ధ వ్యూహాన్ని రూపొందించడానికి గుమిగూడారు. ఇంతలో, ఇంద్రప్రస్థను తిరిగి కోరడానికి దూతలు హస్తినాపూర్కు పంపబడ్డారు, కాని మిషన్లు విఫలమయ్యాయి. కృష్ణ స్వయంగా శాంతి కార్యకలాపాలకు వెళ్లి విఫలమయ్యాడు. శాంతి మిషన్లు ప్రతిపాదించిన ఐదు గ్రామాలను విడదీయండి, సూది బిందువుతో కప్పబడినంత భూమిని ఇవ్వడానికి దుర్యోధనుడు నిరాకరించాడు. కౌరవులు కూడా తమ మిత్రులను తమ చుట్టూ గుమిగూడారు, మరియు పాండవ కవలల మామయ్య - పాండవ మిత్రుడిని కూడా మోసపూరితంగా విడదీశారు. యుద్ధం అనివార్యమైంది.
కురుక్షేత్ర యుద్ధం
యుద్ధ బగ్గల్ వినిపించే ముందు, అర్జునుడు తన బంధువులను అతని ముందు చూశాడు: అతనిని ముత్తాత భీష్ముడు ఆచరణాత్మకంగా తీసుకువచ్చాడు, అతని ఉపాధ్యాయులు కృపా మరియు ద్రోణ, అతని సోదరులు కౌరవులు మరియు ఒక క్షణం, అతని తీర్మానం అలరించింది. యోధుడు పార్ ఎక్సలెన్స్ అయిన కృష్ణుడు ఈ యుద్ధానికి ఆయుధాలను వదులుకున్నాడు మరియు అర్జునుడి రథసారధిగా ఎన్నుకున్నాడు. అతనితో అర్జునుడు, "కృష్ణ, నన్ను వెనక్కి తీసుకోండి. నేను ఈ ప్రజలను చంపలేను. వారు నా తండ్రి, నా సోదరులు, నా గురువులు, నా మేనమామలు, నా కుమారులు. వారి ఖర్చుతో సంపాదించిన రాజ్యం ఎంత మంచిది? నివసిస్తున్నారు? " అప్పుడు ఒక తాత్విక ఉపన్యాసాన్ని అనుసరించింది, అది నేడు ఒక ప్రత్యేక పుస్తకంగా మారింది - భగవద్గీత. అర్జునుడికి జీవితం యొక్క అశాశ్వతత, మరియు ఒకరి కర్తవ్యం చేయడం మరియు సరైన మార్గంలో అంటుకోవడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను కృష్ణుడు వివరించాడు. అర్జునుడు మళ్ళీ విల్లు తీసాడు.
హినిలు, 7 పనాడవ వైపు మరియు 11 కౌరవ (1 అక్షౌహిని = 21,870 రథాలు + 21,870 ఏనుగులు + 65,610 గుర్రాలు + 109,350 మంది సైనికులు కాలినడకన). రెండు వైపులా ప్రాణనష్టం ఎక్కువ. ఇదంతా ముగిసిన తరువాత, పాండవులు యుద్ధంలో విజయం సాధించారు, కాని వారు ప్రియమైనవారైన దాదాపు అందరినీ కోల్పోయారు. ద్రౌపది కుటుంబంలోని పురుషులందరితో పాటు, పాండవుల కుమారులు అందరితో సహా దుర్యోధనుడు మరియు కౌరవులందరూ మరణించారు. ఇప్పుడు చనిపోయిన కర్ణుడు పాండుతో వివాహం చేసుకోవడానికి ముందు నుంచీ కుంతి కుమారుడని, అందువలన, పెద్ద పాండవ మరియు సింహాసనం యొక్క సరైన వారసుడని వెల్లడైంది. భీష్ముడు చనిపోతున్నాడు; వారి గురువు ద్రోణుడు చనిపోయాడు, రక్తం ద్వారా లేదా వివాహం ద్వారా వారికి సంబంధించిన అనేక మంది బంధువులు ఉన్నారు. సుమారు 18 రోజుల్లో, దేశం మొత్తం దాదాపు మూడు తరాల పురుషులను కోల్పోయింది. ఇది అంతకుముందు చూడని యుద్ధం, ఇది గొప్ప భారతీయ యుద్ధం, మహాభారత్.
యుద్ధం తరువాత, ధర్మరాజు హస్తినాపూర్ మరియు ఇంద్రప్రస్థ రాజు అయ్యాడు. పాండవులు 36 సంవత్సరాలు పరిపాలించారు, తరువాత వారు అభిమన్యు కుమారుడు పరిక్షిత్కు అనుకూలంగా తప్పుకున్నారు. పాండవులు మరియు ద్రౌపది హిమాలయాలకు కాలినడకన వెళ్లారు, స్వర్గం వైపు వాలులు ఎక్కే వారి చివరి రోజులను గడపాలని అనుకున్నారు. ఒక్కొక్కటిగా, వారు ఈ చివరి ప్రయాణంలో పడిపోయారు మరియు వారి ఆత్మలు స్వర్గానికి చేరుకున్నాయి. చాలా సంవత్సరాల తరువాత, పరిక్షిత్ కుమారుడు తన తండ్రి తరువాత రాజుగా వచ్చాడు. అతను ఒక పెద్ద త్యాగం చేసాడు, ఈ కథను వైశాంపాయన్ అనే వ్యాసుడి శిష్యుడు మొదటిసారి పఠించాడు.
ఆ సమయం నుండి, ఈ కథ లెక్కలేనన్ని సార్లు తిరిగి చెప్పబడింది, విస్తరించింది మరియు మళ్ళీ చెప్పబడింది. మహాభారతం భారతదేశంలో నేటికీ ప్రాచుర్యం పొందింది. ఇది అనేక చలనచిత్రాలు మరియు నాటకాల్లో సమకాలీన రీతిలో స్వీకరించబడింది మరియు పున:ప్రారంభించబడింది. ఇతిహాసంలోని పాత్రల పేరు మీద పిల్లలకు పేరు పెట్టడం కొనసాగుతుంది. భగవద్గీత హిందూ గ్రంథాలలో పవిత్రమైనది. భారతదేశం దాటి, ఇండోనేషియా మరియు మలేషియా వంటి హిందూ మతం ద్వారా ప్రభావితమైన సంస్కృతులలో మహాభారత కథ ఆగ్నేయ ఆసియాలో ప్రసిద్ది చెందింది.
గ్రంథ పట్టిక
- Anonymous. Mahabharata, cultural index. Bhandarkar Oriental Research Institute, 1993.
- Ganguly, K.M. Mahabharata of Krishna-Dwaipayana Vyasa, 12 volumes. Coronet Books Inc., 1991.
- Majumdar, R.C. The History and Culture of the Indian People. Bharatiya Vidya Bhavan, 2016.
రచయిత గురించి
ఈ పనిని ఉదహరించండి
Basu, A. (2016, August 25). మహాభారతం [Mahabharata] . (. Teja, అనువాదకుడు). World History Encyclopedia . నుండి పొందబడింది https://www.worldhistory.org/trans/te/1-12122/
చికాగో శైలి
Basu, Anindita. " మహాభారతం ." అనువదించబడింది Teja. World History Encyclopedia . చివరిగా సవరించబడింది August 25, 2016. https://www.worldhistory.org/trans/te/1-12122/.
ఎమ్మెల్యే స్టైల్
Basu, Anindita. " మహాభారతం ." అనువదించబడింది Teja. World History Encyclopedia . World History Encyclopedia, 25 Aug 2016. వెబ్. 10 Oct 2024.
లైసెన్స్ & కాపీరైట్
రాసిన Anindita Basu , న ప్రచురించబడింది 25 August 2016. కాపీరైట్ హోల్డర్ ఈ కంటెంట్ను క్రింది లైసెన్స్ కింద ప్రచురించాడు: Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike . దయచేసి ఈ పేజీ నుండి లింక్ చేయబడిన కంటెంట్ వేర్వేరు లైసెన్సింగ్ నిబంధనలను కలిగి ఉండవచ్చని గమనించండి.
Bhagavad Gita In Telugu Pdf | తెలుగులో భగవద్గీత Pdf (Free Download)
Bhagavad Gita Pdf In Telugu
The Bhagavad Gita, or The Gita as it is famously known, is an essential part of the legendary Mahabharata epic. Bhagavad Gita in Telugu Pdf contains the essence of Vedic wisdom, the keystone of Hinduism.
భగవద్గీత, లేదా ప్రముఖంగా తెలిసిన గీత, పురాణ మహాభారత ఇతిహాసంలో ముఖ్యమైన భాగం. భగవద్గీతలో హిందూమతం యొక్క కీలకమైన వేద జ్ఞానం యొక్క సారాంశం ఉంది.
👇👇 Bhagavad Gita In Telugu Download 👇👇 (భగవద్గీతను ఇక్కడ నుండి తెలుగులో డౌన్లోడ్ చేసుకోండి)
భగవద్గీతను ఇతర భాషల్లో చదవాలనుకుంటున్నారు: 👉👉 భగవద్గీత Pdf
Bhagavad Gita In Telugu Pdf
The Bhagavad Gita, “ The Song of the Lord, ” is the principal spiritual text of most Indians. This text is small but essential portion of a larger epic of Mahabharata. The Gita refers to dharma, which is the right ordering that supports the universe.
Dharma is equivalent to natural law and conscience. Bhagavad Gita In Telugu Pdf, a Pandava brother Arjuna loses his will to fight and has a discussion with his charioteer Krishna, about duty, action, and renunciation. The Gita has three major themes knowledge, action, and love .
భగవద్గీత, “ప్రభువు యొక్క పాట,” చాలా మంది భారతీయుల ప్రధాన ఆధ్యాత్మిక గ్రంథం. ఈ వచనం చిన్నది కానీ మహాభారతం యొక్క పెద్ద ఇతిహాసంలో ముఖ్యమైన భాగం. గీత ధర్మాన్ని సూచిస్తుంది, ఇది విశ్వానికి మద్దతు ఇచ్చే సరైన క్రమం. ధర్మం సహజ న్యాయానికి మరియు మనస్సాక్షికి సమానం.
భగవద్గీత తెలుగు పిడిఎఫ్లో, పాండవ సోదరుడు అర్జునుడు యుద్ధం చేయాలనే సంకల్పాన్ని కోల్పోతాడు మరియు తన రథసారధి కృష్ణుడితో కర్తవ్యం, చర్య మరియు పరిత్యాగం గురించి చర్చిస్తాడు. గీతలో జ్ఞానం, చర్య మరియు ప్రేమ అనే మూడు ప్రధాన అంశాలు ఉన్నాయి.
భగవద్గీత లోని 18 అధ్యాయములు క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:
- ప్రథమోఽధ్యాయః – అర్జునవిషాదయోగః
- ద్వితీయోఽధ్యాయః – సాంఖ్యయోగః
- తృతీయోఽధ్యాయః – కర్మయోగః
- చతుర్థోఽధ్యాయః – జ్ఞానయోగః
- పంచమోఽధ్యాయః – సన్న్యాసయోగః
- షష్ఠోఽధ్యాయః – ధ్యానయోగః
- సప్తమోఽధ్యాయః – జ్ఞానవిజ్ఞానయోగః
- అష్టమోఽధ్యాయః – అక్షరబ్రహ్మయోగః
- నవమోఽధ్యాయః – రాజవిద్యా రాజగుహ్యయోగః
- దశమోఽధ్యాయః – విభూతియోగః
- ఏకాదశోఽధ్యాయః – విశ్వరూపదర్శనయోగః
- ద్వాదశోఽధ్యాయః – భక్తియోగః
- త్రయోదశోఽధ్యాయః – క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగః
- చతుర్దశోఽధ్యాయః – గుణత్రయవిభాగయోగః
- పంచదశోఽధ్యాయః – పురుషోత్తమయోగః
- షోడశోఽధ్యాయః – దైవాసురసంపద్విభాగయోగః
- సప్తదశోఽధ్యాయః – శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగః
- అష్టాదశోఽధ్యాయః – మోక్షసన్న్యాసయోగః
Bhagavad Gita In Telugu With Meaning
1) అనుమానం వద్దు
ఒక వ్యక్తి తన కాలిబర్ని అనుమానించినప్పుడు అనుమానం ఒక వ్యక్తికి ముప్పు కలిగిస్తుంది, అతను విజయం సాధించలేడు కాబట్టి మనం మన స్థాయిని ఎప్పుడూ అనుమానించకూడదు.
2) ఎల్లప్పుడూ నియంత్రణలో ఉండండి
ఒక వ్యక్తి తన కార్యకలాపాలపై నియంత్రణ లేకుంటే, అతను తన లక్ష్యాల ద్వారా పరధ్యానంలో ఉంటాడు మరియు జీవితంలో వైఫల్యాన్ని ఎదుర్కోవలసి వస్తుంది మరియు అది ఒత్తిడిని ఎదుర్కొంటుంది, అయితే అతను తన కొన్ని గంటలు ధ్యానంలో గడిపినట్లయితే అతను తన మనస్సును నియంత్రించుకోగలడు మరియు అనేక కొత్త ఆలోచనలను సృష్టించగలడు. వారి లక్ష్యాలు.
3) మీ కోరికలను నియంత్రించుకోండి
మానవుల మనస్సులు ఎప్పుడూ ప్రశాంతంగా ఉండవు మరియు వారి మనస్సులో ఎప్పుడూ ఏదో ఒకటి నడుస్తూనే ఉంటుంది మరియు ఎల్లప్పుడూ భావోద్వేగాలు మరియు కోరికలు, వాటికి సంబంధించిన కోరికలు లేదా వేరొకరి నుండి కొంత సమయం వారి కోరికను ఎదుర్కోవటానికి వారిని నిరాశకు గురి చేస్తాయి. వారు లేనిది, వారి హృదయాన్ని మరియు మనస్సును శాంతితో ఉంచుకోవాలి.
4) మీ బాధ్యతల నుండి పారిపోకండి
పుట్టినప్పటి నుండి ఒక వ్యక్తి బాధ్యతలకు కట్టుబడి ఉంటాడు, అతని జీవితకాలంలో అతను తన బాధ్యతలను పూర్తి చేయమని మరియు వాటి నుండి పారిపోకూడదని పిలుస్తారు.
5) మీరు ఖాళీ చేతులతో జన్మించారు మరియు మీరు ఈ మాతృభూమిని ఖాళీ చేతులతో వదిలివేస్తారు
ఒక వ్యక్తి జన్మనిచ్చినప్పుడు, అతడు ఈ భూమి నుండి ఏది తీసుకున్నా, అతను ఏ భౌతిక వస్తువు లేకుండానే జన్మించాడు, అతను దానిని ఇక్కడ వదిలివేయవలసి ఉంటుంది.
6) కోపం మరియు దురాశ – స్వీయ-నాశనానికి దారితీస్తుంది
ఇవి మొత్తం మానవాళికి చాలా వినాశకరమైనవి, కోపం ప్రతి సంబంధాన్ని/స్నేహాన్ని వ్యక్తి నుండి దూరం చేస్తుంది, దురాశ ఒక వ్యక్తిని అశాంతిగా చేస్తుంది.
Best Bhagavad Gita Book In Telugu Pdf
👇👇 Bhagavad Gita In Telugu Pdf Download 👇👇 (భగవద్గీతను ఇక్కడ నుండి తెలుగులో డౌన్లోడ్ చేసుకోండి)
శుభాకాంక్షలు. ధన్యవాదాలు!!
नमस्ते। धन्यवाद!!
Leave a Comment Cancel reply
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
- India Languages
- Secondary School
mayavatu lessons short essay for inter 1st year please correctly please important in English please answer it please
मायावतुः हिन्दुधर्मे संस्कृते किमपि अर्थः । यदि भवान् अस्य पदस्य सटीकं अर्थं, इतिहासं, व्युत्पत्तिं वा आङ्ग्लभाषायां अनुवादं ज्ञातुम् इच्छति तर्हि अस्मिन् पृष्ठे विवरणानि पश्यन्तु। यदि भवान् अस्मिन् सारांशलेखे योगदानं दातुम् इच्छति तर्हि पुस्तके स्वस्य टिप्पणीं वा सन्दर्भं वा योजयतु।
Explanation:
Step 1: मायावतु (मायावतु) अथवा मायाबतुः शवरस्य (शबरस्य) राज्ञः नाम इति कथसारित्सागारे ७१ अध्याये । तदनुसारेण “... यदा च सः [मृगाङ्कदत्तः] स्नानार्थं नदीतटं गतः तदा तत् अभवत् यत् मायावतुः नाम शवरराजः तत्रैव तदर्थम् आगतः । स्नात्वा त्रिजलामनुषः युगपत् उत्थाय भिल्लं जग्राह, यस्य गणाः आतङ्किताः पलायिताः” इति ।
Step 2: मायावतुः उल्लेखं कृत्वा कथासारित्ससागरः (‘कथाधारासागरः’) इति प्रसिद्धा संस्कृतमहाकाहाकथा राजकुमारस्य नरवाहनदत्तस्य, विद्याधराणां (आकाशजीवानां) सम्राट् भवितुं तस्य अन्वेषणस्य च परितः परिभ्रमति । अयं ग्रन्थः गुनाढस्य बृहत्कथस्य एकलक्षश्लोकयुक्तस्य रूपान्तरणः इति कथ्यते, यत् क्रमेण ७,००,००० श्लोकयुक्तस्य बृहत्तरस्य ग्रन्थस्य भागः अस्ति
Step 3: “मायावतु” इति पाठः कालिदासस्य कुमारसम्भवस्य ग्रन्थात् गृहीतः अस्ति । ग्रन्थस्य पञ्चमे कान्टोः पार्वतीपरीक्षायै ब्रह्मचारीवेषेण शिवस्य आगमनस्य वर्णनं करोति ।
मिथ्या ब्रह्मचारी : १.
ब्रह्मचारी आध्यात्मकान्तिप्रभः मृगचर्मधारी पलासदण्डधारी च ब्रह्मचार्यमूर्तिः इव पार्वतीयाश्रमं प्रविष्टवान् । पार्वतीयाः सत्कारं प्राप्य सः तां पृष्टवान् यत् :; इन्धनयष्टयः कुसातृणं च सुलभतया प्राप्यन्ते स्म । सः अपि भौतिकशरीरं धर्मस्य प्राथमिकं साधनम् इति अवदत्। वाहमाद्यं खलु धरमम् ।
Learn more about similar questions visit:
brainly.in/question/25716362?referrer=searchResults
brainly.in/question/19777038?referrer=searchResults
IMAGES
VIDEO
COMMENTS
Telugu Item Size 115.7M . Addeddate 2006-11-29 13:29:52 ... PDF download. download 1 file . SINGLE PAGE PROCESSED TIFF ZIP download. download 1 file ...
Book Source: Digital Library of India Item 2015.328664dc.contributor.author: C.narayana_reddydc.contributor.other: Ccldc.date.accessioned:...
ప్రథమాశ్వాసము. శ్రీవక్షోజ కురంగనాభ మెదపై చెన్నొంద విశ్వంభరా. దేవిం తత్కమలాసమీపమున ప్రీతిన్నిల్పినాడో యనం. గా వందారు సనందనాది నిజభక్తశ్రేణికిం దోచు రా. జీవాక్షుండు కృతార్థుజేయు శుభదృష్టిం కృష్ణరాయాధిపున్. ఉల్లమునందు నక్కటికమూనుట మీకులమందు కంటిమం. చల్లన మేలమాడు అచలాత్మజమాటకు లేతనవ్వు సం. ధిల్ల కిరీటి పాశుపత దివ్యశరాఢ్యుని చేయు శాంబరీ.
प्रश्न 1. मायावदुः इति पाठ्यभागस्य सारांश संक्षेपेण लिखत |. Write in brief the story of the lesson Mayavatu. 2. Hract: Tutera Faldu gufera. Narrate in brief the expertise in conversing of the false celibate. उत्तर: Introduction: The lesson “Mayavatu” is taken from the work Kumarasambhava written by Kalidasa.
"MAYAVATUHU" LESSON EXPLANATION //AP INTER FIRST YEAR SANSKRIT//MAYAVATUHU STORY IN TELUGU#mayavatuhu #poetry2ndlesson #kalidasamahakavi #rajiravivlog #sansk...
ముందుమాట. హస్తినాపూర్ రాజు శాంతాను గంగా (గంగా యొక్క మానవ రూపం) ను వివాహం చేసుకున్నాడు. వారికి దేవవ్రతుడు అనే కుమారుడు పుట్టాడు. చాలా సంవత్సరాల తరువాత, దేవవ్రతుడు నిష్ణాతుడైన యువరాజుగా ఎదిగినప్పుడు, శాంతాను సత్యవతితో ప్రేమలో పడ్డాడు.
Bhagavad Gita Pdf In Telugu. The Bhagavad Gita, or The Gita as it is famously known, is an essential part of the legendary Mahabharata epic. Bhagavad Gita in Telugu Pdf contains the essence of Vedic wisdom, the keystone of Hinduism.
Explanation: Step 1: मायावतु (मायावतु) अथवा मायाबतुः शवरस्य (शबरस्य) राज्ञः नाम इति कथसारित्सागारे ७१ अध्याये । तदनुसारेण “... यदा च सः [मृगाङ्कदत्तः] स्नानार्थं नदीतटं गतः तदा तत् अभवत् यत् मायावतुः नाम शवरराजः तत्रैव तदर्थम् आगतः । स्नात्वा त्रिजलामनुषः युगपत् उत्थाय भिल्लं जग्राह, यस्य गणाः आतङ्किताः पलायिताः” इति ।.
విషయాలు. 1 1857 ప్రథమ స్వాతంత్ర్య పోరాటం. 1.1 తిరుగుబాటు తదనంతర పరిణామాలు. 2 సంఘటిత ఉద్యమాలు. 3 భారత జాతీయవాద పుట్టుక. 3.1 బెంగాల్ విభజన.
మహాభారతం - వికీపీడియా. ఈ వ్యాసం మహాభారతం సాధారణ వ్యాసం గురించి. తెలుగులో కవిత్రయం వ్రాసిన గ్రంథం కొరకు, శ్రీ మదాంధ్ర మహాభారతం చూడండి. వ్యాసుడు చెప్పగా వినాయకుడు మహాభారతాన్ని వ్రాశాడని పురాణ కథనం. మహాభారతం హిందువులకు పంచమ వేదముగా పరిగణించబడే భారత ఇతిహాసము.